Trudna sytuacja firmy skłania pracowników oraz zarządzających do zawierania ryzykownych umów, w nadziei na poprawę aktualnej kondycji swojej organizacji. Nie są jednak świadomi, że nierzetelny kontrahent może doprowadzić nawet do upadłości przedsiębiorstwa, które mu zaufało. W tym celu warto uzyskać od niego zabezpieczenie, które pozwoli ograniczyć ryzyko.
Po pierwsze: weksel in blanco
Podstawowym zabezpieczeniem jest weksel in blanco wystawiony na zabezpieczenie wszelkich zobowiązań wynikających z zawieranej umowy. Stosowany jest przede wszystkim w przypadku roszczeń o dokonanie zapłaty za dostarczony towar lub wykonaną usługę. W przypadku skierowania sprawy do sądu z weksla można uzyskać nakaz zapłaty, który stanowić będzie tytuł zabezpieczenia. Warto jednak pamiętać, że weksel jest wart tyle, ile majątek jego wystawcy. Tak więc uzyskanie orzeczenia sądowego nie zamyka sprawy. Skuteczna egzekucja będzie możliwa tylko pod warunkiem istnienia majątku, z którego zostanie poprowadzona egzekucja.
Weksel powinien być wydany podczas zawierania umowy. Podpisy na wekslu należy składać w obecności obydwu stron. Do jego wystawienia w imieniu przedsiębiorcy są upoważnione te same osoby, które mogą go reprezentować. Zabezpieczenie w przypadku sprzedaży towarów może polegać na zastrzeżeniu prawa własności aż do uiszczenia ceny. Jeżeli rzecz zostaje kupującemu wydana, zastrzeżenie własności powinno być stwierdzone pismem. Zastrzeżenie będzie skuteczne względem wierzycieli kupującego, jeżeli pismo ma datę pewną.
Ubezpieczenie należności?
Innym sposobem zabezpieczenia ryzykownych transakcji jest ubezpieczenie należności. W przypadku braku uiszczenia zapłaty ze strony kontrahenta, ubezpieczyciel zrekompensuje stratę. Warto jednak pamiętać, że umowa z wypłatą odszkodowania obwarowana jest szeregiem warunków. Aby mieć pewność, że zostanie ono wypłacone, należy znać te wymagania i stosować się do nich.
Budujesz? Zabezpiecz się u inwestora!
Kolejny sposób zabezpieczenia ryzykownej transakcji został opisany w ustawie o gwarancji zapłaty za roboty budowlane. Według ustawy zapłata jest potwierdzana gwarancją bankową lub ubezpieczeniową, a także akredytywą bankową lub poręczeniem banku udzielonym wykonawcy robót budowlanych, na zlecenie zamawiającego wykonanie tych robót.
Łatwo i bezpieczniej
Poza opisanymi formami zabezpieczania transakcji, warto pamiętać także o prostych sposobach. Jednym z nich jest zapis w umowie, zgodnie z którym płatność będzie realizowana etapami za prace wykonane w przyjętym okresie rozliczeniowym (miesięcznym lub kwartalnym), a nie po zrealizowaniu całego kontraktu i połączenie tego zapisu z innym np. z dającym prawo odstąpienia od umowy z zastrzeżeniem obowiązku zapłaty za wykonane roboty w przypadku braku płatności ze strony zobowiązanego. To daje nam prawo do odstąpienia od umowy w przypadku nie uzyskania należności od zamawiającego. Co więcej, zamawiający będzie miał obowiązek zapłaty za prace dotąd wykonane.
Faktoring – przekazanie inicjatywy
Rozwiązaniem pozwalającym zminimalizować lub wyeliminować ryzyko związane z podpisaniem kontraktu jest zawarcie umowy faktoringu. W ten sposób przedsiębiorstwo zbywa na rzecz wyspecjalizowanej instytucji prawo do przyszłych roszczeń wobec kontrahenta. Od tej chwili o zapłatę troszczy się zatrudniony podmiot, a firma może skupić się na realizacji dalszych celów biznesowych.
W przypadku faktoringu pełnego (bez regresu) zewnętrzna instytucja przejmuje również ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Otrzymanie środków od faktora, zamyka sprawę danej faktury. Zawierając umowę bez regresu, odpowiedzialność często jest dzielona z ubezpieczycielem.
Szybka reakcja, większa korzyść
Najbardziej elementarnym sposobem zabezpieczenia transakcji, stosowanym już po podjęciu współpracy z kontrahentem, jest szybka reakcja na brak płatności. Jeśli nie otrzymamy środków w terminie należy bez zwłoki rozpocząć działania zmierzające do ustalenia przyczyn opóźnienia. Wszelkie oświadczenia od dłużnika warto odbierać w formie pisemnej (zakładając, że dysponujemy protokołem odbioru, WZ, czy też innym dowodem, najczęściej określonym w umowie, świadczącym o tym, że usługa została wykonana, czy też towar został dostarczony).
Sposobów na zabezpieczanie transakcji jest jak widać wiele. Znajomość swoich praw, rzetelna wiedza o poszczególnych rozwiązaniach i możliwościach, pozwoli wybrać optymalne rozwiązanie.
