[b]– Na czym polega równoważny system czasu pracy? Czy pracodawca ma obowiązek poinformowania pracowników o stosowaniu tego systemu? [/b]– pyta czytelnik.

Równoważny system czasu pracy [b]polega na możliwości planowania pracy do 12 godzin na dobę ([/b]16 godzin przy dozorze urządzeń, 24 godziny przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób oraz zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych). Ale to nie wszystko.

[srodtytul]To nie obowiązek[/srodtytul]

Tego rodzaju system wprowadza się, jeżeli jest to [b]uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją[/b]. Dotyczy to np. sklepu, który funkcjonuje od 8 do 20, czy też biura rachunkowego, które jest czynne od poniedziałku do czwartku od 10 do 20. [b]Musi być przy tym stosowany okres rozliczeniowy nieprzekraczający jednego miesiąca[/b] (choć są wyjątki – czytaj dalej). A przedłużony do 12 godzin dobowy wymiar czasu pracy ma być równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy (art. 135 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link]).

[b]Planowanie pracy w wymiarze 12 godzin na dobę jest prawem pracodawcy, a nie jego obowiązkiem.[/b] Możliwe jest zatem, że będzie polecać swoim pracownikom zawsze pracę w wymiarze 12 godzin ([link=http://grafik.rp.pl/grafika2/461724,476168,9.jpg]patrz harmonogram 1[/link]) lub też w różnych wymiarach nieprzekraczających jednak 12 godzin w danej dobie (patrz [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/461724,476169,9.jpg]harmonogram 2 [/link]i [link=http://grafik.rp.pl/grafika2/461724,476170,9.jpg]harmonogram 3[/link]).

[srodtytul]Zasady do przestrzegania[/srodtytul]

Mimo że w równoważnym systemie czasu pracy pracodawca może polecać pracę w wymiarze do 12 godzin na dobę, nie oznacza to, że pracownicy w nim zatrudnieni będą pracować więcej niż inni. Pracodawca i w tym systemie musi bowiem przestrzegać [b]przeciętnie 40-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy[/b] oraz zasady [b]przeciętnie pięciodniowego tygodnia[/b].

Planując pracę na dany okres rozliczeniowy, [b]szef nie może zatem wyznaczyć pracownikowi więcej godzin pracy, niż to wynika z obowiązującego w tym okresie wymiaru czasu pracy[/b]. Ponadto musi tę pracę rozłożyć w taki sposób, aby pracownik nie pracował więcej niż przeciętnie pięć dni w tygodniu (tak jak i w podstawowym systemie czasu pracy).

[b]Okres rozliczeniowy[/b], na który pracodawca planuje i po którym rozlicza czas pracy w systemie równoważnego czasu pracy, [b]nie może, co do zasady, przekraczać jednego miesiąca[/b]. W szczególnie uzasadnionych przypadkach (gdy mamy do czynienia z nierównomiernym zapotrzebowaniem na pracę w różnych miesiącach) pracodawca może go przedłużyć, nie więcej jednak niż do trzech miesięcy.

Przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych (np. w budownictwie) okres rozliczeniowy może być przedłużony nawet do czterech miesięcy (art. 135 § 3 k.p.).

[srodtytul]Załoga musi wiedzieć[/srodtytul]

Stosowany przez pracodawcę system czasu pracy i długość obowiązującego w nim okresu rozliczeniowego powinny wynikać z treści układu zbiorowego pracy lub regulaminu pracy albo z obwieszczenia, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy (art. 150 § 1 k.p.).

[ramka][b]UWAGA: [/b]

Ponieważ pracodawca planuje tylko 12-godzinne zmiany, w marcu zaplanował pracownikowi tylko 180 godzin pracy (12 godz. x 15 dni).

Ponieważ w tym miesiącu wymiar czasu pracy wynosi 184 godziny, za 4 niedopracowane godziny będzie musiał mu zapłacić.

Pracodawca może również, aby nie płacić za niewypracowany czas, zaplanować pracownikowi w tym okresie jedną czterogodzinną zmianę.[/ramka]