Mikro- i mali przedsiębiorcy dostaną wkrótce nowy instrument wsparcia. Już na przełomie sierpnia i września może ruszyć pilotażowy program „Bon na innowacje”. Ma on pomóc w nawiązaniu współpracy między najmniejszymi firmami a jednostkami naukowo-badawczymi. Dlatego wsparcie będzie przeznaczone na zakup usług badawczo-rozwojowych realizowanych przez wykonawcę usługi (czyli jednostkę naukową) i mających na celu opracowanie nowych lub udoskonalenie istniejących technologii albo wyrobów danego przedsiębiorcy.

Bon będą mogły uzyskać tylko mikro- i małe przedsiębiorstwa. To one bowiem najmniej korzystają z usług badawczych. Dla takich firm to dobra wiadomość, ponieważ zmniejsza ilość potencjalnych konkurentów. Ponadto podmiot ubiegający się o wsparcie nie mógł w ciągu ostatnich trzech lat korzystać z usług żadnej jednostki naukowej w zakresie prac badawczo-rozwojowych. To z kolei wynika z założenia, że wsparcie ma zachęcić do takiej współpracy te firmy, które do tej pory nie prowadziły badań lub robiły to samodzielnie.

Zlecone usługi muszą się mieścić w zakresie wskazanym w pozycji 73 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (m.in. 73.1 Usługi badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych, 73.2 Usługi badawczo-rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych). Przykładowe usługi kwalifikujące się do wsparcia to:

- badania naukowe, w tym przemysłowe,

- prace rozwojowe, w tym tworzenie projektów, opracowywanie prototypów, testowanie produktów i usług,

- opracowanie i zastosowanie narzędzi zarządzania innowacją, w tym zarządzania jakością,

- zaprojektowanie zmian procesu, zmian w zarządzaniu łańcuchem dostaw,

- opracowanie nowego modelu rozwoju przedsiębiorstwa,

- opracowanie nowego sposobu dostarczania usług i obsługi klienta,

- rozwój nowej usługi,

- przygotowanie do i przeprowadzenie audytu innowacyjnego/technologicznego.

Maksymalna wartość wsparcia nie może być większa niż 15 tys. zł.

Przedsiębiorca, który zechce skorzystać z pomocy, będzie musiał złożyć wniosek do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Nabór będzie trwał aż do wyczerpania środków przeznaczonych na dany rok (planowany budżet to ok. 10 mln zł rocznie). Wnioski będą przyjmowane w trybie ciągłym, przy czym w 2008 r. maksymalny termin realizacji i rozliczenia usługi w programie „Bon na innowacje” to 15 października. Dlatego będzie obowiązywać zasada: kto pierwszy, ten lepszy (oczywiście wniosek będzie musiał spełniać określone wymogi). Po zaakceptowaniu wniosku i podpisaniu umowy przedsiębiorstwo dokonuje wyboru wykonawcy usługi (np. uczelni, jednostki naukowej Polskiej Akademii Nauk, jednostki badawczo-rozwojowej, Polskiej Akademii Umiejętności, międzynarodowego instytutu naukowego). Wybrany wykonawca realizuje usługę i na koniec wystawia fakturę firmie. Firma natomiast dokonuje płatności na konto wykonawcy części dotyczącej wydatków niekwalifikowanych, tj.: różnicy między kwotą wskazaną na fakturze a kwotą przyznaną beneficjentowi przez PARP. Następnie przekazuje agencji kopię faktury (wraz z dokumentami potwierdzającymi wykonanie usługi i dokonanie płatności części wydatków wraz z tzw. bonem na innowacje, czyli de facto wnioskiem o płatność w ramach tego programu). PARP po przeanalizowaniu tych dokumentów przekazuje środki wykonawcy (patrz przykład). Warto zatem podkreślić, że firma nie otrzymuje tego wsparcia bezpośrednio w formie gotówki.

Szczegółowe informacje o tym programie można znaleźć na stronach PARP (www.parp.gov.pl).

„Bon na innowacje” to program mający na celu zainicjowanie kontaktów przedsiębiorców z jednostkami naukowymi. Jest to o tyle ważne, iż poziom innowacyjności polskich mikro- i małych przedsiębiorstw jest zdecydowanie niższy niż w większości krajów UE. Istotną barierą wzrostu innowacyjności tego sektora jest brak współpracy przedsiębiorstw ze sferą naukową. Stąd pilotażowy program „Bon na innowacje”, który jest jednym z działań polskiego rządu i PARP zmierzających do usunięcia tej bariery.

Należy zwrócić uwagę, że wsparcie z tego programu stanowi pomoc de minimis i jest udzielane zgodnie z przepisami w tym zakresie. Jednak procedura aplikacyjna jest bardzo prosta i mamy nadzieję, że ułatwi przedsiębiorcom otrzymanie wsparcia.

Mała firma otrzymuje wsparcie w wysokości 13 tys. zł w ramach programu „Bon na innowacje” (na mocy umowy podpisanej z PARP). Następnie podpisuje z uczelnią umowę na wykonanie prototypu. Koszt tej usługi został określony na 13 tys. zł netto. Po jej wykonaniu uczelnia wystawia fakturę na kwotę 15,86 tys. (13 tys. + VAT). Ponieważ VAT nie może być kosztem kwalifikowanym, przedsiębiorca musi go ponieść z własnych środków. Dlatego płaci uczelni 2860 zł, uczelnia wystawia firmie fakturę, a ta przekazuje kopię faktury do PARP (wraz z potwierdzeniem zapłaty wspomnianej kwoty). Agencja przekazuje uczelni 13 tys. zł.

Przykład 2

Mikroprzedsiębiorca otrzymał wsparcie z programu „Bon na innowacje” o wartości 15 tys. zł. Podpisuje umowę z wykonawcą. Usługa zostaje wyceniona na 18 tys. zł netto (21,9 tys. brutto). W tym wypadku przedsiębiorca będzie musiał z własnych środków ponieść wydatki na VAT i „nadwyżkę” ponad 15 tys. Łączne wydatki firmy na projekt wyniosą zatem 6,9 tys. zł. Pozostałą kwotę (czyli w tym wypadku w maksymalnej wysokości 15 tys. zł) pokryje PARP.