Zagraniczna osoba fizyczna może prowadzić na Słowacji działalność gospodarczą po spełnieniu tzw. warunków ogólnych. Tylko dla niektórych jej rodzajów wymagana jest koncesja (wydawana przez Urząd ds. Działalności Gospodarczej).
Ogólne warunki prowadzenia działalności gospodarczej to:
- ukończenie 18 lat,
- zdolność do czynności prawnych,
- niekaralność za przestępstwa umyślne.
W niektórych wypadkach (np. rzemieślników, lekarzy, prawników) wymagane jest udokumentowanie odpowiedniego przygotowania fachowego.
Koncesje wymagane są przy:
- produkcji, konserwacji, likwidacji broni, amunicji oraz materiałów wybuchowych oraz handlu tymi artykułami,
- świadczeniu usług w zakresie lotnictwa, transportu osobowego, wymiany walut, ochrony mienia, aukcji, weterynarii, prowadzenia cmentarzy,
- usługach kurierskich.
Prowadzenie działalności gospodarczej przez zagraniczne osoby fizyczne z państw członkowskich UE nie wymaga wpisu do rejestru handlowego.
Zgodnie z Kodeksem Handlowym Republiki Słowackiej osoby zagraniczne mogą prowadzić działalność gospodarczą na terenie tego kraju na takich samych zasadach jak osoby krajowe, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.
Chodzi w tym wypadku o przedstawicielstwa, filie lub oddziały firm zagranicznych. Przed rozpoczęciem działalności muszą one uzyskać wpis przedsiębiorstwa lub jednostki organizacyjnej do rejestru handlowego. Wniosek w tej sprawie składa ich zagraniczna spółka matka.
Do rejestru wpisywane są podstawowe dane podmiotu zagranicznego oraz nowego, który został założony na Słowacji. Są to:
- nazwa handlowa,
- siedziba,
- przedmiot działalności przedsiębiorstwa,
- wysokość kapitału zakładowego,
- imiona i nazwiska oraz miejsca zamieszkania osób upoważnionych do podejmowania czynności w imieniu firmy.
Rejestry handlowe dla osób prawnych prowadzone są w sądach powiatowych, w obrębie których dana osoba ma swoją siedzibę. W wypadku osób fizycznych są to sądy, w obrębie których dana osoba prowadzi działalność, a jeśli nie jest to określone, sąd właściwy dla miejsca ich zamieszkania.
Osoba zagraniczna może również założyć na Słowacji jednoosobową spółkę prawa handlowego albo być wspólnikiem słowackiej lub innej zagranicznej osoby prawnej.
Najczęstszą formą, w jakiej prowadzą działalność gospodarczą podmioty zagraniczne, w tym polskie, jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Muszą być one wpisane do rejestru handlowego.
Do wniosku o wpis należy dołączyć:
- umowę spółki lub akt założycielski,
- statut (o ile został przyjęty),
- pisemne oświadczenie o dokonanej wpłacie na poczet kapitału zakładowego,
- orzeczenie rzeczoznawcy, że wartość wkładu, jeśli ma on charakter rzeczowy, odpowiada wartości wymaganego wkładu pieniężnego,
- zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej lub koncesję,
- wypis z rejestru karnego (odnośnie do osób upoważnionych do czynności prawnych w imieniu przedsiębiorstwa),
- pisemne oświadczenie założyciela, że nie jest jedynym wspólnikiem w więcej niż dwóch spółkach z o.o. - jeżeli założycielem spółki jest jedna osoba fizyczna,
- pisemne oświadczenie założyciela, że jedna spółka z o.o., która zakłada nową spółkę, nie jest jednoosobowa.
Minimalna wartość kapitału zakładowego spółki z o.o. wynosi 200 tys. koron słowackich. Przed złożeniem wniosku o wpis do rejestru handlowego powinno być wpłacone co najmniej 30 proc. jego wartości.
Dochody wszystkich osób fizycznych i prawnych (zarówno rezydentów, jak i osób niebędących słowackimi rezydentami) opodatkowane są jedną 19-proc. stawką podatku liniowego. Osoby zagraniczne płacą podatki wyłącznie od dochodów uzyskanych na terenie Słowacji. Podstawę opodatkowania stanowią przychody pomniejszone o koszty ich uzyskania, kwoty zwolnione od podatku oraz stratę z bieżącego lub poprzedniego okresu podatkowego.
Przedmiotem opodatkowania są wszystkie przychody z działalności gospodarczej oraz z kapitału, oprócz m.in.:
- odszkodowań, darowizn, przedmiotów dziedziczenia,
- dywidend wypłacanych z zysku przedsiębiorstw po opodatkowaniu oraz z tytułu podziału masy upadłościowej,
- świadczeń wypłacanych członkom spółek rolnych z tytułu udziałów majątkowych,
- zwrotu VAT,
- przychodów z nabycia nowych akcji (łącznie z ich wymianą), gdy w procesie połączenia, podziału lub fuzji uczestniczy podmiot z siedzibą w jednym z państw członkowskich UE.
Do dochodów nie zalicza się renty inwalidzkiej, innych zapomóg społecznych oraz stypendiów studenckich.
Zwolnieniem objęte są również m.in. dochody: ze sprzedaży małych mieszkań lub domów, jeśli były własnością podatnika przez co najmniej dwa lata przed sprzedażą, ze sprzedaży innych nieruchomości, jeżeli od ich nabycia upłynęło co najmniej pięć lat, ze sprzedaży przedmiotów wchodzących w skład masy upadłościowej przedsiębiorstwa, z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, społecznego, chorobowego, majątkowego, z zapomóg społecznych i zdrowotnych, z wygranych na loteriach, z nagród do wysokości 5 tys. koron słowackich.
Wszystkie podmioty, których obrót w ciągu 12 kolejnych miesięcy przekroczył 1,5 mln koron słowackich, są zobowiązane do rejestracji dla potrzeb VAT. Muszą to zrobić do 20. dnia miesiąca następującego po tym, w którym została przekroczona graniczna kwota obrotu. Firmy realizujące dostawy towarów na obszar Słowacji w formie sprzedaży wysyłkowej muszą zarejestrować się przed wysyłką towarów, w wyniku której dojdzie do przekroczenia ustawowego limitu.
Niezależnie od tego wszystkie osoby zagraniczne nieposiadające siedziby na terytorium Słowacji, a rozpoczynające wykonywanie czynności podlegającej opodatkowaniu, są zobowiązane bezzwłocznie zarejestrować się w Pierwszym Urzędzie Podatkowym Bratysławy. Nie dotyczy to jednak osób zagranicznych świadczących usługi lub realizujących dostawy towarów z montażem lub instalacją, jeżeli podatek płaci słowacki odbiorca usługi.
Przedsiębiorcy niebędący płatnikiem VAT, a nabywający towary winnym państwie członkowskim UE, są zobowiązani do rejestracji, jeżeli wartość tych zakupów przekroczy w danym roku kalendarzowym 420 tys. koron słowackich.
Stawka VAT na Słowacji wynosi 19 proc. Okresem rozliczeniowym w VAT jest miesiąc, ale jeżeli płatnik w poprzednim roku osiągnął obroty nieprzekraczające 10 mln koron słowackich, to kwartał. Zeznanie podatkowe powinno być złożone, a podatek zapłacony do 25. dnia od zakończenia okresu rozliczeniowego. Płatnik, który realizował dostawy wewnątrzwspólnotowe, musi do 25 dni po zakończeniu kwartału przekazać zestawienie towarów sprzedanych w ramach tych dostaw.
Natomiast podatek akcyzowy płaci się na Słowacji w urzędach celnych. Są nim objęte: alkohol etylowy, piwo, wino, wyroby tytoniowe, tytoń, paliwa 0 i smary. Stawki są różne i zależą od pojemności, wagi bądź ilości produktów. Od napoju o zawartości alkoholu powyżej 22 proc. trzeba np. zapłacić 25 tys. koron słowackich za hektolitr, za wino o zawartości alkoholu od 8,5 proc. do 15 proc. - 2,4 tys. koron słowackich. Stawka podstawowa na piwo to 50 koron słowackich za jeden stopień Plato. Akcyza za kilogram tytoniu wynosi 1350 koron słowackich. Za 1000 litrów benzyny trzeba zapłacić odpowiednio 15,5 tys. albo 18 tys. koron słowackich, a za 1000 kilogramów oleju opałowego 800 koron słowackich.
Na Słowacji przedsiębiorcy płacą również podatek od samochodów wykorzystywanych do działalności gospodarczej. Jeśli są one zarejestrowane za granicą, właściwym urzędem skarbowym, do którego odprowadza się ten podatek, jest urząd właściwy ze względu na miejsce czasowego pobytu pojazdu lub miejsce jego rejestracji.
Podatek od samochodów ma charakter lokalny, jego stawki ustalają więc poszczególne samorządy terytorialne.
O tym, jak założyć firmę w innych krajach, czytaj: Własna firma za granicą
Opłaty za rejestrację firmy
-Za złożenie wniosku o wpis do rejestru handlowego:
- spółka akcyjna - 25 tys. koron słowackich,
- inna osoba prawna - 10 tys. koron słowackich,
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek - 5 tys. koron słowackich,
- oddziały osób prawnych - 10 tys. koron słowackich,
- oddziały osób fizycznych prowadzących indywidualną działalność gospodarczą - 1 tys. koron słowackich.
-Wniosek o zmianę formy prawnej przedsiębiorstwa - 10 tys. koron słowackich.
-Inne zmiany danych w rejestrze - 2 tys. koron słowackich.
Nabywanie nieruchomości
Osoby prawne lub osoby fizyczne mające miejsce stałego zamieszkania lub siedzibę poza terytorium Słowacji mogą nabywać tam nieruchomości na takich samych zasadach jak osoby krajowe. Wyjątek dotyczy gruntów rolnych i leśnych położonych poza terenem zabudowanym. Ograniczenie to nie dotyczy obywateli państw członkowskich UE z prawem czasowego pobytu na Słowacji, jeżeli gospodarowali na gruntach rolnych przez co najmniej trzy lata przed ich nabyciem. Termin ten jednak liczy się dopiero od wejścia w życie umowy o akcesji Słowacji do UE.
Przepisy słowackie przewidują ograniczenia w nabywaniu nieruchomości, na których znajdują się bogactwa naturalne oraz które odgrywają ważną rolę ze względu na komunikację, ochronę zabytków czy ochronę zdrowia.
Komentarz
Peter Kmec, adwokat w Kancelarii Adwokackiej Stara Lubovińa
Liczba Polaków prowadzących własny biznes na Słowacji stale rośnie. Najczęściej pochodzą z południa Polski, ale zdarzają się też przedsiębiorcy z Pomorza. Przede wszystkim zajmują się handlem, prowadzą hurtownie, np. materiałów budowlanych. Największe problemy, z jakimi się spotykają, dotyczą znalezienia, a następnie zakupu lub wydzierżawienia nieruchomości. Nie są one zbyt drogie, ale niełatwo wyszukać taką, która odpowiada potrzebom firmy. Polakom ciężko jest też uzyskać na Słowacji kredyt. Zdarza się, że nie znają bądź nie rozumieją często zmieniających się słowackich przepisów.
00-581 Warszawa
ul. Litewska 6
tel. 022 525 81 10
Wydział Konsularny Ambasady
(adres jw.)
tel. 022 525 81 10
e-mail: obeo@varsava.mfa.sk
Wydział Handlowy Ambasady
(adres jw.)
tel. 022 525 81 10
e-mail: obeo@varsava.mfa.sk
Ambasada Polski w Republice Słowackiej
814 91 Bratislava
ul. Hummelova 4
tel. 00 421 254 413 175
Wydział Konsularny
(adres jw.)
tel. 00 421 254 413 193
e-mail: bratampl@nextra.sk
Konsulat Polski
Liptovsky Mikulas
Nám. osloboditeľov 1
tel. 00 421 445 528 810
e-mail: konzul@verex.sk
