[b]- Prowadzę działalność handlową na własne nazwisko. Wykorzystuję w niej lokal użytkowy kupiony wspólnie z mężem oraz samochód chłodnię. W związku z uzyskaniem prawa do emerytury chcę przekazać firmę mężowi. W jaki sposób przekazać wyposażenie i środki trwałe firmy? Na jakich zasadach mężowi wolno będzie amortyzować lokal użytkowy i samochód chłodnię? Czy w związku z przekazaniem firmy mężowi trzeba płacić podatek? [/b]

Jeśli między małżonkami istniała i istnieje wspólność majątkowa małżeńska, to także składniki majątkowe, w tym będące środkami trwałymi, nabyte przez oboje albo jednego z nich, są ich majątkiem wspólnym, dorobkowym. „Przekazanie firmy” oznacza, że będzie je na takich samych zasadach wykorzystywał w swej działalności gospodarczej drugi z małżonków.

Dlatego nie jest potrzebne dopełnianie, dla zapewniania mężowi czytelniczki prawa do takiego korzystania z nich, jakichkolwiek formalności. Byłoby to konieczne, gdyby wskazane składniki należały do majątku odrębnego małżonka likwidującego firmę. Wtedy prawną podstawą przekazania mogłaby być umowa darowizny, sprzedaży, a korzystania z tego majątku przez drugiego z małżonków – także umowa użyczenia, najmu albo dzierżawy.

To, co czytelniczka nazywa przekazaniem firmy, jest jej likwidacją. Dlatego musi zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji i sporządzić remanent likwidacyjny obejmujący towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze i inne rzeczowe składniki niebędące środkami trwałymi i ustalić dochód z tego remanentu stosownie do art. 24 ust. 3 ustawy o [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link].

Ustala się go według takiego wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzający likwidację. Podatek ten wynosi 10 proc. tak ustalonego dochodu. Odrębny remanent likwidacyjny sporządza się dla celów rozliczenia VAT (art. 14 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link]). Trzeba w związku z likwidacją zapłacić VAT od niesprzedanych towarów, jeśli przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

A teraz o amortyzacji. W razie zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków małżonek ten obowiązany jest kontynuować amortyzację. Mąż czytelniczki musi więc przyjąć tę wartość początkową, która figurowała w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez nią. Prawną podstawą jest tu art. 22g ust.12 i 13 ustawy o PIT.

W myśl z kolei art. 22h ust. 3 ustawy o PIT w związku z art. 22g ust. 13 tej ustawy małżonek przejmujący firmę obowiązany jest też do kontynuowania tej samej metody amortyzacji, według której amortyzował dany środek trwały małżonek rezygnujący z jej prowadzenia. Nie wolno mu więc np. zmienić metody amortyzacji z liniowej na degresywną lub odwrotnie. Musi on też uwzględnić dokonane przez żonę czy męża odpisy amortyzacyjne.

Dopuszczalna jest natomiast w takim wypadku zmiana stawek, według których będzie obliczał i zaliczał w ciężar kosztów firmy odpisy amortyzacyjne małżonek likwidujący firmę, zarówno podwyższenie ich, jak i obniżenie (na warunkach wskazanych w ustawie). Wynika to wyraźnie z art. 22h ust. 3 ustawy o PIT, który odsyła w tym względzie do art. 22i ust. 4 i 5 tej ustawy. Przepisy te dopuszczają możliwość podwyższenia lub obniżenia stawek od pierwszego miesiąca każdego następnego roku.