Tak będzie choćby przy zakończeniu stosunku pracy. Jeśli zatrudnienie sprzeciwia się dobru osób z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych, ich przedstawiciele ustawowi, np. rodzice, mogą za zezwoleniem sądu opiekuńczego rozwiązać kontrakt o pracę.

Dopuszcza to art. 22 § 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link].

[srodtytul]Bez kuratora się nie obejdzie[/srodtytul]

W świetle art. 15 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli 13 lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.

Kodeks pracy dotyczy jednak osób mających skończone 16 lat, ale nieprzekroczone 18 (bo zgodnie z art. 22 § 2 k.p. – na zasadach określonych w kodeksie pracy – zatrudniony musi mieć nie mniej niż 16 lat), oraz osób pełnoletnich częściowo ubezwłasnowolnionych z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii (art. 16 k.c.)

Takie osoby mogą być pracownikami i podejmować wszelkie kroki dotyczące stosunku pracy, jeśli nie narusza to ich dobra. U osób ubezwłasnowolnionych częściowo dbają o to ustanowieni kuratorzy.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pan Damian, z wykształcenia informatyk, od 20 lat cierpi na schizofrenię. Z tej przyczyny częściowo go ubezwłasnowolniono. Regularnie przyjmuje leki.

Zaproponowano mu angaż w dziale IT X sp. z o.o. na czas nieokreślony z wynagrodzeniem miesięcznym 4000 zł brutto. Pan Damian może bez zgody swojego kuratora nawiązać stosunek pracy.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Panią Darię w wieku 23 lat ubezwłasnowolniono częściowo z powodu umiarkowanego niedorozwoju umysłowego.

Zatrudniona była w Y sp. z o.o. na czas nieokreślony jako sprzątaczka z pensją brutto 1500 zł. Po trzech miesiącach pracodawca zaczął zalegać z wypłatą wynagrodzenia.

W tej sytuacji kurator pani Darii może wystąpić do sądu opiekuńczego (właściwego dla jej miejsca zamieszkania) o zezwolenie na rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym, a następnie – w jej imieniu – złożyć oświadczenie o jej rozwiązaniu.[/ramka]

Jeśli angaż nie spełnia kryterium dobra, przedstawiciel ustawowy takiej osoby może wystąpić do sądu opiekuńczego o zezwolenie na rozwiązanie kontraktu o pracę >patrz wzór 1, a następnie złożyć oświadczenie o jego rozwiązaniu.

Przy czym powody ubezwłasnowolnienia mogą stanowić samoistną podstawę rozwiązania angażu zawartego na czas nieokreślony.

[b]Uwaga![/b] Orzecznictwo nie wskazuje, w jakich okolicznościach stosunek pracy sprzeciwia się dobru osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych. W praktyce najczęściej jest ono naruszone wtedy, gdy pracodawca łamie przepisy kodeksu pracy, np. wypłaca tylko część należnego wynagrodzenia.

[srodtytul]Narkoman przyjmie do pracy[/srodtytul]

Art. 22 § 3 k.p. stosuje się także do osób fizycznych ograniczonych w zdolności do czynności prawnych, które są pracodawcami.

Zawarte przez nich kontrakty o pracę – bez zgody przedstawiciela ustawowego – są ważne, gdy przyczyną ograniczenia zdolności do czynności prawnych są zarówno niepełnoletność, jak i choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy lub inny rodzaj zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwo lub narkomania.

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Pan Michał w wieku 19 lat został częściowo ubezwłasnowolniony z powodu psychozy maniakalno-depresyjnej.

Trzy lata później założył własną firmę, warsztat samochodowy.

Zamierza zatrudnić mechanika, proponując mu angaż na czas określony oraz minimalne miesięczne wynagrodzenie za pracę. Bez zgody kuratora pan Michał może nawiązać z mechanikiem stosunek pracy.[/ramka]

[ramka][b]Zobacz wzór: [link=http://www.rzeczpospolita.pl/pliki/prawo/pdf/wniosek_zezwolenie_rozwiazanie_stosunku_pracy.pdf]Wniosek o udzielenie zezwolenia na rozwiązanie stosunku pracy[/link] [/b]

[b]Zobacz wzór: [link=http://www.rzeczpospolita.pl/pliki/prawo/pdf/rozwiazanie_stosunku_pracy_przedstawiciel.pdf]Rozwiązanie umowy o pracę przez przedstawiciela ustawowego pracownika[/link][/b][/ramka]

[i]Autorka jest adwokatem prowadzącym kancelarię adwokacką w Płocku [/i]