Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.

Tak wynika z art. 57 b ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172511]ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm). [/link]

[srodtytul]Dopuszczalna przerwa[/srodtytul]

Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby. Dotyczy to także sytuacji, gdy droga, nie będąc najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.

Ponadto za drogę do pracy lub z pracy uważa się, oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu, również drogę do miejsca lub z miejsca:

- innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,

- zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,

- zwykłego spożywania posiłków,

- odbywania nauki lub studiów.

Definicja wypadku w drodze do pracy lub z pracy jest więc bardzo rozbudowana. Wypadek ten musi nastąpić wskutek przyczyny zewnętrznej, którą może być np. działania maszyn, pojazdów czy innych osób, np. współpracowników. Czynnikiem zewnętrznym mogącym spowodować wypadek jest także oddziaływanie takich elementów, jak energia elektryczna, wysoka lub niska temperatura, hałas lub wstrząsy.

Ponadto czynnikiem zewnętrznym może być także działanie sił przyrody (np. powódź, gołoledź). Wypadek ten musi mieć przy tym miejsce (co do zasady) w czasie najkrótszej drogi z pracy lub do pracy, która była nieprzerwana.

[srodtytul]Trzeba zgłosić[/srodtytul]

Jeżeli pracownik uległ wypadkowi spełniającemu powyższe cechy, to powinien niezwłocznie zawiadomić o tym swego pracodawcę. Ten natomiast dokonuje ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy w karcie wypadku.

Uznanie danego zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy następuje na podstawie:

- oświadczenia poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków co do czasu, miejsca i okoliczności zdarzenia;

- informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy;

- ustaleń sporządzającego kartę wypadku.

[ramka][b]Przykład[/b]

Adam Z. po zakończeniu pracy wracał jak zwykle autobusem do domu.

Przy wysiadaniu poślizgnął się, stracił równowagę i upadł na chodnik, doznając urazu biodra. Następnego dnia pracownik wystąpił do pracodawcy z wnioskiem o stwierdzenie, że uległ wypadkowi w drodze z pracy.

Zdarzenie to miało cechy wypadku w drodze z pracy i pracodawca dokonał ustalenia okoliczności wypadku, sporządzając kartę wypadku.[/ramka]

Gdyby pracodawca odmówił uznania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, pracownik moim zdaniem mógłby dochodzić ustalenia tego w drodze postępowania przed sądem w oparciu o art. 189 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=906021C3C4F8A71B08066CD633B6506B?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link].

Natomiast związek niezdolności do pracy z wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy powinien zostać stwierdzony przez lekarza odpowiednim zaświadczeniem lekarskim.

[srodtytul]Za chorobę[/srodtytul]

Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje ubezpieczonym po upływie określonego w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176768]ustawie z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 3, poz. 267 ze zm.)[/link] okresu wyczekiwania (karencji).

Okresy te w myśl art. 4 ust. 1 tej ustawy wynoszą:

[b]30 dni[/b] nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli ubezpieczony podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu, albo

[b]90 dni[/b] nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Okresy te nie mają jednak zastosowania w razie gdy niezdolność do pracy jest wynikiem wypadku w drodze do pracy lub z pracy (art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy). Jeśli więc pracownik doznał wypadku w drodze do pracy lub z pracy, to ma prawo do zasiłku chorobowego już od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Stanowi to istotne ułatwienie dla osób, które uległy takim wypadkom.

Fakt zaistnienia wypadku w drodze do lub z pracy ma także znaczenie dla ustalenia wysokości zasiłku chorobowego. Zasadniczo wysokość tego zasiłku wynosi bowiem 80 proc. podstawy wymiaru. Natomiast w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy zasiłek ten jest wyższy. W myśl bowiem art. 11 ust. 2 pkt 3 wspomnianej ustawy – miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

[ramka][b]Ważne[/b]

Jeżeli ZUS odmawiałby uznania danego zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy i przyznawałby zasiłek chorobowy w wysokości tylko 80 proc. podstawy jego wymiaru, to ubezpieczony może to kwestionować i wystąpić z odwołaniem do właściwego miejscowo sądu rejonowego, o czym powinien być pouczony w treści decyzji ZUS.[/ramka]

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]