Fundusze unijne za uzyskanie ISO 14001 lub EMAS

Występując o dotację unijną, firmy muszą przestrzegać zasady, zgodnie z którą najpierw należy wystąpić o pomoc, czyli złożyć wniosek, a dopiero później przystępować do pracy nad realizacją projektu. Często z pełnym ryzykiem, że wniosek nie zostanie uwzględniony  a przedsiębiorca nie otrzyma dotacji  lub otrzyma ją w niższej wysokości niż pierwotnie zakładana.

Wszystko dlatego że w Unii Europejskiej w stosunku do pomocy publicznej obowiązuje zasada tzw. efektu zachęty. Wstrzymując się z rozpoczęciem inwestycji do momentu złożenia wniosku o dotację, firma pokazuje, że bez takiego wsparcia projekt  nie byłby realizowany lub zostałby przeprowadzony w znacznie skromniejszej wersji.

W stosunku do dużych firm kryteria udowodnienia tego efektu są jeszcze surowsze. W większości przypadków, tam gdzie firmy walczą o unijną pomoc, zasada ta będzie w pełni obowiązywać. Są jednak wyjątki.

Chodzi o sytuacje, gdy wsparcie udzielane jest jako pomoc de minimis. Nie jest ona uznawana za pomoc publiczną w klasycznym rozumieniu i dlatego rządzi się innymi prawami. W szczególności może być przyznawana na projekty (inwestycje), które są w trakcie realizacji lub nawet już zakończone. Dla wsparcia de minimis nie ma bowiem obowiązku udowodnienia efektu zachęty.

Właśnie na takiej pomocy oparte jest udzielanie dotacji z działania 4.1 „Wsparcie systemów zarządzania środowiskowego i ekoznaków” programu „Infrastruktura i środowisko”.

Tylko zakończone

Co więcej, w ramach trwającego właśnie konkursu wolno składać wnioski o dofinansowanie wyłącznie zakończonych rzeczowo projektów, tj. takich, w wyniku których wnioskodawca już uzyskał certyfikat/został zarejestrowany w systemie.

Dla firm to o tyle dobre rozwiązanie, że nie ponoszą ryzyka związanego z rozpoczęciem projektu i brakiem pewności co do uzyskania grantu. W tym wypadku firma już i tak projekt zrealizowała i poniosła na to wydatki. Teraz może liczyć na dodatkową nagrodę w postaci refundacji części poniesionych kosztów.

O co chodzi

Co kryje się pod nazwą „Wsparcie systemów zarządzania środowiskowego i ekoznaków”?

Jest to specjalnie wydzielona z programu „Infrastruktura i środowisko” pula środków, której celem jest rozpowszechnianie systemów zarządzania środowiskowego objętych certyfikacją oraz wdrażanie certyfikowanych ekoznaków.

Innymi słowy dzięki udzielanemu firmom wsparciu popularyzowane będzie wprowadzanie w nich ISO 14001 i systemu EMAS, a także certyfikowanych ekoznaków, przyznawanych według tzw. ekologicznych kryteriów atestacji.

W tym celu udzielana będzie pomoc na przedsięwzięcia nieinwestycyjne związane z wprowadzaniem w przedsiębiorstwie takich systemów albo uzyskaniem oznakowań ekologicznych dla produktów, obejmujące w szczególności przeprowadzenie niezbędnych badań, szkoleń, audytów, doradztwo oraz uzyskanie certyfikatów i dokonanie rejestracji.

Więcej szczegółów

Dokładny wykaz tego, co może zostać sfinansowane w ramach dotacji, określa rozporządzenie ministra środowiska w sprawie udzielania pomocy de minimis na wsparcie systemów zarządzania środowiskowego w ramach PO IiŚ (DzU z 2009 r. nr 9, poz. 55). Zgodnie z § 5 do tzw. kosztów kwalifikowanych zalicza się niezbędne do realizacji przedsięwzięcia wydatki poniesione na:

• badanie oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa w celu określenia możliwości wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego,

• usługi doradcze, ekspertyzy oraz szkolenia związane z wdrożeniem takich systemów,

• opracowanie dokumentacji służącej wdrażaniu,

• przeprowadzenie audytów i weryfikacji związanych z procedurą przyznawania certyfikatu,

• rejestrację przedsiębiorstwa w systemie ekozarządzania i audytu (EMAS),

• przygotowanie i publikację deklaracji środowiskowej oraz materiałów informacyjnych wymaganych od przedsiębiorstw zarejestrowanych w EMAS,

• przeprowadzenie badań i audytów niezbędnych dla uzyskania certyfikowanych oznakowań ekologicznych dla produktów przyjaznych środowisku,

• opracowanie dokumentacji, w tym raportów z badań oraz innych niezbędnych informacji, składanych w jednostce przyznającej oznakowania,

• opłaty związane z uzyskaniem certyfikowanych oznakowań ekologicznych uiszczonych na rzecz jednostki przyznającej oznakowania.

Udzielone wsparcie może pokryć 50 proc. wydatków poniesionych na wyżej wskazane działania. Jednocześnie istnieje jednak górna granica dotacji. Jest to 400 tys. zł. Innymi słowy przy projektach o wartości przekraczającej 800 tys. zł wkład własny przedsiębiorcy będzie musiał być coraz większy.

Ponadto § 6 ust. 2 wymienionego rozporządzenia wprowadza jeszcze jedno ograniczenie. Odnosi się ono do firm działających w sektorze rybołówstwa. W ich wypadku maksymalna dotacja została ograniczona do równowartości 30 tys. euro (przy takim samym poziomie wsparcia 50 proc.).

Ponieważ w ostatnim czasie kurs złotego do euro zmienia się dość dynamicznie, warto zaznaczyć, że obliczenia dokonuje się według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego obowiązującego w dniu udzielenia pomocy.

Inaczej dla dużych

O wsparcie z działania 4.1 PO IiŚ mają prawo ubiegać się zarówno duże firmy, jak i te z sektora MŚP (istnieją jednak ograniczenia wynikające m.in. z przepisów o funduszach unijnych na rybołówstwo i rolnictwo). Z reguły w przypadku dotacji unijnych to małe i średnie są traktowane  preferencyjnie. W przypadku działania 4.1 jest nieco inaczej. Wynika to z tzw. linii demarkacyjnej między programem „Infrastruktura i środowisko” a tzw. regionalnymi programami operacyjnymi.

W przypadku kilku województw regionalne programy operacyjne przewidują analogiczne wsparcie do tego opisywanego, ale wyłącznie dla małych i średnich firm. Czym to skutkuje? Otóż wskazana jest minimalna wartość całkowita projektu dla małych i średnich przedsiębiorców z województw:

• dolnośląskiego,

• kujawsko-pomorskiego,

• lubelskiego,

• lubuskiego,

• łódzkiego,

• małopolskiego,

• pomorskiego,

• śląskiego,

• zachodniopomorskiego.

Nie może być ona niższa niż 8 mln zł. W przypadku pozostałych województw oraz w każdym przypadku dla firm dużych kwota minimalna projektu nie obowiązuje.

Jak zatem wynika z powyższego zestawienia, w praktyce o dotacje mogą się ubiegać małe i średnie firmy z województw: mazowieckiego, opolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego. W przeciwnym razie należałoby udokumentować wydatki na poziomie 8 mln zł, przy czym można by liczyć na refundację maksymalnie 400 tys. zł, czyli 5 proc.

Przykład

Duża firma zlokalizowana w województwie lubelskim przedstawiła wniosek o dofinansowanie, w którym udokumentowane wydatki niezbędne do realizacji projektu to 1,8 mln zł, z czego 1,2 mln stanowią wydatki kwalifikowane. Ponieważ dotacja może stanowić 50 proc. kosztów (kwalifikowanych), ale jednocześnie jest ograniczona do 400 tys. zł, tyle ostatecznie wyniesie grant.

Taki sam projekt składa firma średniej wielkości z tego regionu. Jej wniosek zostanie odrzucony z przyczyn formalnych. Nie spełnia on bowiem kryterium minimalnej wartości projektu. Gdyby ta sama średniej wielkości firma miała siedzibę np. w województwie wielkopolskim, miałaby szansę na uzyskanie dotacji.

Dla tego regionu kryterium minimalnej wartości nie obowiązuje.

Liczy się czas

Wnioski o dofinansowanie należy składać w kancelarii Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ul. Konstruktorska 3A, 02-673 Warszawa.

Ta instytucja pełni bowiem rolę tzw. podmiotu wdrażającego działanie 4.1 PO IiŚ.

Wnioski będą przyjmowane od 11 do 27 kwietnia 2011 do godz. 15.30. Jednak nie warto odkładać tego na ostatnią chwilę. Zgodnie z regulaminem konkursu wnioski będą oceniane a następnie umieszczane na liście projektów do dofinansowania zgodnie z kolejnością zgłoszeń (decyduje data i godzina wpływu do kancelarii NFOŚiGW) aż do wyczerpania budżetu na daną turę.

Warto dodać, że na ten konkurs NFOŚiGM dysponuje 1 mln zł. Szczegółowe informacje o konkursie, w tym jego regulamin, wzór wniosku wraz z instrukcją przygotowania, kryteria wyboru oraz wykaz niezbędnych załączników, są dostępne na stronie internetowej www.nfosigw.gov.pl.

Ważne załączniki

W zależności od typu projektu do wniosku należy załączyć m.in. następujące dokumenty:

• dotyczące ISO 14001

– kopia certyfikatu (potwierdzona za zgodność z oryginałem)

– kopia zakresu akredytacji jednostki certyfikującej

• dotyczące EMAS

– kopia certyfikatu (potwierdzona za zgodność z oryginałem)

– kopia informacji o umieszczeniu w rejestrze wojewódzkim/krajowym (potwierdzona za zgodność z oryginałem)

• dotyczące ekoznaków

– kopia certyfikatu (potwierdzona za zgodność z oryginałem)

– potwierdzenie spełniania przez certyfikowany ekoznak kryteriów atestacji zgodnych z wymaganiami normy międzynarodowej ISO 14024 (w przypadku ekoznaków innych niż Eco-label lub Eko-znak)

Wykluczeni ze wsparcia

Według szczegółowego opisu priorytetów programu „Infrastruktura i środowisko” (uszczegółowienie) beneficjentami działania 4.1 mogą być małe, średnie i duże przedsiębiorstwa z wyłączeniem:

• firm wymienionych w art. 35 ust. 3 pkt b rozporządzenia Rady nr 1198/2006 w sprawie europejskiego funduszu rybackiego,

• przedsiębiorstw objętych rozporządzeniem Rady nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez europejski fundusz rolny na rzecz rozwoju obszarów wiejskich.

Ponadto rodzaj prowadzonej przez wnioskodawcę działalności nie może być wykluczony na mocy przepisów programu pomocy de minimis. Nie może zostać także przekroczony próg pomocy. Oznacza to, że firma, która w bieżącym roku i w dwóch poprzednich latach już korzystała ze wsparcia de minimis, może utracić takie prawo, jeżeli przekroczony zostałby limit 200 tys. euro (100 tys. dla firm działających w sektorze transportu).

Czytaj więcej w serwisie:

Dotacje unijne dla firm » Programy krajowe » Program Operacyjny Infrastruktura i środowisko

Dotacje unijne dla firm » Programy regionalne