Przewaga funduszy unijnych nad innymi instrumentami wsparcia przedsiębiorstw polega na tym, że opierają się one na bezzwrotnych dotacjach. Tym samym są korzystniejsze nawet od preferencyjnych kredytów z minimalnymi odsetkami, które i tak wcześniej czy później firma musi spłacić. Jednak fundusze unijne co do zasady działają w oparciu o zwrot poniesionych wydatków. Dopiero po zrealizowaniu projektu (zgodnie z umową o dofinansowanie) firma może liczyć na refundację poniesionych wydatków, przy czym jej wysokość może zależeć od wielkości firmy (mikro, MSP, duża) i miejsca realizacji inwestycji (województwo). W pewnych sytuacjach dopuszczalne jest finansowanie zaliczkowe, ale uogólniając, nie dotyczy to inwestycji realizowanych przez przedsiębiorstwa. Zatem reasumując, cały projekt musimy sfinansować samodzielnie.

[srodtytul]Możliwości finansowe[/srodtytul]

Ocena możliwości finansowych przedsiębiorcy jest jednym z ważniejszych kryteriów oceny wniosku o dofinansowanie. Udowodnienie tego, że jesteśmy w stanie zrealizować projekt i utrzymać przez cały okres płynność finansową, jest obowiązkiem przedsiębiorcy. Ponadto należy wykazać, że projekt jest opłacalny pod względem ekonomicznym, czyli że przyszłe dochody, uzyskiwane dzięki jego realizacji, pokryją poniesione wydatki.

Co istotne, pojęcie środków własnych na potrzeby funduszy strukturalnych nie musi oznaczać własnych oszczędności firmy. Za środki te uważa się wszystkie źródła, pod warunkiem że nie są one pozyskiwane ze środków publicznych (inne programy pomocowe, środki budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego).

[srodtytul]Umowa lub promesa[/srodtytul]

Jednym ze sposobów finansowania projektu jest kredyt bankowy. Warto postarać się o wynegocjowanie i podpisanie umowy kredytowej przed złożeniem wniosku. Dołączenie jej do wniosku i sprawozdania finansowego w pełni pokaże, skąd firma zamierza pozyskać środki i że poważnie podchodzi do całego projektu. Oczywiście możemy się posługiwać promesą takiego kredytu. Może być przecież tak, że bank uzależni udzielenie kredytu od otrzymania przez firmę dotacji.

[srodtytul]Zwykły lub pomostowy[/srodtytul]

Chociaż korzystanie z kredytu w oczywisty sposób przyczynia się do zwiększenia kosztów całego przedsięwzięcia (opłaty, prowizje za udzielenie kredytu, spłata odsetek), to ma również swoje plusy. Po pierwsze, [b]wiele banków udziela pomocy przy ubieganiu się o środki unijne, dysponując ekspertami, którzy nie tylko wskażą i pomogą wybrać odpowiedni program i działanie, ale nawet pomogą w sporządzeniu wniosku.[/b] Ponadto część z nich wprowadziła do swojej oferty specjalne produkty w postaci kredytów pomostowych. Są one spłacane jednorazowo, dzięki otrzymanej dotacji, a tym samym łączna wartość odsetek nie powinna być znaczna, ze względu na krótki okres kredytowania. Oczywiście nie musimy korzystać z tego instrumentu. Może się okazać, że dla firmy korzystniejsze będzie rozłożenie całego kredytu na raty i spłacenie go w ciągu kilku lat. Otrzymaną dotację możemy wtedy w całości wykorzystać na kolejne inwestycje. Co ważne, środki z kredytu mogą nam pozwolić sfinansować również tę część inwestycji, która nie podlega refundacji (obejmuje tzw. wydatki niekwalifikowane).

[srodtytul]Gdy bank odmawia[/srodtytul]

Jednak niektóre firmy mogą mieć problem ze zgromadzeniem środków własnych. Rzadko która firma ma wystarczające oszczędności. Z kolei uzyskanie kredytu w bankach komercyjnych obwarowane jest często wieloma wymogami. Mogą one dotyczyć zdolności kredytowej badanej na podstawie historii firmy, jej przychodów, zysków czy możliwych do przedstawienia zabezpieczeń (hipoteka, zastaw, weksel). Dla małych i średnich firm wymogi te stanowią sporą barierę. W szczególnie trudnej sytuacji są te, które powstały na krótko przed próbą ubiegania się o kredyt (i nie mają w związku z tym wystarczająco długiej historii). Wyjściem z sytuacji może być skorzystanie ze specjalnego instrumentu finansowego oferowanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego.

[srodtytul]Poręczenie jako zabezpieczenie[/srodtytul]

Fundusz Poręczeń Unijnych pozwala sięgnąć po kredyt nawet tym firmom, które nie mają wystarczających zabezpieczeń. Zamiast przedsiębiorcy zabezpieczenie to daje po prostu BGK. Jednak należy podkreślić, że w każdym przypadku klient musi posiadać zdolność kredytową. Szansa ustanowienia takiego zabezpieczenia to również możliwość swobodnego dysponowania własnym majątkiem na inne cele. Może więc być ciekawym rozwiązaniem alternatywnym. Czyli zamiast zabezpieczać kredyt własnym majątkiem, firma może skorzystać z poręczenia/gwarancji. Może to zwiększyć potencjał inwestycyjny firmy. Należy jednak bardzo wyraźnie podkreślić, że z samego Funduszu Poręczeń przedsiębiorca nie otrzyma żadnych dodatkowych pieniędzy. Nie jest on bezpośrednim źródłem wsparcia inwestycji. Służy tylko i wyłącznie zwiększeniu i poprawie zdolności kredytowej albo może zastępować inne formy zabezpieczenia wymagane przez bank komercyjny. Ponadto należy pamiętać, że poręczenie (gwarancja) może być udzielone maksymalnie do 80 proc. kwoty kredytu i w żadnym wypadku nie może przekroczyć równowartości 5 mln euro.

[srodtytul]Dla firm i samorządów[/srodtytul]

O poręczenie z FPU może ubiegać się każda firma, a także jednostki samorządu terytorialnego. Nie ma tu ograniczenia do sektora MPS lub dużych przedsiębiorstw. Co więcej, z tego instrumentu może skorzystać nawet taka firma, która w 100 proc. należy do przedsiębiorstwa zagranicznego. Jedynym warunkiem jest realizacja projektu współfinansowanego ze środków unijnych, na potrzeby którego firma chce uzyskać kredyt w banku komercyjnym, oraz realizacja takiego projektu w Polsce. W ramach FPU można skorzystać z:

- gwarancji i poręczenia kredytu;

- poręczenia spłaty kredytu w portfelu kredytowym;

- poręczenia/gwarancji emisji obligacji;

- gwarancji realizacji przedsięwzięcia;

- regwarancji;

- gwarancji dobrego wykonania kontraktu;

- promesy poręczenia/gwarancji spłaty kredytu.

Więcej informacji na temat tych produktów można znaleźć na stronie internetowej banku ([link=http://www.bgk.com.pl]www.bgk.com.pl[/link]). Można je również uzyskać za pomocą poczty elektronicznej (e-mail: [link=mailto:fpu@bgk.com.pl]fpu@bgk.com.pl[/link]) lub infolinii [b](0801 66 76 55).[/b]

[ramka][b]Potrzebny wkład własny[/b]

Banki również wymagają wkładu własnego. Nie można liczyć na uzyskanie kredytu nawet na bardzo ciekawą inwestycję, jeżeli firma nie jest w stanie wyłożyć części środków. Wymagany minimalny udział środków własnych może się różnić w zależności od wielkości projektu, ryzyka z nim związanego i zaproponowanych zabezpieczeń. Należy założyć, że musi to być w granicach 20 – 30 proc. W przypadku gdy firma nie jest w stanie sfinansować wkładu własnego, warto pomyśleć o możliwościach uzyskania takiego wsparcia ze strony instytucji otoczenia biznesu (private equity, venture capital, anioły biznesu). [/ramka]

[ramka][b]Leasing może pomóc[/b]

Przy realizacji inwestycji z funduszy unijnych dopuszczalne jest również korzystanie z leasingu. Pozwala to rozłożyć pewne płatności (raty leasingowe) w czasie. To może przyczynić się do poprawy wskaźników płynności finansowej oraz zdolności kredytowej. Ponadto spłata zobowiązań może następować z przychodów uzyskiwanych dzięki przedmiotowi leasingu. [/ramka]

[ramka][b]Komentuje Robert Koziński, dyrektor Departamentu Wspierania Przedsiębiorczości i Innowacji BGK[/b]

Fundusz Poręczeń Unijnych został utworzony, aby zlikwidować bariery w dostępie do finansowania unijnego. W przypadku większości projektów współfinansowanych z UE występuje zasada refundacji, która oznacza, że wypłata środków następuje dopiero po realizacji projektu. Przedsiębiorcy szukają więc zewnętrznych źródeł finansowania. Dla wielu firm główną barierą w dostępie do kredytu bankowego jest brak dostatecznych zabezpieczeń. Istnieją też projekty niewymagające kredytowania, a jedynie przedstawienia gwarancji wykonania danego przedsięwzięcia. We wszystkich tych przypadkach pomocne są produkty Funduszu Poręczeń Unijnych. Możliwości poręczeniowe FPU są ogromne i kształtują się na poziomie 3 mld złotych, co oznacza, że BGK do tej kwoty jest gotów zaciągnąć zobowiązania.[/ramka]