Ustawę z 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (DzU z 2009 r., nr 79, poz. 666 z późn. zm.
; dalej ustawa o bateriach) stosuje się do wszystkich rodzajów baterii i akumulatorów produkowanych i wprowadzanych do obrotu, niezależnie od ich kształtu, pojemności, masy, składu materiałowego, sposobu użycia oraz niezależnie od tego, czy stanowią przynależność albo część składową urządzenia lub dodatek do innych produktów oraz do odpadów w postaci zużytych baterii i akumulatorów.
Reguluje ona prawa i obowiązki podmiotów:
- wprowadzających do obrotu baterie lub akumulatory, czyli przedsiębiorców udostępniających odpłatnie lub nieodpłatnie baterie po raz pierwszy na terytorium Polski;
- dystrybuujących baterie lub akumulatory lub sprzęt, czyli przedsiębiorców zajmujących się sprzedażą detaliczną lub hurtową baterii i akumulatorów oraz urządzeń wraz z bateriami i akumulatorami;
- zbierających, przetwarzających, dokonujących recyklingu lub unieszkodliwiania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów;
- użytkujących baterie lub akumulatory.
Należy zwrócić również uwagę, że wprowadzającym baterie i akumulatory jest także przedsiębiorca, który sprzedaje w Polsce (lub udostępnia w innej formie) sprzęt i pojazdy z zamontowanymi bateriami i akumulatorami.
Ustawa nakłada dodatkowe obowiązki na wprowadzających baterie i akumulatory przenośne. Bateriami i akumulatorami przenośnymi są m.in. baterie typu AA i AAA oraz baterie i akumulatory przeznaczone do używania w telefonach komórkowych, laptopach, elektronarzędziach bezprzewodowych, zabawkach i sprzęcie gospodar- stwa domowego.
Tylko wprowadzający baterie lub akumulatory przenośne zostali zobowiązani do osiągnięcia poziomów zbierania oraz wnoszenia opłaty produktowej w przypadku ich nieosiągnięcia (art. 33 ustawy o bateriach).
Organizacja odzysku
Podobnie jak w przypadku wprowadzającego produkty w opakowaniach oraz zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, również wprowadzający baterie i akumulatory może realizować część obowiązków za pośrednictwem innych podmiotów. Ustawa o bateriach nie wprowadza natomiast obowiązku posługiwania się organizacją odzysku przy realizacji obowiązków wynikających z ustawy.
Większość organizacji odzysku świadczy również takie usługi. Należy zwrócić uwagę, iż odpowiedzialność za realizację obowiązków w zakresie baterii i akumulatorów spoczywa na wprowadzającym baterie lub akumulatory.
Poziomy zbierania
W przypadku braku umowy z organizacją odzysku podmioty wprowadzające baterie i akumulatory przenośne realizują samodzielnie swoje ustawowe obowiązki. Powinny one do 15 marca:
- Sporządzić i przedłożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o osiągniętych poziomach zbierania wraz z wykazem punktów zbierania prowadzonych przez danego zbierającego zużyte baterie lub zużyte akumulatory oraz wykazem miejsc odbioru, z których zbierający odbiera zużyte baterie przenośne lub zużyte akumulatory przenośne (art. 35).
Należy zwrócić uwagę, iż wprowadzający baterie i akumulatory przenośne ma obowiązek zawarcia umowy w formie pisemnej pod rygorem nieważności ze zbierającym zużyte baterie lub zużyte akumulatory (art. 32). Wzór sprawozdania określa rozporządzenie ministra środowiska z 24 września 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o osiągniętych poziomach zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych (DzU z 2009 r., nr 163, poz. 1304).
- Sporządzić i przedłożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej (art. 41 ust. 3). Wzór rocznego sprawozdania określa rozporządzenie ministra środowiska z 17 września 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej z tytułu nieosiągnięcia wymaganego poziomu zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych (DzU z 2009 r., nr 160, poz. 1274).
Natomiast wszyscy wprowadzający baterie i akumulatory powinni do 15 marca:
- Sporządzić i przedłożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o rodzaju, ilości i masie wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów (art. 34 ust. 1). Wzór sprawozdania określa rozporządzenie ministra środowiska z 24 września 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o rodzaju, ilości i masie wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów (DzU z 2009 r., nr 172, poz. 1341).
- Sporządzić i przedłożyć marszałkowi województwa wykaz zakładów przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów, z którymi zawarta została umowa (art. 36 ust. 4). Każdy wprowadzający baterie lub akumulatory musi zawrzeć umowę w formie pisemnej pod rygorem nieważności z prowadzącym zakład przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów. Wzór wykazu zakładów określa rozporządzenie ministra środowiska z 12 lutego 2010 r. w sprawie wzoru wykazu zakładów przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów (DzU z 2010 r. nr 31, poz. 164).
Trzeba samodzielnie
Uwaga!
Poniższe obowiązki należy także w terminie do 15 marca 2012 r. zrealizować samodzielnie nawet, jeśli została podpisana umowa z organizacją odzysku:
- wpłacić opłatę produktową na rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego w przypadku niewykonania w 2011 r. obowiązku osiągnięcia określonych poziomów zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych (art. 41 ust. 2);
- sporządzić i przedłożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o wysokości środków przeznaczonych na publiczne kampanie edukacyjne (art. 37 ust. 6). Wzór rocznego sprawozdania w rozporządzeniu ministra środowiska z 12 lutego 2010 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości środków przeznaczonych na publiczne kampanie edukacyjne (DzU z 2010 r. nr 31, poz. 165);
- w razie nieprzeznaczenia co najmniej 0,1proc. swoich przychodów z tytułu wprowadzenia do obrotu baterii i akumulatorów na terytorium kraju osiąganych w 2011 r. na publiczne kampanie edukacyjne należy przekazać taką kwotę na wyodrębniony rachunek urzędu marszałkowskiego (art. 37 ust. 4 pkt 2).
Sprzedawcy detaliczni baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych (samochodowych i przemysłowych) powinni do 5 marca 2012 r.:
- przekazać nieodebraną opłatę depozytową na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności.
- sporządzić i przedłożyć marszałkowi województwa sprawozdanie o wysokości pobranej opłaty depozytowej i przekazanej nieodebranej opłaty depozytowej. Wzór sprawozdania określa rozporządzenie ministra środowiska z 29 grudnia 2009 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wysokości pobranej opłaty depozytowej i przekazanej nieodebranej opłaty depozytowej (DzU z 2010 r., nr 15, poz. 81).
Co muszą zbierający i przetwarzający
Do 15 marca 2012 r. zbierający zużyte baterie lub akumulatory musi sporządzić i przedłożyć marszałkowi województwa roczne sprawozdanie zawierające informacje o masie zebranych zużytych baterii i akumulatorów przenośnych, ogółem i w rozbiciu na poszczególnych wprowadzających baterie lub akumulatory, z którymi posiada zawartą umowę.
Wzór sprawozdania określa rozporządzenie ministra środowiska z 22 grudnia 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o masie zebranych zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych (DzU z 2009, nr 223, poz. 1788).
Do 15 marca 2012 r. prowadzący zakład przetwarzania zużytych baterii lub akumulatorów musi sporządzić i przekazać marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o rodzaju i masie przyjętych do przetwarzania przetworzonych zużytych baterii i zużytych akumulatorów oraz o osiągniętych poziomach recyklingu w 2011 r.
Opłata produktowa
W przypadku, gdy wprowadzający baterie i akumulatory przenośne albo organizacja odzysku (lub inny podmiot) nie wykonali obowiązków w zakresie osiągnięcia określonych poziomów zbierania (za 2011 r. było to 22 proc.), to wprowadzający baterie i akumulatory przenośne (nawet jeśli posiada umowę z organizacją odzysku) musi wpłacić opłatę produktową stanowiącą swoistą sankcję administracyjną.
Opłatę produktową oblicza się jako iloczyn stawki opłaty produktowej i różnicy między masą zużytych baterii i akumulatorów przenośnych, jaką należy zebrać, aby osiągnąć wymagany poziom zbierania, a masą zebranych zużytych baterii i akumulatorów przenośnych (art. 39 ustawy o bateriach).
Stawkę opłaty produktowej określa rozporządzenie ministra środowiska z 3 grudnia 2009 r. w sprawie stawki opłaty produktowej (DzU z 2009 r., nr 215, poz. 1672) – wynosi ona 9zł/kg. Samo sprawozdanie o wysokości należnej opłaty produktowej (art. 41 ust 3) za wprowadzającego może złożyć organizacja odzysku.
Niedokonanie wpłaty w terminie lub w niższej wysokości skutkuje wydaniem przez marszałka województwa decyzji określającej zaległość z tytułu opłaty produktowej (należy dokonać wpłaty w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna). Jeżeli decyzja nie zostanie wykonana, wówczas marszałek wydaje kolejną decyzję i ustala dodatkową opłatę produktową w wysokości 50 proc. kwoty niewpłaconej opłaty produktowej. Nieterminowe wykonywanie wpłat oznacza naliczenie odsetek za zwłokę.
Odpowiedzialność karna za wykroczenie
Niezłożenie ww. sprawozdań w terminie lub złożenie nierzetelnego sprawozdania stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny. Za brak złożenia w terminie rocznego sprawozdania o rodzaju, ilości i masie wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów lub za złożenie nierzetelnego sprawozdania górna granica kary grzywny wynosi 50 tys. zł.
Kara pieniężna
W przypadku niespełnienia obowiązku finansowania publicznych kampanii edukacyjnych, o których mowa w art. 37 ustawy o bateriach, wojewódzki inspektor ochrony środowiska może nałożyć karę pieniężną od 10 tys. do 100 tys. zł.
Komentuje Agnieszka Witaszek, aplikantka radcowska, kancelaria Noerr
Ustawa o bateriach i akumulatorach jest jedną z kilku szczególnych ustaw „odpadowych” realizujących rozszerzoną odpowiedzialność wprowadzającego za produkty wprowadzone do obrotu.
Ustawodawca powinien wdrażać tę zasadę w taki sposób, aby unikać nadmiernych i nieproporcjonalnych obciążeń dla przedsiębiorców. Zastrzeżenia można mieć co do liczby wymaganych sprawozdań oraz maksymalnej wysokości grzywny.
Przedsiębiorcy wprowadzający baterie i akumulatory mogą jednocześnie podlegać obowiązkom związanym z wprowadzaniem produktów w opakowaniach oraz sprzętu elektrycznego i elektronicznego – brak możliwości przekazania odpowiedzialności i powierzenia realizacji takich samych obowiązków organizacji odzysku w ramach kilku grup produktów może prowadzić do pomyłek i generować koszty.
Komentuje Marcin Witaszek, aplikant radcowski, Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego
Do powstania zobowiązania z tytułu opłaty produktowej nie jest konieczne wydanie decyzji administracyjnej. Jedynie w razie stwierdzenia braku lub zbyt niskiej wpłaty marszałek wydaje decyzję ustalającą wysokość należnej opłaty produktowej. Decyzja musi być wydana przed upływem pięciu lat od końca roku, w którym należało wnieść opłatę – po upływie tego terminu zobowiązanie przedawni się. Przykładowo: wraz z końcem 2017 r. przedawni się opłata produktowa za 2011 rok.
Jeżeli wprowadzający w terminie wniesie opłatę w wysokości ustalonej w decyzji, nie poniesie żadnej sankcji. Jeśli jednak nie dokona wpłaty, wtedy marszałek określi, w drodze kolejnej decyzji, dodatkową opłatę produktową. Do podstawy tej dodatkowej opłaty nie powinno wliczać się odsetek za zwłokę.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 23 ust. 1 pkt 16d) oraz o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 16 ust. 1 pkt 19d) pozwala na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów uiszczonej w należnej wysokości i terminowo opłaty produktowej. Natomiast kosztem uzyskania przychodu nie może być dodatkowa opłata produktowa.
Czytaj także w serwisie:
»
»
