Z punktu widzenia prawa cywilnego sprawa jest prosta, ale w rozliczeniach podatkowych powoduje to znaczne utrudnienia. Problem ten występuje w wielu firmach. Świadczą o tym liczne wnioski o interpretacje dotyczące cesji leasingu operacyjnego. Podatnicy pytają w nich o różne aspekty takiej transakcji.
[srodtytul]Zapłacone raty są kosztem[/srodtytul]
Pierwsza wątpliwość, jaka się pojawia, dotyczy rozliczeń dotychczasowych leasingobiorców. Nie są oni pewni, czy raty leasingowe zapłacone przed dokonaniem cesji mogą pozostać zaliczone do kosztów podatkowym. Na szczęście fiskus nie wymaga korygowania rozliczeń w tym zakresie. Akceptuje bowiem pogląd, że skoro podatnik był zobowiązany do ponoszenia wydatków na mocy podpisanej umowy, to są one kosztem i nie zmienia tego późniejsza cesja. Potwierdza to [b]odpowiedź Izby Skarbowej w Katowicach z 21 marca 2008 r. (IBPB3/423-10/08/AK/KAN-3260/07).[/b]
[srodtytul]Jak zaksięgować odstępne[/srodtytul]
Drugi problem dotyczy kosztów firmy przejmującej prawa i obowiązki. Za wstąpienie w prawa leasingobiorcy zwykle musi ona zapłacić odstępne. Ale czy może ono zostać zaliczone do kosztów podatkowych? Okazuje się, że tak. Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 maja 2008 r. (ILPB3/423-125/08-2/EK)[/b]. Co ważne, odpowiedź ta potwierdza jednocześnie, że kwotę tę należy zaliczyć do kosztów jednorazowo w momencie poniesienia (nawet jeśli firma prowadzi księgi rachunkowe). Na tym jednak nie kończą się wątpliwości dotyczące odstępnego. Powstaje też pytanie, czy trzeba je dokumentować fakturą i odprowadzać od jego wartości VAT. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że odstępne jest opodatkowane VAT (tak wynika m.in. [b]z odpowiedzi Izby Skarbowej w Warszawie z 10 lipca 2008 r., IP-PP2-443-725/08-2/PW[/b]). A to dlatego, że świadczenie to spełnia zawartą w ustawie o VAT definicję usługi. Oznacza to, że do ustalonej kwoty odstępnego trzeba doliczyć 22 proc. VAT.
[srodtytul]Minimalny okres amortyzacji[/srodtytul]
Przepisy podatkowe określają minimalny okres, na jaki może być zawarta umowa leasingu operacyjnego. W stosunku do nieruchomości wynosi on dziesięć lat. W pozostałych wypadkach to 40 proc. podstawowego okresu amortyzacji wynikającego z załącznika do ustawy o PIT i ustawy o CIT. Przykładowo: minimalny okres umowy leasingu samochodu to dwa lata (podstawowa stawka amortyzacyjna to 20 proc., okres amortyzacji wynosi więc 60 miesięcy, a 40 proc. tego okresu to 24 miesiące).
Zwykle umowy leasingu zawierane są właśnie na taki minimalny okres. I tu pojawia się kolejna wątpliwość. Skoro w trakcie trwania umowy leasingu dochodzi do cesji, to nowy leasingobiorca użytkuje przedmiot umowy krócej. Czy zatem w ogóle jest to umowa leasingu?
Niestety, organy podatkowe uznają, że nie. Ich zdaniem po zmianie użytkownika umowa traktowana jest nadal jak leasing, tylko jeśli pozostały do jej zakończenia okres przekracza limity określone przez przepisy. W ten sposób wypowiedziała się np. [b]Izby Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 23 kwietnia 2008 r. (IBPB1/415-72/08/ZK/KAN-343/01/08)[/b]. W piśmie tym stwierdziła, że w umowie cywilnoprawnej nie można przenieść uprawnień podatkowych. Izba przyznała, że kodeks cywilny dopuszcza możliwość przejęcia przez nowego korzystającego wszystkich praw i obowiązków poprzedniego leasingobiorcy bez rozwiązywania umowy leasingowej. Jej zdaniem nie oznacza to jednak, że cesja będzie miała podobne skutki na gruncie prawa podatkowego. Prawo to nie dopuszcza bowiem przeniesienia uprawnień podatkowych z jednego leasingobiorcy na drugiego w wyniku umowy cesji. W przypadku cesji niezbędne jest zatem ustalenie, czy umowa ta nadal spełnia wobec nowego użytkownika cechy umowy leasingu operacyjnego (m.in. w zakresie minimalnego okresu jej trwania). Jeśli nie, to należy traktować ją jak najem.
[srodtytul]Poważne konsekwencje[/srodtytul]
Takie podejście organów podatkowych stanowi znaczne utrudnienie dla nowego użytkownika. To dlatego, że przepisy o leasingu zawierają szczególne, korzystne dla podatników, regulacje dotyczące zaliczania rat do kosztów oraz zasad wykupu przedmiotu leasingu. Skoro jednak pierwotna umowa traci charakter umowy leasingu, to nie można już ich stosować. Ponadto w wypadku leasingu samochodu osobowego niezbędne staje się prowadzenie ewidencji przebiegu kilometrów (tak uznała[b] Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 12 maja 2008 r., IBPB3/423-117/08/NG/KAN-1372/08)[/b]. Decydując się na cesję leasingu, trzeba więc o tym pamiętać i ewentualne podpisać aneks do umowy z leasingodawcą odpowiednio wydłużający okres jej trwania.
[ramka][b]GPP>przykład[/b]
Na podstawie cesji umowy leasingu operacyjnego firma rozpoczęła eksploatację samochodu ciężarowego. Poprzedniemu leasingobiorcy zapłaciła odstępne. W takiej sytuacji dotychczasowy leasingobiorca musi wystawić fakturę i kwotę odstępnego opodatkować według 22-proc. stawki.
Dla nowego leasingobiorcy zapłacona kwota jest kosztem w momencie jego poniesienia.[/ramka]
[ramka][b]GPP>przykład[/b]
Osoba prowadząca działalność gospodarczą zamierza wnieść całe przedsiębiorstwo do spółki komandytowej.
Jego składnikami są między innymi prawa i obowiązki wynikające z zawartej umowy leasingu operacyjnego maszyn produkcyjnych oraz samochodu. Po przeniesieniu majątku do spółki komandytowej w zamian za udziały nastąpi likwidacja przedsiębiorstwa osoby fizycznej.
W takiej sytuacji spółka komandytowa wchodzi w prawa i obowiązki podatkowe dotychczasowego leasingobiorcy. W rozumieniu prawa podatkowego umowa nadal będzie więc traktowana jak leasing operacyjny, nawet jeśli pozostały okres jej trwania jest krótszy niż 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji. Wynika to z art. 93a ordynacji podatkowej.
Zgodnie z jego treścią spółka niemająca osobowości prawnej (w tym komandytowa), do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki tej osoby.[/ramka]
