Kryzys finansowy spowodował trudności z pozyskiwaniem finansowania. Dotyczy to także, a może nawet w szczególności transakcji międzynarodowych.
Wiele firm, które potencjalnie zainteresowane są nawiązaniem kontaktów z polskimi firmami i zakupem ich produktów, nie może podjąć ostatecznej decyzji o zakupie z powodu niewystarczających środków. Rodzime firmy także nie są w stanie samodzielnie udźwignąć kosztów udzielania kredytu kupieckiego.
A wiadomo, że oprócz jakości towaru, jego ceny oraz terminowości dostawy jednym z elementów decydujących o wyborze oferty w handlu zagranicznym są korzystne warunki płatności. Te powinny gwarantować odroczony termin ostatecznego rozliczenia. I właśnie tutaj w grę może wchodzić nowy produkt rządowy.
[srodtytul]Państwo pomaga[/srodtytul]
Jest to Rządowy Program Wspierania Eksportu poprzez udzielanie kredytów nabywcy lub bankowi nabywcy. Na jego podstawie BGK udziela zagranicznym nabywcom (bezpośrednio lub poprzez bank nabywcy) kredytów finansujących zakup polskich towarów lub usług.
Środki z takiego kredytu wypłacane są bezpośrednio krajowym eksporterom, a zagraniczni nabywcy (importerzy) po dostawie towaru/usługi dokonują jego spłaty. W ten sposób dostawca uzyskuje płatność od razu po zrealizowaniu kontraktu, w szczególności dostarczeniu zamówionego towaru, a importer uzyskuje finansowanie.
To znaczy, nie musi od razu wykładać całej należności, lecz zostaje ona rozłożona na raty. Taki kredyt musi zostać obowiązkowo objęty ubezpieczeniem Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych. Na czym polega zaleta tego programu?
Przede wszystkim na tym, że już na etapie prezentacji oferty polski eksporter ma szansę przedstawić kontrahentowi taki sposób finansowania zakupu, a dodatkowo warto pamiętać, że kredyt taki może być znacznie tańszy dla importera niż podobny produkt uzyskany przez niego w banku komercyjnym.
Wynika to z tego, że kredyt BGK może być oprocentowany według tzw. stopy CIRR, które są generalnie niższe niż obecne stopy rynkowe.
[srodtytul]Różne terminy[/srodtytul]
Tak w uproszczeniu przedstawia się ten nowy produkt. W praktyce oferuje on tak naprawdę kilka szczegółowych instrumentów, którym warto się przyjrzeć i wybrać ten najkorzystniejszy (i pasujący do danej sytuacji). Przede wszystkim należy wprowadzić podział na finansowanie średnio- i długoterminowe oraz krótkoterminowe.
Ta pierwsza grupa charakteryzuje się tym, że okres finansowania musi przekraczać dwa lata. Tutaj kontrahenci mogą rozważyć:
- kredyt dla nabywcy udzielany przez bank importera (ze środków BGK),
- kredyt dla nabywcy (produkt ten jeszcze nie jest w tej chwili dostępny, trwają ostatnie prace nad jego uruchomieniem).
Natomiast wykorzystując model krótkoterminowy, eksporter ma do wyboru:
- postfinansowanie akredytyw dokumentowych,
- dyskontowanie należności z akredytyw dokumentowych.
Te dwa ostatnie instrumenty, ze względu na unijne wymogi dotyczące zasad udzielania pomocy publicznej, dostępne są wyłącznie dla rozliczania transakcji realizowanych w tzw. krajach ryzyka nierynkowego (patrz ramka).
Mówiąc precyzyjniej, chodzi o to, aby siedziba banku otwierającego akredytywę na rzecz polskiego eksportera znajdowała się w takim państwie.
[srodtytul]Z bankiem nabywcy[/srodtytul]
Dla średnio- i długoterminowych płatności dostępnym w tej chwili programem jest ten przewidujący udzielenie kredytu przez BGK importerowi, chociaż nie bezpośrednio, lecz poprzez bank importera. Ten ostatni musi zostać zaakceptowany przez BGK.
Taki kredyt musi oczywiście być przeznaczony wyłącznie na finansowanie zakupu polskich towarów i usług inwestycyjnych, a dokonywanego na podstawie kontraktów zawieranych przez polskich eksporterów.
W ramach niniejszego instrumentu kredytobiorcą jest zaakceptowany przez BGK lokalny bank, który udziela bezpośredniego kredytu nabywcy (importerowi). Podstawowe zabezpieczenie kredytu stanowi ubezpieczenie należności z jego tytułu w Korporacji Ubezpieczeń Kontraktów Eksportowych (KUKE).
W najbliższym czasie można się także spodziewać uruchomienia wsparcia pod postacią bezpośrednich kredytów dla importerów.
[srodtytul]Z dyskontem[/srodtytul]
Dla finansowania krótkoterminowego oferowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego produkty opierają się na akredytywie dokumentowej.
Postfinansowanie akredytywy oznacza, że BGK udziela kredytu zagranicznemu bankowi otwierającemu akredytywę.
Środki te zostaną przekazane polskiemu eksporterowi w momencie wywiązania się przez niego z warunków kontraktu. Bank otwierający, dysponując preferencyjnym finansowaniem, może stworzyć korzystniejsze warunki dla obu stron (chociaż i tak trzeba pamiętać, że co do zasady koszty akredytywy ponosi importer).
Z kolei pod pojęciem dyskontowania należności z akredytywy należy rozumieć wypłatę przyszłego wpływu z tego instrumentu pomniejszoną o wartość dyskonta.
Warunkiem zastosowania tego programu jest zawarcie w umowie akredytywy warunku o odroczonym terminie płatności przez bank zagraniczny na rzecz polskiego beneficjenta. Warto także mieć na uwadze, że w tym wypadku koszty dyskonta ponosi polska firma.
[srodtytul]Jakie korzyści[/srodtytul]
W jaki sposób da się wykorzystać program i jakie korzyści może on przynieść? Na pewno warto zwrócić uwagę na takie możliwości jak:
- uzupełnienie (uatrakcyjnienie) oferty handlowej eksportera o propozycję finansowania kredytem,
- konkurowanie w międzynarodowych przetargach z eksporterami z innych krajów, którzy posiadają analogiczne rządowe instrumenty wsparcia,
- realizacja kontraktów na rynkach o podwyższonym ryzyku,
- zdobywanie nowych rynków zbytu,
- zawieranie kontraktów o wyższej wartości,
- przeniesienie ryzyka zapłaty za towar na BGK i KUKE SA,
- zaoferowanie swoim odbiorcom zapłaty z odroczoną płatnością,
- otrzymanie płatności za towar lub usługę tuż po dostawie (wykonaniu),
- poprawa płynności firmy,
- wykorzystanie długiego terminu kredytowania (nawet do 12 lat),
- obciążenie importera kosztami kredytu,
- potwierdzenie akredytywy z kraju ryzyka nierynkowego,
- uniezależnienie eksportera od ryzyka kontrahentów,
- wykorzystanie braku regresu do beneficjenta akredytywy.
Szczegółowe dane o całym programie są dostępne na stronie internetowej BGK: [link=http://www.bgk.com.pl]www.bgk.com.pl[/link].
Informacji udziela się także w Departamencie Wspierania Handlu Zagranicznego: tel. [b]22 522 93 72[/b] lub [b]22 522 92 06[/b], e-mail: [mail=dwhz@bgk.com.pl]dwhz@bgk.com.pl[/mail].
[ramka][b]Tylko rodzime wyroby[/b]
Ponieważ celem programu jest wspieranie polskiego eksportu, opisane instrumenty mają prawo służyć wyłącznie finansowaniu polskich towarów lub usług.
Zasady uznawania eksportowanych dóbr za „produkt polski” określa[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=162584] rozporządzenie ministra finansów z 6 sierpnia 2001 r. (DzU z 2001 r. nr 101, poz. 1097)[/link] wskazujące na maksymalny procentowy udział składników pochodzenia zagranicznego w eksportowanym produkcie finalnym umożliwiający uznanie tego produktu za krajowy.
Generalnie udział składników zagranicznych nie może przekraczać 50 proc. kwoty kontraktu, poza wyjątkami określonymi w rozporządzeniu.[/ramka]
[ramka][b]Uważaj na te rejony[/b]
Kraje ryzyka nierynkowego to:
Algieria, Irak, Pakistan, Armenia, Iran, Rosja, Azerbejdżan, Kazachstan, Serbia, Białoruś, Kirgistan, Somalia, Birma (Myanmar), Kosowo, Tadżykistan, Czarnogóra, Kuba, Turkmenistan, Dominikana, Libia, Ukraina, Ekwador, Macedonia, Uzbekistan, Gambia, Mołdawia, Wenezuela, Gruzja, Mongolia, Wietnam, Gujana, Nigeria. [/ramka]