Zgodnie z art. 242 § 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]kodeksu pracy[/link] można dochodzić roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej. Zainteresowany powinien skierować swoją sprawę do właściwego miejscowo sądu. Jest to sąd, w którego okręgu mieści się siedziba pracodawcy, albo – co dla składającego pozew bywa wygodniejsze – praca była, jest lub ma być wykonywana.

[srodtytul]Gdzie pierwsza instancja[/srodtytul]

Ważna jest też tzw. właściwość rzeczowa, czyli odpowiednia dla danej sprawy ranga sądu, który powinien ją zbadać. [b]Większość spraw w I instancji rozstrzyga sąd rejonowy[/b]. Dla tego szczebla [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70930]kodeks postępowania cywilnego[/link] rezerwuje – bez względu na wartość przedmiotu sporu – m.in. sprawy dotyczące przywrócenia do pracy, odszkodowania za wypowiedzenie, którego dokonano z naruszeniem prawa, czy istnienia stosunku pracy.

[b]Tylko niektóre sprawy rozpatruje sąd okręgowy[/b] – zwłaszcza sprawy z zakresu praw autorskich i pokrewnych oraz prawa prasowego, a także te, których wartość przekracza 75 tys. zł. Tak więc dla walczącego o odszkodowanie za mobbing czy dyskryminację w wysokości np. miliona złotych właściwy będzie sąd okręgowy.

Jeśli pozew trafi do niewłaściwego sądu, to z urzędu będzie przesłany do odpowiedniego.

[srodtytul]Cena sprawiedliwości[/srodtytul]

Warunkiem wszczęcia postępowania sądowego jest prawidłowe opłacenie pozwu. Od marca 2006 r. nie obowiązuje już zasada, że postępowanie w sprawach o roszczenia ze stosunku pracy jest wolne od opłat sądowych. W wielu wypadkach jednak pracownicy nadal są zwalniani z kosztów.

Szczegółowe zasady opłacania pozwu wnoszonego do sądu pracy zostały określone w [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=179014]ustawie z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych[/link]. W wypadku spraw z prawa pracy [b]wnosi się opłatę podstawową w wysokości 30 zł, ale tylko od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.[/b]

[b]Z wydatkami musi się liczyć pracownik, który wniesie pozew w sprawach o wartości przedmiotu sporu przewyższającej 50 tys. zł.[/b] W takiej sytuacji musi on bowiem od wszystkich pism podlegających opłacie uiścić pięcioprocentową opłatę stosunkową. To może się okazać poważnym wydatkiem. Jednak w takich wypadkach można się ubiegać o zwolnienie od kosztów przez sąd. Do wniosku o zwolnienie od kosztów powinno być dołączone oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby wnioskującej.

[srodtytul]Kiedy nie zwlekać[/srodtytul]

Roszczenie ze stosunku pracy ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne, czyli od dnia, w którym pracownik mógł żądać spełnienia świadczenia. Teoretycznie jest więc dużo czasu na wyegzekwowanie sprawiedliwości w sądzie.

Są jednak sprawy, w których nie należy zwlekać. Chodzi o odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę czy żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania za rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia. W wypadku odwołania od wypowiedzenia należy zwrócić się do sądu pracy w ciągu siedmiu dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę. Żądanie zaś przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu w ciągu 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy. Jeżeli pracownik bez swojej winy nie dochował tych terminów, może się zwrócić do sądu o ich przywrócenie.

[ramka][b]Co rozpatrzy sąd[/b]

[b]Sąd nie zajmie się sporami dotyczącymi:[/b]

- ustanawiania nowych warunków pracy i płac

- stosowania norm pracy

- pomieszczeń w hotelach pracowniczych

[b]Te sprawy będą rozpoznane:[/b]

- roszczenia wynikające z umowy o pracę, czyli np. wypłata wynagrodzenia

- wydanie i sprostowanie świadectwa pracy

- przywrócenie do pracy

- o ustalenie istnienia stosunku pracy w przypadku, gdy zamiast umowy o pracę podpisana została umowa cywilnoprawna

- o odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy

- uznanie bezskuteczności wypowiedzenia

- odszkodowanie za niezgodne z prawem zwolnienie

- o uchylenie kar porządkowych[/ramka]

Masz pytanie, wyślij e-mail do autora:

[mail=t.zalewski@rp.pl]t.zalewski@rp.pl[/mail]