W postępowaniu cywilnym zasadą jest, że opłatom podlegają pisma procesowe. Z reguły płaci ten, kto je do sądu wnosi. Zasady uiszczania opłat sądowych są dość rygorystyczne i o wpadkę nietrudno.

[srodtytul]Jedna z trzech[/srodtytul]

Opłaty są w gruncie rzeczy trzy: stosunkowa, stała i podstawowa. Zacznijmy od stałej. W bardzo wielu wypadkach [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8FF3D2BF7F83A873C82F6A8C90E543F6?id=179014]ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (DzU z 2005 r. nr 167, poz. 1398 ze zm.)[/link] po prostu określa rodzaj pisma i podaje kwotę, jaką musimy za jego wniesienie zapłacić.

Opłata stosunkowa wymaga już podstawowej wiedzy z zakresu arytmetyki. Jej wysokość wynosi bowiem [b]5 proc. wartości przedmiotu sporu[/b]. Należy więc wartość tę ustalić, a potem przemnożyć ją przez stawkę opłaty.

W żadnym razie jednak [b]nie trzeba płacić więcej niż 100 tys. zł[/b]. To opłatę stosunkową właśnie będziesz na ogół naliczał w sprawie o pieniądze, których nie otrzymałeś od swojego dłużnika.

Jak określamy wartość przedmiotu sporu? [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3D82D4B3FC891E8A6F35164DC7E4F037?id=70930]Kodeks postępowania cywilnego[/link] nie zawiera wyczerpującego uregulowania w tej mierze, dlatego może to nastręczać trudności. Zawiera jednak ogólne wskazówki. Tak np. wiadomo, że do tej wartości nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, których żąda się obok roszczenia głównego.

[b]Opłata podstawowa wynosi 30 zł[/b]. Jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, jest to minimalna kwota, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie. Pobiera się ją w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej. Ta ostatnia zresztą ma charakter wyjątkowy. Płaci się ją w sprawie o prawa majątkowe, w której wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić w chwili jej wszczęcia. Wynosi od 30 zł do 1000 zł. Wydając wyrok, sąd określa ostateczną wysokość opłaty.

[srodtytul]W jakiej formie[/srodtytul]

Uiszczenie opłaty sądowej w sprawie cywilnej może nastąpić na trzy sposoby.

Po pierwsze – przelewem na rachunek bankowy właściwego sądu. Numery kont znajdują się m.in. na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości ([link=http://ms.gov.pl/organizacja/sady.php]http://ms.gov.pl/organizacja/sady.php[/link]).

Po drugie – gotówką w kasie sądu.

Po trzecie – znaczkami opłaty sądowej.

W zasadzie to do płacącego należy decyzja, którą formę wybrać. Z jednym jednak ograniczeniem. Otóż [b]znaczkami wolno uiścić opłatę tylko wówczas, gdy nie przekracza 1500 zł[/b]. W wypadku wyższych kwot pozostaje przelew i wpłata w kasie.

[wyimek][b]30 zł[/b] wynosi opłata podstawowa za wniesienie sprawy do sądu[/wyimek]

Koniecznie trzeba pamiętać, że wymaga się dołączenia dowodu wpłaty (np. pokwitowania kasowego) albo jego kopii do pisma sądowego, którego opłata dotyczy. Dokument ten trzeba też wymienić na liście załączników do tego pisma.

W wypadku znaczków takiej potrzeby nie ma, gdyż są one po prostu naklejane na pozwie czy innym piśmie podlegającym opłacie sądowej. Znaczenie ma natomiast to, gdzie je nakleimy. Można to zrobić na pierwszej lub ostatniej stronie pisma w miejscu niezawierającym tekstu, jeden obok drugiego lub jeden pod drugim, w miarę możności bez odstępu.

[srodtytul]Możliwe są ulgi[/srodtytul]

Osoba, której nie stać na poniesienie kosztów sądowych, może starać się o zwolnienie od nich. W tym celu musi złożyć – na specjalnym formularzu – oświadczenie, iż nie zdoła ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Do zwolnienia mają też prawo podmioty inne niż osoby fizyczne.

[srodtytul]Za odsetki nie płacisz[/srodtytul]

Często w pozwie domagasz się nie tylko należności podstawowej, ale i odsetek. Obliczając opłatę, kwoty odsetek nie uwzględniamy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Firma wnosi do sądu pozew o zaległą zapłatę 20 tys. zł za dostarczony towar. Do dnia wniesienia pozwu narosły odsetki w wysokości 2300 zł. Ponieważ odsetek nie wliczamy do wartości przedmiotu sporu, opłata sądowa wyniesie 1000 zł

(20 tys. zł x 5 proc.).[/ramka]

[ramka][b]Jak wygląda procedura[/b]

[b]Krok 1[/b]

Przedsiębiorca zamierzający skierować sprawę do sądu uiszcza opłatę sądową.

[b]Krok 2[/b]

Firma wnosi pozew (stając się tym samym powodem).

[b]Krok 3[/b]

Sąd wydaje orzeczenie.

[b]Krok 4[/b]

Powód – jeżeli wygrał – dochodzi od pozwanego zasądzonego świadczenia oraz zwrotu kosztów.[/ramka]