Prasa donosi, że w niektórych spółkach akcyjnych obowiązki zawieszonego przez radę nadzorczą prezesa zarządu wykonuje członek tejże rady. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie okoliczność, że taki stan trwa niemal permanentnie, a sądy rejestrowe to akceptują. Zawieszenie prezesa jest przedłużane na kolejne okresy i przedłużane jest zarazem umocowanie danego członka rady do „pełnienia obowiązków” prezesa zarządu.
[srodtytul]Reguła trzech miesięcy[/srodtytul]
Wypada więc przypomnieć, że prawo zabrania nadzorcom przemieniać się w zarządców. W świetle bezwzględnie obowiązujących przepisów kodeksu spółek handlowych prezes zarządu może wprawdzie zostać uchwałą rady nadzorczej zawieszony w czynnościach nawet na czas nieograniczony, jednakże członkowie rady nie mogą być delegowani do pełnienia jego obowiązków przez dłużej niż trzy miesiące. W interesie spółki prawo wyjątkowo toleruje zakłócenie ładu korporacyjnego, lecz tylko przez krótki czas.
Reguła trzech miesięcy dotyczy wszelkich przypadków delegowania członków rady nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy nie mogą sprawować swoich czynności (art. 383 § 1 k.s.h.). Ten maksymalny okres delegowania nie może być skrócony ani wydłużony w statucie.
[srodtytul]Z ważnych powodów[/srodtytul]
Rada nadzorcza może zawiesić członków zarządu w czynnościach, jeżeli przemawiają za tym ważne powody. Tego ustawowego uprawnienia rady nie można wyłączyć ani ograniczyć w statucie. Ustawa nie wskazuje maksymalnego okresu zawieszenia ani nie ogranicza liczby członków zarządu, którzy mogą być zawieszeni. Zawiesić można każdego członka zarządu wielokrotnie, tzn. po podjęciu przez radę uchwały o uchyleniu zawieszenia (lub po wygaśnięciu okresu zawieszenia) można go zawiesić ponownie, jeżeli pojawią się (lub nadal istnieją) ważne po temu powody. Dodajmy, że nie można, rzecz jasna, zawiesić w czynnościach członka rady, będącego np. p.o. prezesa zarządu, za to można mu w każdej chwili delegację cofnąć.
Podejmując uchwałę o zawieszeniu rada powinna rozważyć, czy istnieje potrzeba delegowania członka (lub członków) rady do czasowego wykonywania czynności zawieszonego członka (lub – odpowiednio – członków) zarządu. Taka potrzeba może się pojawić szczególnie wówczas, gdy w stanie zawieszenia pozostawać będzie kilku członków zarządu jednocześnie. Żaden członek rady nadzorczej nie może jednak wykonywać czynności zawieszonego członka zarządu (w tym prezesa, wiceprezesa, etc.) przez okres dłuższy niż trzy miesiące.
Ograniczenie czasu delegowania do wykonywania czynności danego członka zarządu dotyczy wszystkich członków rady nadzorczej. Niedopuszczalne jest delegowanie kolejnego członka rady, gdyż dotychczas delegowanemu upłynął maksymalny okres delegowania. Nie ma przy tym znaczenia upływ w tzw. międzyczasie kadencji członków rady nadzorczej; nowe mandaty nie odnawiają zdolności członków rady do wykonywania czynności zawieszonych członków zarządu.
[srodtytul]Wobec wszystkich członków rady[/srodtytul]
Maksymalny okres delegowania oblicza się w stosunku do każdego zawieszonego członka zarządu indywidualnie, natomiast upływ tego terminu następuje wobec wszystkich członków rady. Oznacza to, że jeżeli dany członek zarządu pozostaje w stanie zawieszenia dłużej niż trzy miesiące, a jego czynności wykonywał przez trzy miesiące delegowany członek rady, nie można już delegować w to miejsce żadnego członka rady, ani tego samego, ani innego.
[b]Jeżeli taki stan zagraża interesom spółki (albowiem np. inny członek zarządu nie może lub nie powinien czasowo wykonywać czynności zawieszonego członka zarządu, a powody zawieszenia nadal istnieją), rada powinna zawieszonego członka zarządu niezwłocznie odwołać i wakujący mandat obsadzić inną osobą. Jeżeli rada nie ma po temu uprawnień lub nie jest w stanie podjąć stosownych uchwał, powinna zażądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia (po 3 sierpnia bieżącego roku sama je zwołać) względnie zwrócić się do uprawnionych podmiotów o podjęcie personalnych rozstrzygnięć. Wszyscy członkowie rady nadzorczej odpowiadają za to osobiście.[/b]
