Zdarzenie, podczas którego pracownik uległ wypadkowi, idąc do lekarza na obowiązkowe badania, należy uznać za wypadek przy pracy. Wystąpiło bowiem w trakcie wykonywania przez zatrudnionego zwykłych czynności należących do zakresu jego obowiązków wynikających z treści umowy o pracę lub z dołączonego do niej zakresu czynności.

To z kolei oznacza, że pracownik powinien otrzymać zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100 proc. podstawy jego wymiaru. Pracodawca nie będzie wypłacał przez pierwszy okres niezdolności do pracy wynagrodzenia chorobowego, gdyż zaktualizowało się tutaj ryzyko wypadkowe, a nie chorobowe.

[srodtytul]Tylko nagle[/srodtytul]

Nie każde zdarzenie można uznać za wypadek przy pracy. Aby do tego doszło, muszą być spełnione cztery przesłanki: nagłość zdarzenia, przyczyna zewnętrzna, związek wypadku z pracą i uraz. Przez to ostatnie rozumie się uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka, które nastąpiło w wyniku zadziałania czynnika zewnętrznego. Może wystąpić w różnym nasileniu i rozległości. Uraz może być natychmiastowym następstwem wypadku albo może nastąpić w późniejszym terminie.

W tym przypadku istnieje związek zdarzenia z czynnościami zawodowymi. Poddanie się badaniom lekarskim jest bowiem obowiązkiem zatrudnionego wynikającym ze stosunku pracy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownik, który powrócił z długotrwałego zwolnienia lekarskiego, otrzymał skierowanie na badania kontrolne, jednak nie zgłosił się do lekarza, ponieważ zapomniał o terminie wizyty.

Pracodawca nałożył na niego karę porządkową. Miał do tego prawo.

Potwierdził to także [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 23 września 2004 r. (I PK 541/03). [/b]Stwierdził, że odmowa poddania się kontrolnym badaniom lekarskim po długotrwałej chorobie uzasadnia niedopuszczenie pracownika do pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia, gdy wyłączną przyczyną tej odmowy są okoliczności leżące po stronie zatrudnionego.

W konsekwencji niezgłoszenie się na kontrolne badania lekarskie (gdy pracodawca poinformował pracownika o tym obowiązku i skierował go na nie) może stanowić podstawę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę lub nawet zwolnienie dyscyplinarne.[/ramka]

Co więcej, wypadek pracownika w trakcie badań lekarskich należy uznać za zdarzenie w czasie pracy. A to dlatego, że zgodnie z przepisami badania pracownicze (wstępne, okresowe czy kontrolne) w miarę możliwości powinny się odbywać w czasie pracy. Inaczej mówiąc, pracownik nie przebywałby w tym czasie w miejscu, w którym doszło do nieszczęśliwego zdarzenia, gdyby nie otrzymał takiego polecenia w formie skierowania na badania lekarskie.

[srodtytul]Bez przyczyn[/srodtytul]

Nie jest wymagane, aby między wykonywaniem pracy a samym wypadkiem zachodził związek przyczynowo-skutkowy. Wystarczy, jeśli wystąpi związek funkcjonalny, czasowy lub miejscowy. Jakiś związek jednak jest konieczny. [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 27 marca 1979 r. (III PR 16/79)[/b] wskazał, że nie traci związku z pracą wyjście – za zgodą pracodawcy – w czasie takiej przerwy do pobliskiego sklepu po śniadanie.

Stwierdził, że „w konkretnej sytuacji faktycznej może być uznane za usprawiedliwione udanie się przez pracownika za zgodą przełożonego do pobliskiego kiosku lub sklepu po przedmioty codziennego użytku”.

Trzeba jednak pamiętać, że wyjście powinno być krótkotrwałe i odbywać się za zgodą przełożonego. Powinno też wynikać z niezbędnych, codziennych potrzeb pracownika. Takimi są np. kupno drugiego śniadania czy nawet papierosów, ale już nie odebranie paczki na poczcie.

Nie będzie natomiast związku z pracą w sytuacji, gdy podwładny w czasie pracy bez usprawiedliwienia nie będzie pracował albo gdy będzie wykonywał inne czynności niezwiązane ze stosunkiem pracy (np. zadania wynikające z innego etatu).

[srodtytul]Z pieniędzmi[/srodtytul]

Jakie jednak świadczenie ma otrzymać ofiara wspomnianego wypadku? Zasady przyznawania zasiłku chorobowego w razie niezdolności do pracy powstałej na skutek wypadku przy pracy osoby podlegającej ubezpieczeniu wypadkowemu zostały uregulowane w szczególny sposób – znacznie odbiegający od regulacji dotyczącej zasiłku chorobowego przysługującego z ubezpieczenia chorobowego.

Przede wszystkim [b]zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu oraz od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy.

Tymczasem zwykły zasiłek chorobowy przysługuje po upływie tzw. okresu wyczekiwania – czyli po 30 lub 90 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w zależności od tego, czy ubezpieczenie jest dobrowolne czy obowiązkowe[/b]. Wskazuje na to art. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0D7F140100FEF9E1FEB1DC5B48D35CE2?id=176768]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).[/link]

A zatem, podsumowując, pracodawca nie ponosi początkowych kosztów nieobecności w pracy pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy. W przypadku „zwykłej” niezdolności do pracy pierwsze 33 dni absencji w roku kalendarzowym opłacane są przez pracodawcę – jest to tzw. wynagrodzenie chorobowe. Okresu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy nie wlicza się do 33-dniowego łącznego w danym roku okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy jego wymiaru (nie jest obniżany za czas pobytu w szpitalu). Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego stanowi kwota będąca podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe.

[ramka][b]Definicja z ustawy[/b]

Ustawa wypadkowa definiuje wypadek przy pracy jako nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,

- podczas lub w związku z wykonywaniem przez podwładnego czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,

- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie wypadkowej traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

- w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż wskazane wyżej, chyba że wypadek został spowodowany przez zachowanie zatrudnionego, które nie miało związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,

- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,

- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.[/ramka]