Powód jest ten sam co przy VAT, skoro spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność tylko za te zobowiązania podatkowe, które powstały za życia spadkodawcy, to nie odpowiadają za zobowiązanie powstałe po jego śmierci.
Jest to tym bardziej uzasadnione, że organ podatkowy – jak już powiedzieliśmy – sam informuje spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy i sam podaje przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty, a po upływie 30 dni wydaje w tej sprawie decyzję podatkową ustalającą zobowiązanie zmarłego w podatku dochodowym.
Spadkobiercy nie mają więc obowiązku zawiadomienia fiskusa o wartości sporządzonego w imieniu spadkodawcy remanentu końcowego, nawet gdyby go przeprowadzili.
Remanent początkowy
W praktyce bez remanentu się nie obejdzie, tyle że będzie to remanent początkowy. Bez niego nie można by bowiem ustalić dochodu z działalności gospodarczej następcy prawnego, jeżeli będzie on rozliczać się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Dochód ten – przypomnijmy – ustala się jako różnicę między przychodem a kosztami uzyskania
- powiększoną o różnicę między wartością remanentu końcowego a początkowego, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub
- pomniejszoną o różnicę między wartością remanentu początkowego a końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.
Wynika to z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT.
Do sporządzenia takiego remanentu zobowiązuje również § 27 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (DzU z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze zm.).
Zgodnie z nim na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego podatnicy muszą sporządzić i wpisać do księgi spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. Zasady ich wyceny określa § 29 rozporządzenia.
Zatem – jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 16 marca 2011 (IBPBI/1/415-1229/10/AB) – „wnioskodawczyni powinna ująć nabyte w drodze spadku i działu spadku towary handlowe, materiały, wyroby w remanencie początkowym, a w remanencie końcowym towary handlowe, materiały, wyroby niesprzedane (niezużyte) na koniec roku podatkowego i wartość tych remanentów wpisać do podatkowej księgi przychodów i rozchodów”.
Czy żona musi kontynuować formę opodatkowania podatkiem dochodowym przyjętą przez męża? Nie, przeciwnie, sposób rozliczenia wybrany przez spadkodawcę jest bez znaczenia dla spadkobiercy.
Wybór formy opodatkowania
Zasadą jest, że dochody osób fizycznych są opodatkowane według skali podatkowej i reguła ta będzie miała zastosowanie również do spadkobiercy. Może on kontynuować po zmarłym formę opodatkowania (np. podatkiem liniowym) albo sam ją wybrać (gdy spadkodawca z niej nie korzystał), ale w obu wypadkach musi w odpowiednim czasie zawiadomić o tym urząd skarbowy. Prostej zasady kontynuacji tu nie ma.
„Wybór formy opodatkowania uzyskanego dochodu, w tym wypadku na zasadach podatku liniowego, wymaga spełnienia przez podatnika określonych wymogów (...). Zatem prawo do opodatkowania dochodów na zasadach określonych w art. 30c ust. 1 tej ustawy związane jest nierozerwalnie z konkretnym podatnikiem spełniającym określone przepisami warunki.
Spadkobierca podatnika, aby mógł skorzystać z opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności na podstawie art. 30c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sam musi spełniać warunki wynikające z ustawy, uprawniające go do wyboru tej formy opodatkowania” – odpowiedziała Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 6 maja 2009 (IBPBI/1/415158/09/RM).
W praktyce bywa to trudne do spełnienia. Przykładowo, chcąc wybrać podatek liniowy, trzeba powiadomić o tym urząd skarbowy do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu (art. 9a ust. 2 ustawy o PIT). Skoro spadkobierca nabywa spadek z dniem śmierci spadkodawcy, to przychody uzyskane po tym dniu stają się dla następcy przychodem podatkowym.
„Zatem oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej 19-procentowym podatkiem liniowym winno być złożone nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
W powyższym zakresie nie ma znaczenia, kiedy sąd wydał postanowienie o nabyciu spadku, bowiem o skuteczności złożonego oświadczenia decyduje dzień uzyskania pierwszego przychodu” – stwierdziła Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 1 września 2009 (ILPB2/415-597/09-2/JK).
Towary i wyroby
Wartość towarów handlowych, materiałów, wyrobów nabytych w drodze spadku i działu spadku nie jest kosztem uzyskania przychodu. Powód: nie została spełniona jedna z przesłanek wynikająca z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, tj. poniesienie kosztu. Mimo to następca wpisuje je do podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w kolumnie 16 „uwagi”. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 2 marca 2011 (IPPB1/415-1080/10-2/MT).
Czytaj też artykuły:
Zobacz więcej w serwisie:
»
»
Likwidacja i zawieszenie działalności gospodarczej
»
»
»
»
»
»
»
Deklaracje, informacje, INTRASTAT
