Z wekslami spotykamy się niemal codziennie, m.in. prowadząc działalność gospodarczą, gdy bierzemy pożyczki lub kredyty oraz przy okazji zawierania różnych umów.
Weksle są papierami wartościowymi i dokumentami, dlatego też muszą być sporządzone na piśmie. Można je sporządzić na zwykłej kartce papieru (muszą być tylko odręcznie podpisane przez osobę posiadającą zdolność do zaciągania zobowiązań kredytowych oraz zawierać wszystkie elementy wymagane przez prawo wekslowe).
Weksle można też sporządzać na blankietach urzędowych, które można kupić w kasach niektórych banków i pocztach (to prostszy sposób).
[srodtytul]Groźne narzędzie[/srodtytul]
Wystawca weksla zobowiązuje się bezwarunkowo do zapłaty wskazanej w nim kwoty. Pamiętajmy, że dla ważności zobowiązania wekslowego nie jest istotne, czy istniało zobowiązanie będące przyczyną wystawienia weksla ani czy było ono ważne. Nawet zatem gdy weksel zabezpieczał transakcję z mocy prawa nieważną, to sam weksel byłby ważny.
[b]Każdy, kto złoży podpis na wekslu, musi się liczyć z tym, że może być zobowiązany do zapłaty wobec dalszych posiadaczy weksla.[/b]
Przedmiotem zobowiązania wekslowego mogą być tylko pieniądze.
Na skutek złożenia przez nas podpisu na wekslu powstaje nasze zobowiązanie wekslowe. W zobowiązaniu tym to my jesteśmy dłużnikami i w określonych okolicznościach będziemy musieli za ten weksel zapłacić. Musimy zdawać sobie z tego sprawę.
[srodtytul]Najczęściej in blanco[/srodtytul]
Weksle dzielą się na dwa rodzaje: własne i trasowane. W obrocie występują jeszcze weksle in blanco (mogą być nimi zarówno weksle własne, jak i trasowane). W praktyce najczęściej stykamy weksle własne in blanco.
Po podpisaniu przez nas weksla in blanco powstaje zobowiązanie wekslowe, które jednak w chwili składania naszego podpisu nie ma jeszcze ostatecznego kształtu. Dlatego musimy się upewnić, że później zobowiązanie to nie przybierze kształtu zupełnie przez nas nieoczekiwanego. Jak to zrobić? Wystarczy podpisać deklarację wekslową, która zawiera odpowiednie postanowienia. Może ona wskazywać, kiedy i do jakich kwot może być wypełniony weksel.
Trzeba też wypełnić weksle odpowiednią treścią.
[b]Jeśli mamy deklarację wekslową, a wierzyciel wypełni czy wykorzysta weksel w sposób sprzeczny z deklaracją, możemy się bronić w sądzie.[/b] W takiej sytuacji żądajmy przeprowadzenia dowodu z deklaracji i podpisywanych umów. Wnioskujmy też o przesłuchanie stron na okoliczność zawarcia porozumienia wekslowego, ewentualnie świadków (jeśli tacy byli).
[srodtytul]Kłopot dla poręczyciela[/srodtytul]
Podpisując weksel, zawsze musimy się liczyć z tym, że być może będziemy musieli za niego zapłacić. Jest to zwłaszcza ważne dla poręczycieli wekslowych. W praktyce nigdy nie dzieje się tak, że podpiszemy weksel i możemy o tym zapomnieć. Wierzyciel nam o tym przypomni, domagając się od nas zapłaty.
Podpisując weksel jako poręczyciele wekslowi, stajemy się dłużnikami wekslowymi. Jeżeli główny dłużnik wekslowy nie zapłaci za weksel, to będziemy musieli zrobić to my. To bardzo ważne. Podpisanie weksla znajomym lub rodzinie to nie miły i przyjacielski gest, ale zaciągnięcie konkretnego zobowiązania. W razie problemów więzi ze znajomymi szybko się rozluźnią, a my zostaniemy z kłopotami.
[srodtytul]Nie tylko deklaracja[/srodtytul]
Problemy dla wystawcy weksla zaczynają się, gdy podpisany przez niego weksel zostaje puszczony w obieg. W praktyce wygląda to tak, że w drodze indosu zostają przeniesione na inną osobę prawa wynikające z tego weksla. Od tej pory to ta osoba może żądać od nas zapłaty z weksla, a my nie będziemy mogli się bronić, twierdząc, że zabezpieczał on umowę z kimś innym i została ona w całości wykonana.
Ktoś powie, że jeśli jest wypełniona deklaracja, problemów nie będzie. Nie jest to jednak prawda. [b]Deklaracja zabezpiecza wystawcę w relacjach z pierwotnie uprawnionym z weksla. Nie zabezpiecza natomiast, gdy zostanie on puszczony w obieg[/b].
Wystawca weksla nie jest jednak bezradny i może zabezpieczyć się również przed taką sytuacją. W treści weksla powinien zamieścić informację przykładowo o treści: „zapłacę za ten weksel tylko Zygmuntowi Kowalskiemu”. Można też na odwrocie weksla zamieścić informację, że dołączono do niego deklarację wekslową wraz z podaniem daty tej deklaracji. W takiej sytuacji weksel będzie ważny, a jego nabywca nie będzie mógł twierdzić, że nie wiedział o deklaracji.
[srodtytul]Kto i co wpisuje[/srodtytul]
Informacje, jakie powinny się znaleźć w deklaracji wekslowej, a także sposób podpisania weksla, zależą od tego, czy jest to spółka czy osoba fizyczna. W grę wchodzą spółki wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (spółki z o.o., akcyjne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, jawne, partnerskie), osoby fizyczne, a także spółki cywilne.
W przypadku spółek wpisanych do KRS weksel powinien zostać podpisany na dole przedniej strony przez osoby reprezentujące, zgodnie z dostarczonym odpisem z KRS, spółkę wpisaną do KRS będącą nabywcą naszych produktów.
W przypadku osoby fizycznej poniżej podpisu należy podać numer PESEL nabywcy, natomiast nie podaje się żadnych nazw, pod którymi osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą. Gdy weksel podpisuje spółka cywilna, podpisy na przedniej stronie weksla muszą złożyć wszyscy wspólnicy (skład osobowy spółki należy ustalić na podstawie dostarczonej nam umowy spółki).
[ramka][b]WAŻNE [/b]
Za weksel trzeba zapłacić, bo tak stanowi dokument weksla.[/ramka]
[ramka][b]Ważne rady dla każdego[/b]
Zadbajmy o zwrot dokumentu weksla po jego zapłaceniu oraz gdy nie było potrzeby korzystania z niego. Zadbajmy, aby nikt nie korzystał z weksla z naszym podpisem bez naszego wyraźnego upoważnienia. Powinniśmy też mieć świadomość, komu i w jakich okolicznościach wręczyliśmy weksle z naszym podpisem. Nie zapominajmy, że jako zobowiązani z weksla odpowiadamy za jego zapłatę całym naszym majątkiem osobistym. [/ramka]
[ramka][b]Kilka definicji[/b]
[b]weksel własny[/b] – to dokument, w którym wystawca (czyli dłużnik wekslowy) zobowiązuje się bezwarunkowo do zapłacenia sumy wekslowej na rzecz lub na zlecenie remitenta (czyli wierzyciela wekslowego).
[b]weksel trasowany[/b] – to dokument, w którym wystawca weksla poleca drugiej osobie (zwanej trasatem) zapłacić sumę wekslową na rzecz lub na zlecenie osoby trzeciej (remitenta), zgodnie z treścią weksla.
[b]weksel in blanco[/b] – jest to weksel świadomie do końca niewypełniony, najprostszy weksel in blanco zaopatrzony jest tylko w podpis wystawcy, złożony w celu zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. [/ramka]
