Na tej stronie jest zakładka o nazwie „zarejestruj konto”. Przedsiębiorca powinien wybrać po jej otwarciu opcję „konto podstawowe”. Wybór tej opcji powoduje otwarcie strony rejestracyjnej, gdzie należy wprowadzić wymagane dane i zaznaczyć w polu wyboru „profil podstawowy”.
Trzy typy użytkowników
Przepisy przewidują trzy rodzaje użytkowników systemu EPU: zwykłych, masowych i pełnomocników zawodowych.
Przedsiębiorca samodzielnie występujący przed e-sądem (jeśli nie planuje składać pozwów na dużą skalę z wykorzystaniem własnego oprogramowania) jest zwykłym użytkownikiem i korzysta z „profilu podstawowego”.
System wymaga od każdego rejestrującego się wprowadzenia numeru PESEL. Tak więc obcokrajowcy, którzy nie mają tego numeru, muszą go uzyskać, aby zarejestrować konto w systemie.
Czekamy na aktywację
Po wprowadzeniu wymaganych danych i ich przesłaniu na serwer należy czekać na aktywację konta w systemie. Proces aktywacji obejmuje weryfikację wprowadzonych danych, a w szczególności numeru PESEL, należy więc te dane wpisywać starannie. Jakakolwiek pomyłka spowoduje opóźnienie w aktywacji konta.
Obecnie dokonywana jest ona, w przypadku prawidłowych danych, w ciągu jednego dnia roboczego. Gdy dane są zweryfikowane pozytywnie, na adres e-mailowy przedsiębiorcy użytkownika przesyłany jest link aktywacyjny i nazwa użytkownika w systemie.
Składamy pozew
Po aktywacji konta możliwe jest zalogowanie się na nim a następnie złożenie pozwu.
Do złożenia pozwu w e-sądzie za pośrednictwem portalu internetowego niezbędne są jednak jeszcze dodatkowe dwa elementy. Użytkownik musi mieć możliwość dokonywania płatności online i musi podpisać pozew elektronicznym podpisem.
Zwykły podpis
Przepisy nie wymagają posłużenia się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, wystarczy zwykły podpis elektroniczny. W praktyce do podpisania pozwu zwykłym podpisem elektronicznym, poza nazwą użytkownika i hasłem, niezbędny jest również certyfikat tego podpisu, który przyznawany jest przez system informatyczny e-sądu.
W celu jego uzyskania niezbędne jest przesłanie odpowiedniego wniosku po zalogowaniu się na koncie w systemie. Po uzyskaniu tego certyfikatu należy go pobrać z systemu za pośrednictwem odpowiedniego linka udostępnianego na koncie użytkownika. Gdy przedsiębiorca ma kwalifikowany podpis elektroniczny, to oczywiście może go użyć i nie jest wówczas konieczne pobieranie certyfikatu, o którym powyżej.
Jeśli chodzi o płatności elektroniczne, to należy zapoznać się z dostępnym na stronie e-sądu regulaminem płatności, w którym wskazano szczegółowy katalog dozwolonych form płatności. Ogólnie rzecz biorąc mogą mieć postać przelewu online albo płatności kartami płatniczymi Visa i MasterCard.
Za opłacenie pozwu pobierana jest prowizja przez firmę obsługującą system płatności. W praktyce orzeczniczej e-sądu przyjęto, że prowizję tę można doliczyć do żądanych w pozwie kosztów procesu, albowiem stanowi jego niezbędny koszt.
Bez skanów
Gdy mamy już odpowiedni certyfikat podpisu elektronicznego i środki do dokonania płatności elektronicznej, można przystąpić do elektronicznego wniesienia pozwu.
Zwykły użytkownik tworzy pozew z użyciem odpowiedniego generatora dostępnego na stronie internetowej e-sądu. Pozew ma postać całkowicie elektroniczną. Z tego względu zgodnie z art. 128 § 2
kodeksu postępowania cywilnego
nie dołącza się do niego odpisów. W myśl art. 505
32
§ 1 k.p.c. w pozwie powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń.
Uwaga!
Dowodów nie dołącza się do pozwu. Oznacza to, że nie ma możliwości dołączania do pozwu jakichkolwiek skanów dokumentów czy innych plików komputerowych, taka możliwość jest wyłączona w systemie EPU.
Przedsiębiorca nie może zapominać o art. 187 § 1 k.p.c., zgodnie z którym pozew powinien zwierać, oprócz dokładnie określonego żądania, przytoczenie okoliczności faktycznych je uzasadniających. Znaczenie tych wymagań formalnych jest nawet większe w postępowaniu przed e-sądem niż w zwykłym postępowaniu „papierowym”, właśnie ze względu na brak dołączonych do pozwu dowodów, z których można było wywieść te brakujące elementy uzasadnienia pozwu.
Niestety, ten element pozwu został dość niefortunnie umieszczony w kreatorze dostępnym na stronie internetowej e-sądu jako ostatni etap jego tworzenia – część tzw. podsumowania, co może sugerować, że nie jest to jego istotna część. Nic bardziej błędnego.
Pamiętaj!:
Poza jasnym i precyzyjnym sformułowaniem żądania pozwu wyczerpujące, ale jednocześnie zwięzłe jego uzasadnienie jest kluczowe dla dalszego procedowania i daje duże prawdopodobieństwo uzyskania przez powoda korzystnych dla niego rozstrzygnięć.
W procesie tworzenia pozwu kolejno należy: zdefiniować powoda bądź powodów (wtedy pozew będzie musiał podpisać również drugi powód lub kolejni powodowie mający konto w systemie, chyba że powód składający pozew jest pełnomocnikiem pozostałych), pozwanego lub pozwanych, wskazać dowody, zdefiniować żądanie pozwu oraz wypełnić dział „podsumowanie”, w którym mieści się niezwykle istotne uzasadnienie pozwu.
Użytkownik systemu składający pozew może się także oznaczyć jako pełnomocnik powoda, którym jest inna osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna, jeśli oczywiście ma odpowiednie pełnomocnictwo. Dokumentu pełnomocnictwa jednak, w przeciwieństwie do zwykłego postępowania, nie dołącza się do pozwu.
Nie ma również konieczności cytowania jego treści w całości. Zamiast tego należy je opisać, wskazując jego datę, zakres (w szczególności czy jest to pełnomocnictwo procesowe – ogólne bądź do prowadzenia tylko poszczególnych spraw – czy do niektórych tylko czynności procesowych, a jeśli tak, to jakich) oraz okoliczności, czy jest osobą uprawnioną do występowania jako pełnomocnik procesowy w postępowaniu cywilnym według treści art. 87 k.p.c.
Przy opisywaniu dowodów system przewiduje możliwość ich opisywania bądź uzasadniania. Należy pamiętać, że właściwe uzasadnienie pozwu jest ostatnim elementem jego tworzenia i to tam należy bliżej opisać fakty powołane na poparcie żądania pozwu.
Powodowie często zmyleni tą kolejnością obszernie uzasadniają dowody, a uzasadnienie pozwu sensu stricto jest niezwykle lakoniczne. W praktyce e-sądu takie uzasadnienia dowodów traktowane są jako element uzasadnienia całego pozwu, jednak z pewnością należy się wystrzegać takiego jego konstruowania.
Jakie żądanie
Definiując żądanie pozwu, należy pamiętać, że jeśli żądamy zasądzenia odsetek od kilku kwot cząstkowych, to należy te kwoty wprowadzić do pozwu jako oddzielne roszczenia, chyba że okresy odsetkowe i stopa procentowa dochodzonych odsetek nie różnią się a kwoty cząstkowe nie stanowią faktycznie oddzielnych roszczeń, wtedy te kwoty cząstkowe można zsumować w jednym roszczeniu.
Definiowanie odsetek
Na stronie internetowej e-sądu jest wzór prawidłowego ujmowania i definiowania odsetek, do którego warto sięgnąć.
Należy pamiętać, że generalnie odsetek możemy dochodzić od dnia następnego po dniu płatności dochodzonej wierzytelności (najczęściej wskazywanej w treści faktury czy rachunku). Odsetek w innej wysokości niż ustawowe możemy dochodzić, jeśli zostały ustalone w treści umowy.
Niezapłacona należność
W dużej mierze zależy to od rodzaju dochodzonej wierzytelności. W przypadku przedsiębiorców pozwy najczęściej dotyczą nieuiszczonych należności za sprzedane towary bądź usługi.
W uzasadnieniu należy wskazać wówczas: kiedy i jaką umowę zawarto z pozwanym, czy miała postać pisemną, czy ustną, czy miała charakter dorozumiany poprzez np. dostarczenie towaru i jego odbiór. Trzeba wskazać, kiedy umowa została wykonana przez stronę dochodzącą zapłaty.
Potwierdzeniem takiego wykonania umowy jest najczęściej wystawienie faktury czy rachunku, w którym wskazano cenę za sprzedany towary lub usługę i termin jej płatności. Te okoliczności należy wskazać w uzasadnieniu pozwu. Często powodowie zapominają opisać w uzasadnieniu pozwu, na jaką kwotę była wystawiona faktura i jaki miała termin płatności.
Ta druga okoliczność jest ważna nie tylko ze względu na to, że stanowi uzasadnienie terminu początkowego, od którego powód może dochodzić odsetek (a więc od dnia następnego po terminie płatności), ale także wskazuje na kluczową w przypadku dochodzenia wierzytelności pieniężnych okoliczność, czy roszczenie o jej zapłatę jest już wymagalne.
Powodowie często w uzasadnieniu pozwu zapominają o rzeczy podstawowej: wskazaniu funkcji, jaką w opisanej w uzasadnieniu sytuacji faktycznej pełnił powód. Należy więc wyraźnie wskazać, że to powód zawarł umowę z pozwanym i dostarczył mu towar bądź usługę albo że powód nabył wierzytelność z tego powodu od pierwotnego wierzyciela. W takiej sytuacji oczywiście niezbędne jest również opisanie umowy cesji wierzytelności i powiadomienie o tym fakcie dłużnika.
W przypadku gdy w pozwie dochodzona jest wierzytelność z tytułu umowy o świadczenia okresowe, a więc np. z umowy najmu czy dzierżawy, niezbędne jest precyzyjne wskazanie, za jakie okresy powód dochodzi należności; najczęściej będzie to polegało na wskazaniu miesięcy, za które np. nie został uiszczony czynsz najmu czy dzierżawy zgodnie ze sposobem zarachowania ewentualnych wpłat przez powoda.
Jeśli powód dochodzi w pozwie skapitalizowanych odsetek, tzn. takich, które zostały wyliczone kwotowo za przeszły zakończony okres, to niezbędne jest wskazanie, za jaki okres, od jakich kwot i według jakiej stopy procentowej te odsetki wyliczono. Tylko wtedy mamy do czynienia z odpowiednim sprecyzowaniem żądania pozwu.
Opis ten nie musi wskazywać konkretnych dat dziennych. Wystarczy np. wskazanie, że odsetki były naliczane od następnego dnia po terminie płatności wierzytelności do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu od kwot poszczególnych faktur. Trzeba pamiętać, że w pozwie zasadniczo można żądać zasądzenia odsetek od skapitalizowanych odsetek dopiero od dnia wniesienia pozwu.
Do wniesienia pozwu konieczne jest jego podpisanie elektronicznym podpisem, o którym była mowa powyżej.
Po podpisaniu pozwu niezbędne jest jego opłacenie za pomocą systemu płatności udostępnionego na stronie e-sądu. Zgodnie z art. 130 § 6 k.p.c. w systemie EPU pozew wnosi się wraz z opłatą sądową, ale wniesienie pozwu bez opłaty nie wywołuje skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.
Zasada ta nie dotyczy powodów zwolnionych od kosztów sądowych z mocy prawa, ale trudno znaleźć sytuację, w której mogłoby to odnosić się do powoda – przedsiębiorcy. Po opłaceniu pozwu następuje jego wniesienie i wprowadzenie do systemu informatycznego e-sądu.
Co może zrobić e-sąd
E-sąd rozpoznając pozew, może podjąć zasadniczo dwa rodzaje decyzji: wydać nakaz zapłaty albo stwierdzić brak podstaw do jego wydania i przekazać rozpoznanie sprawy do sądu właściwości ogólnej pozwanego.
Czasami wydawane jest postanowienie o odrzuceniu pozwu; jego najczęstszą przyczyną jest wskazanie w pozwie jako pozwanego spółki cywilnej, która według polskiego prawa nie ma zdolności sądowej, a więc nie może być pozwanym.
Uwaga!
Przedsiębiorcy powinni więc pamiętać, aby w takich sytuacjach jako pozwanych oznaczać wspólników spółki cywilnej, którzy za zobowiązania związane z działalnością spółki odpowiadają solidarnie, a nie samą spółkę.
W pewnych sytuacjach e-sąd może wydać zarządzenie, w którym wezwie powoda do uzupełnienia braków formalnych pozwu. W takim wypadku należy pamiętać, że zgodnie z art. 505
31
§ 1 k.p.c. powód ma obowiązek składać wszelkie pisma procesowe w postaci elektronicznej.
Na wskazane zarządzenie należy więc odpowiedzieć elektronicznym pismem procesowym wnoszonym za pośrednictwem portalu e-sądu. Termin na uzupełnienie takiego braku wynosi siedem dni i ma charakter ustawowy, a więc nie może być przedłużony przez sąd. Jeśli taki brak nie zostanie uzupełniony we wspomnianym terminie, e-sąd wydaje zarządzenie o zwrocie pozwu.
Jeśli wszystko jest w porządku, zostaje wydany nakaz zapłaty. Jego doręczenie powodowi dokonywane jest elektronicznie i następuje z chwilą pierwszego zalogowania się powoda na swoim koncie w systemie po umieszczeniu nakazu zapłaty w elektronicznych aktach sprawy (a dokładnie po wygenerowaniu elektronicznego doręczenia takiego nakazu dla powoda).
System elektronicznych doręczeń przypomina nieco przesyłanie wiadomości na internetowych portalach aukcyjnych.
Powiadomienie o elektronicznym doręczeniu przesłane na e-maila (dokonywane, gdy powód zaznaczył taką opcję w ustawieniach swojego konta) ma charakter wyłącznie pomocniczy i nie wywołuje skutków doręczenia, które powstają dopiero w momencie opisanego powyżej zalogowania, a gdy do takiego zalogowania nie dojdzie, z upływem 14 dni od umieszczenia takiego elektronicznego doręczenia na koncie powoda.
Pozwany trochę poczeka
Doręczenie nakazu zapłaty dla pozwanego odbywa się w tradycyjny „papierowy” sposób. Z tego względu o wiele dłuższy jest okres oczekiwania przez e-sąd na informację o doręczeniu przesyłki dla pozwanego, niż ma to miejsce w przypadku powoda.
Jeśli e-sąd stwierdzi brak podstaw do wydania nakazu zapłaty, wydaje postanowienie o przekazaniu sprawy do rozpoznania sądowi właściwości ogólnej pozwanego, a więc sądowi, w którego okręgu zamieszkuje pozwany.
Jest to pewna niedogodność dla przedsiębiorcy składającego elektroniczny pozew, który musi liczyć się z tym, że w przypadku gdy sprawa będzie podlegała przekazaniu do zwykłego sądu, to nie będzie miał w tym zakresie możliwości wyboru.
Ostatni etap
Jeśli natomiast e-sąd wydał nakaz zapłaty i doszło do jego skutecznego doręczenia pozwanemu, który nie złożył w 14-dniowym terminie sprzeciwu, należy poczekać na wydanie z urzędu postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty.
Klauzula wykonalności
Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty ma postać elektroniczną i do jego uzyskania nie jest konieczne składanie wniosku. Co więcej jego złożenie może wręcz opóźnić wydanie takiego postanowienia ze względu na specyfikę systemu informatycznego e-sądu, który ostrzega sędziego bądź referendarza sądowego, że do danej sprawy wpłynęło pismo procesowe.
Powód inaczej niż w zwykłym postępowaniu upominawczym nie otrzymuje tytułu wykonawczego na papierze. Tytuł taki pozostaje w formie elektronicznej w tzw. repozytorium systemu.
Powód może złożyć do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji także w postaci elektronicznej, a jeśli chce to uczynić w sposób tradycyjny, może się wówczas posługiwać wydrukiem weryfikacyjnym tytułu wykonawczego. Ten wydruk może służyć także jako dokument zastępujący odpis orzeczenia przy wszczynaniu innego rodzaju postępowań sądowych.
Na tym etapie kończy się właściwe postępowanie przed e-sądem w sytuacji optymalnej dla powoda, tzn. gdy adres pozwanego, który wskazał w pozwie, okazał się właściwy a pozwany nie zdecydował się na wniesienie sprzeciwu.
Komentarz
Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego elektronicznego postępowania upominawczego stanowi znaczne ułatwienie procesu dochodzenia wierzytelności nie tylko dla dużych podmiotów skupujących na masową skalę wierzytelności, ale także dla drobnych przedsiębiorców, którzy bardzo chętnie korzystają z tego nowego narzędzia prawnoinformatycznego.
Wciąż jednak liczba przedsiębiorców niereprezentowanych przez fachowych pełnomocników, którzy odważyli się skorzystać z postępowania przed e-sądem, to niewielki procent podmiotów aktywnych na rynku, a ci, którzy się na to zdecydowali, często czują się zagubieni w zawiłościach prawnych i informatycznych tego postępowania.
Aby zachęcić ich do korzystania z e-sądu, wyjaśniam, jak wygląda postępowanie przed e-sądem dla przedsiębiorcy działającego bez pełnomocnika od momentu wniesienia pozwu do chwili uzyskania klauzuli wykonalności, zakładając, że nie wystąpiły problemy z doręczeniem dla pozwanego oraz że nie wpłynął sprzeciw od nakazu zapłaty.
Autor jest, referendarzem sądowym w VI Wydziale Cywilnym Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie
Zobacz więcej w serwisie:
»
»
»
»
»
»
»
