Nie
Okres urlopu bezpłatnego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem (tak w latach 1978 – 79 nazywał się urlop wychowawczy) nie jest okresem składkowym. Nie stał się nim również wskutek wykonywania w czasie jego trwania pracy w wymiarze czterech godzin tygodniowo. Jest zaliczany do okresów nieskładkowych.
W latach 70. ubiegłego wieku zatrudnienie nauczycieli było regulowane nieobowiązującą już ustawą z 27 kwietnia 1972 r. Karta praw i obowiązków nauczyciela (DzU nr 16, poz. 114 ze zm.). Nie normowała ona jednak urlopów związanych z rodzicielstwem, odsyłając do odrębnych przepisów (por. art. 60 – 61). W zakresie urlopów wychowawczych tymi odrębnymi przepisami było wtedy rozporządzenie Rady Ministrów z 29 listopada 1975 r. w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi (DzU nr 43, poz. 219). To one były podstawą udzielania tego urlopu nauczycielom (por. § 12).
Nauczycielka z pytania czytelniczki skorzystała z możliwości, jaką dawał § 7 ust. 1 tego rozporządzenia. Przewidywał on, że na wniosek pracownicy uprawnionej do urlopu bezpłatnego lub korzystającej z tego urlopu zakład pracy, w którym była ona zatrudniona, mógł zatrudnić ją w niepełnym wymiarze czasu pracy lub na podstawie umowy o pracę nakładczą albo umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia. Nauczycielka pracowała przecież cztery godziny tygodniowo, będąc jednocześnie na urlopie bezpłatnym, aby sprawować opiekę na dzieckiem. Jest to jednak zbyt mały wymiar pracy, aby ten okres mógł być zaliczony do okresów składkowych. Aby uzyskać taką kwalifikację, musiałby wynosić co najmniej połowę pełnego wymiaru czasu pracy. Taki wymóg określa art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.). Tymczasem cztery godziny pracy tygodniowo nie stanowią połowy żadnego z pełnych wymiarów czasu pracy, obowiązujących w latach 70. Nawet tego najniższego, który wynosił 18 godzin tygodniowo dla nauczyciela technicznej szkoły pedagogicznej, w której uczył przedmiotów teoretycznych (por. art. 32 ust. 1 Karty praw i obowiązków nauczyciela; tam zamieszczona była tabela wymiarów godzin pracy).
W myśl art. 7 pkt 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresami nieskładkowymi są przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy z powodu opieki nad dzieckiem:
- w wieku do lat czterech – do trzech lat na każde dziecko oraz łącznie, bez względu na liczbę dzieci, do sześciu lat,
- na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny – dodatkowo do trzech lat na każde dziecko.
Ten właśnie przepis stosuje się przy okresie pracy w wymiarze czterech godzin tygodniowo w czasie urlopu bezpłatnego na sprawowanie opieki nad dzieckiem, z jakiego nauczycielka korzystała w latach 1978 – 79 (por. też www.zus.pl).
