Wymagania, jakie trzeba spełnić przed rozpoczęciem sprzedaży alkoholu, są określone w ustawie z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dalej: u.w.t.). W art. 18 ust. 1 tej ustawy zastrzeżono, że detaliczna sprzedaż napojów alkoholowych – przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży – wymaga zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na lokalizację tej placówki. Obrót hurtowy w kraju napojami o zawartości do 18 proc. proc.  alkoholu może być prowadzony tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez marszałka województwa, a w przypadku napojów o zawartości powyżej 18 proc. alkoholu konieczne jest zezwolenie ministra gospodarki (art. 9 u.w.t.).

Na wniosek przedsiębiorcy

Zezwolenia na sprzedaż detaliczną wydaje się – na pisemny wniosek przedsiębiorcy – oddzielnie na następujące rodzaje napojów alkoholowych:

- ?do 4,5 proc. zawartości alkoholu oraz na piwo,

- ?powyżej 4,5 proc. do 18 proc. zawartości alkoholu (z wyjątkiem piwa),

- ?powyżej 18 proc.  zawartości alkoholu.

We wniosku o wydanie zezwolenia przedsiębiorca musi wskazać m.in.: oznaczenie rodzaju zezwolenia, o jakie się ubiega (w zależności od tego, jakie napoje alkoholowe chce sprzedawać) oraz adresy punktu sprzedaży i punktu składowania napojów alkoholowych (magazynu dystrybucyjnego).

Do wniosku o wydanie zezwolenia trzeba dołączyć:

- ?dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do lokalu stanowiącego punkt sprzedaży alkoholu,

- ?pisemną zgodę właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, jeżeli punkt sprzedaży będzie zlokalizowany w wielorodzinnym budynku mieszkalnym, a także

- ?decyzję właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zatwierdzeniu zakładu zgodnie z przepisami o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Zezwolenia są wydawane na czas oznaczony, nie krótszy niż cztery lata, a w przypadku sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży – nie krótszy niż dwa lata.

Za korzystanie z takich zezwoleń gminy pobierają opłatę, którą trzeba uiścić przed wydaniem zezwolenia (art. 111 u.w.t.). Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność w zakresie detalicznej sprzedaży alkoholu wnoszą opłatę w wysokości:

- ?525 zł – przy sprzedaży napojów zawierających do 4,5 proc. alkoholu oraz piwa,

- ?525 zł – przy sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 proc. do 18  proc. alkoholu (z wyjątkiem piwa),

- ?2100 zł – przy sprzedaży napojów zawierających powyżej 18  proc.  alkoholu.

W roku nabycia zezwolenia lub utraty jego ważności z uwagi na upływ czasu, na jaki zostało wydane, opłatę ustala się w wysokości proporcjonalnej do okresu ważności zezwolenia w danym roku.

Potrzebna opinia komisji

W art. 12 u.w.t. przewidziano uprawnienie rady gminy do ustalenia w drodze uchwały:

- ?liczby punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 proc.  alkoholu (z wyjątkiem piwa) oraz

- ?zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania alkoholu na terenie gminy.

Takie uchwały mają charakter przepisów prawa miejscowego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 24 lipca 2013 r., sygn. II GSK 605/12).

Warunkiem wydania zezwolenia przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jest uzyskanie pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych o zgodności lokalizacji zamierzonego punktu sprzedaży ze wskazanymi wyżej uchwałami rady gminy. Zajęcie stanowiska przez komisję następuje w drodze postanowienia. W ciągu siedmiu dni od daty jego doręczenia przedsiębiorca może wnieść zażalenie (art. 106 § 5 k.p.a.).

Powody cofnięcia zezwolenia

W art. 18 ust. 10 u.w.t. wymieniono sytuacje powodujące cofnięcie zezwolenia. Następuje to m.in. w przypadku:

- ?sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw,

- ?powtarzającego się co najmniej dwukrotnie w okresie sześciu miesięcy, w miejscu sprzedaży lub najbliższej okolicy, zakłócania porządku publicznego w związku ze sprzedażą alkoholu przez dany punkt sprzedaży, gdy prowadzący ten punkt nie powiadamia organów powołanych do ochrony porządku publicznego.

Przedsiębiorca, któremu cofnięto zezwolenie, może wystąpić z wnioskiem o jego ponowne wydanie nie wcześniej niż po upływie trzech lat. Podkreśla się jednak, że okoliczności wymienione w art. 18 ust. 10 u.w.t. mogą stanowić tylko przesłankę do cofnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu, ale nie do odmowy jego przyznania (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 28 maja 2013 r., sygn. II SA/Bk 131/13).

Wniesienie odwołania

Wydanie, odmowa wydania czy też cofnięcie zezwolenia następuje w formie decyzji. W przypadku gdy liczba planowanych zezwoleń na sprzedaż alkoholu danego rodzaju jest mniejsza od liczby złożonych wniosków, wójt (burmistrz, prezydent miasta) powinien prowadzić jedno postępowanie z udziałem wszystkich przedsiębiorców, którzy złożyli stosowny wniosek (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 czerwca 2012 r., sygn. II GSK 576/11).

Od wydanej decyzji przysługuje odwołanie. Zgodnie z art. 129 k.p.a. wnosi się je do samorządowego kolegium odwoławczego za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta), który wydał zaskarżoną decyzję, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie.

Samorządowe kolegium odwoławcze może przeprowadzić – na żądanie strony lub z urzędu – dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), który wydał zaskarżoną decyzję.

Kolegium nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny (art. 139 k.p.a.).

Anna Puszkarska, ?radca prawny

Podstawa prawna: art. 9, art. 111, art. 12, art. 18 ustawy z 26 paź- dziernika 1982 r. o wy- chowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. DzU z 2012 r. poz. 1356 ze zm.)

Podstawa prawna: art. 106, art. 127-140, art. 141 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2013 r. poz. 267 ze zm.)