Takie stanowisko zajął m.in. minister finansów w interpretacji indywidualnej z 25 października 2010 r. (PL/LM/830/72/EOB/2010/245). Podatnik planował tego typu przekształcenie. Ponieważ jednak wysokość kapitału zakładowego ska miała być określona na poziomie niższym od kapitału zakładowego spółki akcyjnej (a więc nie dochodziło do podwyższenia kapitału zakładowego), zdaniem podatnika przekształcenie nie powinno stanowić zmiany umowy spółki podlegającej PCC.
Minister finansów nie zgodził się z tym. Uznał, że dla ustalenia, czy zmiana umowy spółki, polegająca na przekształceniu w ska, podlega PCC niezbędna jest ocena, czy w wyniku tej zmiany doszło do zwiększenia majątku spółki osobowej pochodzącego ze wszystkich wkładów wspólników, a nie tylko jej kapitału zakładowego (należy zatem uwzględnić np. wartość niepodzielonych zysków z lat ubiegłych wypracowanych przez spółkę akcyjną).
Ten pogląd potwierdził WSA w Poznaniu, który w wyroku z 1 grudnia 2010 r. (III SA/Po 607/10) stwierdził, że przekształcenie spółki akcyjnej w ska będzie podlegać PCC nie tylko w przypadku, gdy spowoduje podwyższenie kapitału zakładowego spółki powstałej w wyniku przekształcenia, ale również w każdym przypadku, gdy na skutek przekształcenia dojdzie do zwiększenia majątku tej spółki.
Do takiego zwiększenia majątku może natomiast dojść w sytuacji, gdy w spółce przekształcanej istnieć będą niepodzielone zyski z lat ubiegłych, które zostaną np. przelane na kapitał zapasowy spółki przekształconej (komandytowo-akcyjnej). W podobnym tonie wypowiedział się również WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 19 stycznia 2011 r. (I SA/Go 984/10).
Orzekł, że fakt wniesienia całego majątku spółki kapitałowej do ska powstałej w wyniku przekształcenia nie oznacza, że nie powstał obowiązek zapłaty podatku. Jeżeli bowiem w wyniku porównania wielkości kapitału zakładowego w przekształcanej spółce kapitałowej z wielkością wkładów (rozumianych szeroko: zarówno jako kapitał zakładowy, jak i pozostałe wkłady) w powstałej w wyniku przekształcenia ska, wkłady te przewyższają wartość kapitału zakładowego spółki przekształcanej, powstaje obowiązek podatkowy w PCC.
W tym kontekście wyróżnia się interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 listopada 2010 r. (ILPB2/436-179/10-2/TR). Uznała ona za prawidłowe stanowisko podatnika twierdzącego, że dla oceny skutków podatkowych transakcji przekształcenia spółki kapitałowej w ska kluczowe znaczenie powinna mieć relacja pomiędzy majątkiem spółki przekształcanej a majątkiem spółki przekształconej.
Ustawodawca nie uzależnił bowiem opodatkowania przekształcenia od zwiększenia wkładu do spółki osobowej w porównaniu z kapitałem zakładowym przekształcanej spółki kapitałowej. Korzystny dla podatników pogląd wyrażony w tej interpretacji, należy jednak uznać za odosobniony.
Małgorzata Łamek jest konsultantką w Kancelarii Olesiński & Wspólnicy we Wrocławiu
