Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia następuje z chwilą dojścia do pracownika oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę.

Wskazywał na to [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 16 marca 1995 r. (I PRN 2/95)[/b], podnosząc, iż oświadczenie woli zakładu pracy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia jest złożone pracownikowi z chwilą, gdy doszło do niego w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią, chociaż tego nie uczynił (art. 61 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] w związku z art. 300 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link]).

Podobnie wypowiadał się [b]SN w uchwale z 6 października 1998 r. (III ZP 31/98),[/b] stwierdzając, że pisemne oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia nie musi wskazywać terminu ustania stosunku pracy, który to skutek następuje zawsze w dacie dojścia oświadczenia do adresata.

Zgodnie bowiem z art. 61 § 1 k.c. złożenie oświadczenia woli następuje z chwilą jego dojścia do adresata w sposób stwarzający mu możliwość zapoznania się z jego treścią.

[srodtytul]W razie nieobecności[/srodtytul]

Gdy pracownik, z którym pracodawca zamierza rozwiązać umowę, nie stawia się w pracy, np. przebywa na zwolnieniu lekarskim, to pracodawca może wysłać do niego innego podwładnego celem wręczenia mu oświadczenia o rozwiązaniu angażu.

Może także posłużyć się pocztą i przesłać pracownikowi za zwrotnym poświadczeniem odbioru pismo zawierające oświadczenie o rozwiązaniu umowy. W takim przypadku data doręczenia pracownikowi tego pisma będzie zarazem datą rozwiązania umowy o pracę, którą należy wskazać w treści świadectwa pracy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Jan W. był zatrudniony w spółce X. Podczas pracy wbrew poleceniom przełożonego opuścił swoje stanowisko. Następnie udał się na zwolnienie lekarskie. Pracodawca postanowił rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia. Ponieważ Jan W. nie stawiał się w zakładzie pracy, szef wysłał do niego pismo za zwrotnym poświadczenie odbioru, w którym wskazał przyczynę rozwiązania umowy o pracę.

Pismo to pracownik odebrał z poczty 12 lutego 2010 r. Z tą też datą nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę. Następnie pracodawca wysłał do Jana W. świadectwo pracy, w który wskazał jako datę rozwiązania umowy 12 lutego 2010 r.[/ramka]

[srodtytul]Gdy nie odbiera[/srodtytul]

Bardziej problematyczna jest sytuacja, gdy pracownik nie odbiera z poczty przesyłki pracodawcy zawierającej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. W orzecznictwie wskazywano, że złożenie oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 61 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ma miejsce także wtedy, gdy pracownik, mając realną możliwość zapoznania się z jego treścią, z własnej woli nie podejmuje przesyłki pocztowej zawierającej to oświadczenie.

Tak stwierdził [b]SN wyroku z 11 grudnia 1996 r. (I PKN 36/96[/b]).

Podobnie wypowiadał się [b]SN w wyroku z 5 października 2005 r. (I PK 37/05)[/b], wyjaśniając, że [b]nieodebranie z poczty pisma pracodawcy zawierającego oświadczenie o wypowiedzeniu pomimo dwukrotnego awizowania tego pisma i braku wykazania przez pracownika przeszkód, które uniemożliwiły odebranie z poczty awizowanej przesyłki, nie przekreśliło skuteczności dokonania wypowiedzenia stosunku pracy[/b].

W uzasadnieniu tego wyroku SN wskazał ponadto, że awizowanie przesyłki stwarza domniemanie (faktyczne) możliwości zapoznania się z treścią pisma w niej zawartego.

Dla przyjęcia tego swoistego domniemania, że pisemne oświadczenie woli pracodawcy zostało złożone pracownikowi z chwilą doręczenia mu pisma zawierającego to oświadczenie, niezbędne jest stwierdzenie, że pracownik mógł się zapoznać z jego treścią wyrażającą oświadczenie woli pracodawcy.

Ponadto to domniemanie faktyczne oznacza przerzucenie ciężaru dowodu na adresata przesyłki co do niemożliwości (braku możliwości) zapoznania się z treścią oświadczenia pracodawcy.

[srodtytul]Spór sądowy[/srodtytul]

Jest to uzasadnione tym, że w razie uzyskania wiadomości o pozostawieniu przesyłki w urzędzie pocztowym pracownik ma szansę udać się tam, odebrać przesyłkę i zapoznać się z jej treścią. W razie zaś zaniechania przez pracownika tej czynności można uznać, że oświadczenie o rozwiązaniu umowy zostało mu skutecznie złożone, ponieważ z własnej woli nie odebrał pisma.

Pracownik mógłby się jednak bronić, że do odbioru przesyłki nie doszło z przyczyn od niego niezależnych (np. z powodu ciężkiej choroby, pobytu w szpitalu lub wyjazdu za granicę). Twierdzenia takie musiałby jednak udowodnić w razie procesu przed sądem.

Zatem choć dwukrotne awizowanie przesyłki poleconej zawierającej oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy stwarza domniemanie faktyczne możliwości zapoznania się przez pracownika z jego treścią, to jednak domniemanie to może być obalone przez pracownika przez przeprowadzenie dowodu na okoliczność braku możliwości zapoznania się z treścią oświadczenia pracodawcy przed upływem terminu na podjęcie przesyłki poleconej zawierającej to oświadczenie.

Podkreślał to [b]SN w postanowieniu z 9 lipca 2009 r. (II PZP 3/09)[/b]. Oznacza to, że nieodebrana przez pracownika przesyłka zawierająca oświadczenie o rozwiązaniu mu umowy o pracę stanowi jednak pewne ryzyko dla pracodawcy.

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]