Chodzi przy tym o czas pracy faktycznie przepracowany przy monitorze. Oznacza to przykładowo, że refundacja kosztów zakupu okularów korekcyjnych nie przysługuje pracownikowi, który wprawdzie ma wadę wzroku, ale nie pracuje przy komputerze przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.
O tym, że pracownik powinien mieć okulary do pracy z monitorem, decyduje lekarz okulista, wystawiając przy tym odpowiednie zaświadczenie. W zaświadczeniu tym lekarz powinien określić między innymi moc szkieł.
[srodtytul]Badania profilaktyczne[/srodtytul]
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę zdrowotną. Zgodnie z treścią § 8 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1EF666EB25F8E5D07BF49428983AEF92?id=77487]rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe[/link] pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Profilaktyczna opieka zdrowotna obejmuje badania wstępne, okresowe i kontrolne, na które kieruje pracodawca. Szczegółowo obowiązki pracodawcy dotyczące przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami określa rozporządzenie z 30 maja 1996 r. W załączniku nr 1 poz. 10 tego rozporządzenia określono, że badania okresowe dla pracujących przy monitorach ekranowych przeprowadza się co cztery lata (jest to częstotliwość minimalna).
Jednak, jak wynika z § 2 ust. 2 tego rozporządzenia, lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne może poszerzyć jego zakres o dodatkowe specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, a także wyznaczyć krótszy termin następnego badania, niż to określono we wskazówkach metodycznych, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne do prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika.
[ramka][b]Przykład[/b]
Pracownik zwrócił się z prośbą o wydanie skierowania na przeprowadzenie wcześniejszych badań profilaktycznych, gdyż w jego odczuciu pogorszył mu się wzrok.
Jeżeli lekarz stwierdzi pogorszenie widzenia w stopniu uzasadniającym zmianę szkieł korekcyjnych, pracownik może się domagać sfinansowania lub dofinansowania zakupu okularów korekcyjnych także pomiędzy badaniami profilaktycznymi.[/ramka]
[srodtytul]Kiedy bez skierowania[/srodtytul]
Przepisy rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe nie określają szczegółowych warunków zapewnienia przez pracodawcę okularów korekcyjnych. W związku z tym kwestie te powinny być uregulowane w aktach prawa zakładowego (układ zbiorowy pracy, regulaminy), które normują prawa i obowiązki pracowników i pracodawcy w danym zakładzie pracy oraz organizację i porządek pracy.
Jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do wydawania regulaminu pracy i wynagradzania (zatrudniający poniżej 20 pracowników), warunki zapewnienia pracownikom pracującym przy monitorach ekranowych okularów korekcyjnych, w tym zasady dofinansowania kosztów ich zakupu, powinien ustalić na mocy swojej decyzji (wewnętrznego zarządzenia).
Jeżeli we wspomnianych przepisach znajduje się zapis, że pracownikowi przysługuje zwrot kosztów zakupu okularów (szkieł) korekcyjnych w każdym wypadku, gdy przepisze je lekarz okulista, bez względu na to, czy badania zostały przeprowadzone w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, wówczas pracodawca będzie zobowiązany zwrócić koszty nawet takiego zakupu.
W przeciwnym wypadku nie musi zwracać kosztów poniesionych przez pracownika na okulary korekcyjne, jeśli nie zostały one zakupione w wyniku badań profilaktycznych przeprowadzonych na podstawie skierowania pracodawcy.
[srodtytul]Bez limitów[/srodtytul]
Okulary ochronne do stosowania przy obsłudze monitorów ekranowych stanowią niezbędny środek ochrony indywidualnej pracownika przed działaniem szkodliwych lub uciążliwych warunków pracy. Faktura na zakup okularów ochronnych jest dowodem spełnienia tego obowiązku.
Pracodawca ma obowiązek zwrócić pracownikowi koszt szkieł, robocizny i standardowej oprawy, przy czym żadne przepisy nie ograniczają wysokości kosztów oprawek. Przepisy określają jedynie, że okulary korekcyjne zapewnia pracodawca, natomiast nie wyznaczają udziału pracodawcy w kosztach zakupu takich okularów pracownikowi, który pracuje przy monitorze komputerowym.
Oznacza to, że [b]wysokość środków finansowych przeznaczonych na ten cel określa pracodawca, przy czym środki te powinny umożliwiać zakup okularów korygujących wzrok zgodnych z zaleceniem lekarza.[/b] Pracodawca może w przepisach wewnętrznych firmy ustalić, że zwrotowi podlegają jedynie określone kwoty za szkła i oprawkę (na przykład koszt najtańszych na rynku szkieł i oprawek).
[srodtytul]Tylko zatrudnionym[/srodtytul]
Ważne jest to, że pracodawca ma obowiązek zrefundować koszty zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze jedynie pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (a także zatrudnionym praktykantom i stażystom).
Nie musi zwracać takich kosztów osobom współpracującym z firmą na podstawie umów cywilnoprawnych, chociaż może zrekompensować wydatki na okulary także współpracownikom. Wydatki ponoszone przez pracodawcę w celu zapewnienia pracownikom okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze należą do grupy wydatków ponoszonych w związku z zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy.
[ramka][b]Uwaga[/b]
Pracodawca ma obowiązek zrefundować koszty zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze jedynie pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (a także zatrudnionym praktykantom i stażystom). Nie musi zwracać takich kosztów osobom współpracujących z firmą na podstawie umów cywilnoprawnych.[/ramka]
[ramka][b]Za soczewki podwładny płaci sam[/b]
Żadne przepisy nie przewidują zwrotu kosztów szkieł kontaktowych przez pracodawcę. Oznacza to, że pracownikowi nie przysługuje taki zwrot.
W przeciwieństwie do okularów, które są przedmiotem stałego użytku, szkła kontaktowe trzeba wymieniać co jakiś czas.
Czas ich wymiany różni się w zależności od rodzaju soczewek (np. wymiana co tydzień, co pół roku lub raz na rok).[/ramka]