[b]Jak wysoka jest odprawa przy zwolnieniach grupowych i czy nadal pracownik, który po zwolnieniu grupowym chce odejść na emeryturę, musi wybierać między odprawą z tytułu zwolnień a odprawą emerytalno-rentową?[/b]
Ustawodawca ograniczył maksymalną wysokość odprawy wypłacanej przy okazji zwolnień grupowych. Wciąż jest ona wielokrotnością ostatnich zarobków pracownika, jednak nie może być wyższa niż 15-krotność płacy minimalnej. W tym roku zatem zwalniany grupowo pracownik może otrzymać najwyżej 16 890 zł. Od 1 stycznia 2009 r. maksymalna wysokość odprawy rośnie wraz ze zmianą stawki najniższego wynagrodzenia do kwoty 19140 zł.
Ustawowy limit nie obowiązuje jednak, gdy zakładowy układ zbiorowy pracy przewiduje bardziej korzystne rozwiązania. Podobnie jest z tzw. pakietami prywatyzacyjnymi, w których inwestor przejmujący firmę zobowiązuje się do wypłacania wysokich odpraw, gdy redukuje zatrudnienie.
Stara ustawa o zwolnieniach grupowych zabraniała łączenia odprawy emerytalnej z odprawą za zwolnienie grupowe. Pracownik musiał wybrać świadczenie, które chciał otrzymać. Obecnie można otrzymać obydwa. Na prawo do odprawy nie wpływa także status zwalnianego, np. czy oprócz zatrudnienia prowadzi działalność gospodarczą albo gospodarstwo rolne. Przysługuje ono każdemu zwalnianemu w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych.
[b]Czy dla pracowników pracujących w firmie, która planuje zwolnienia, ma znaczenie, czy dochodzi do nich z tytułu jej restrukturyzacji, czy z powodu ogłoszenia upadłości?[/b]
Tak. Chodzi o krąg pracowników, którzy są chronieni przed zwolnieniem. [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=169524]Ustawa o zwolnieniach grupowych[/link] nie pozwala na wręczenie wypowiedzeń sporej grupie pracowników, ich spis znajduje się w art. 5. Jeśli firma przeprowadza zwolnienia, ale dalej będzie funkcjonować, musi zadbać, by wśród zwolnionych nie znaleźli się pracownicy chronieni. Jeśli zaś zwolnienia są przeprowadzane z powodu ogłoszenia upadłości, żadne preferencje i gwarancje zatrudnienia nie obowiązują i wszyscy stracą pracę.
[b]Czy wysokość odprawy jest uzależniona od stażu pracy w danej firmie czy też od ogólnego stażu?[/b]
Wysokość odprawy jest uzależniona od tzw. zakładowego stażu pracy, czyli od tego, jak długo pracownik pracował w zwalniającej go firmie. Może się zdarzyć, że pracownik wielokrotnie zatrudniał się i rozstawał z jednym pracodawcą. W takim wypadku do tzw. stażu zakładowego należy zsumować wszystkie okresy zatrudnienia. Jeżeli zatem pracownik był zatrudniony w firmie krócej niż dwa lata, to należy mu się odprawa za zwolnienie grupowe w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Gdy staż zakładowy wynosił od dwóch do ośmiu lat, to należy się odprawa w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia. Trzymiesięczną pensję firma wypłaci zwalnianemu, który pracował u danego pracodawcy ponad osiem lat.
[b]Jestem na urlopie wychowawczym, zostałam zwolniona w trakcie zwolnień grupowych. Czy pracodawca miał prawo mnie zwolnić?[/b]
[b]Niestety, pracodawca, stosując zwolnienia grupowe, może wypowiedzieć umowę także pracownikom przebywającym na urlopach wychowawczych. Wypowiadał się na ten temat Sąd Najwyższy. Uznał on w uchwale z 15 lutego 2006 r. sygn. II PZP, 13/05, że dopuszczalne jest zwolnienie w czasie urlopu wychowawczego, nawet gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 186[sup]1[/sup] [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]kodeksu pracy[/link], czyli upadłość lub likwidacja pracodawcy.[/b]
[b]Czy pracodawca może w trakcie zwolnień grupowych zwolnić kobietę powyżej 56. roku życia, na trzy lata przed emeryturą?[/b]
Wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy jest zakazane m.in. wobec osób w wieku przedemerytalnym, czyli takich, którym brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli z osiągnięciem tego wieku spełnią inne przesłanki prawa do emerytury. Chodzi tu o tzw. powszechny wiek określony w ustawie o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych, wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
[b]Czy zwolnienia grupowe dotyczą tylko firm, które zatrudniają więcej niż 20 osób?[/b]
Tak. Ustawa nie pozostawia wątpliwości. Jej przepisy stosuje się do pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Małe firmy są zatem wyłączone z jej stosowania i nie muszą się liczyć z wypłatą odszkodowań dla zwalnianych.
