Tak.

Stawienie się do pracy pod wpływem alkoholu lub jego spożywanie w czasie pracy stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Bezdyskusyjnie przyjmuje się, że taka sytuacja może być przesłanką zwolnienia dyscyplinarnego.

Dalej od roboty

Sąd Najwyższy w wyroku z 18 listopada 2003 r. (I PK 5/03) wskazał, że obowiązek trzeźwości pracownika w miejscu pracy wynika nie tylko z regulaminu pracy, instrukcji czy umowy o pracę, ale także ?z mocy ogólnie obowiązujących przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Naruszenie tego obowiązku ocenić należy jako ciężkie bez względu na to, czy przybycie pracownika do zakładu naruszyło konkretny, wymierny interes pracodawcy i czy wyrządziło istotną szkodę w mieniu pracodawcy. Ustawowemu wymogowi trzeźwości pracownika ?w miejscu pracy odpowiada interes pracodawcy zatrudniania tylko trzeźwych pracowników >patrz ramka.

Zgodnie z art. 17 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 1356 ze zm., dalej: ustawa) kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona nie mogą dopuścić do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Okoliczności stanowiące podstawę decyzji należy podać podwładnemu do wiadomości.

Podstawą odsunięcia od pracy jest samo uzasadnione podejrzenie świadczenia jej w stanie po użyciu alkoholu. Powinno to nastąpić w drodze polecenia zaprzestania pracy wydanego w dowolnej formie (do celów dowodowych najlepiej, aby była ona pisemna, lub by było to polecenie ustne niezwłocznie potwierdzone na piśmie), ?z podaniem okoliczności uzasadniających podejrzenie takiego właśnie stanu pracownika (woń alkoholu, specyficzne zachowanie itp.). To także podkreślił SN w wyroku z 11 lutego 2000 r. (II UKN 401/99). Wskazał, że wydanie przez pracodawcę polecenia zaprzestania pracy pracownikowi, wobec którego zachodzi uzasadnione podejrzenie spożywania alkoholu w czasie pracy, nie wymaga ani zachowania szczególnej formy, ani przeprowadzenia badania stanu jego trzeźwości. Ustne polecenie zaprzestania pracy nie narusza art. 17 ust. 1 ustawy, a badanie stanu trzeźwości następuje na żądanie pracownika (art. 17 ust. 3).

Uwaga! Odsunięcie etatowca od pracy nie musi być poprzedzone badaniem stanu jego trzeźwości. Ma on zrealizować to polecenie nawet wtedy, gdy się z nim nie zgadza.

Zasadniczo sam pracodawca nie może zmusić pracownika do poddania się badaniu trzeźwości. Odmowy poddania się mu nie wolno także zrównywać z przyznaniem się zatrudnionego do nietrzeźwości.

Z pomocą policji

Jeśli pracownik odmawia, szef powinien sporządzić protokół, w którym opisze sytuację ze wskazaniem:

- ?że zatrudniony nie zgodził się na badanie,

- ?dowodów potwierdzających stawienie się do pracy lub jej świadczenie w stanie po alkoholu (spisane zeznania świadków, którzy wskazują na objawy użycia alkoholu, takie jak zapach alkoholu, nieskoordynowane ruchy, bełkotliwa mowa itp.).

Rozwiązaniem jest też sięgnięcie do art. 17 ust. 3 ustawy. Zgodnie z nim na żądanie kierownika zakładu, osoby przez niego upoważnionej, ?a także na żądanie samego pracownika badanie stanu trzeźwości może przeprowadzić uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Jest nim właśnie policja, którą pracodawca może poprosić o pomoc. Według art. 70 § 2 kodeksu wykroczeń osoba, która wbrew obowiązkowi zachowania trzeźwości znajduje się w stanie po użyciu alkoholu, środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji lub środka i podejmuje w tym stanie czynności zawodowe lub służbowe, popełnia wykroczenie. W niektórych przypadkach można także mówić o przestępstwie.

Zasadniczo badania pracowników niedopuszczonych do pracy z powodu uzasadnionego podejrzenia, że stawili się w firmie po alkoholu albo pili go w czasie pracy, wykonywane są na ich żądanie (§ 3 ?ust. 2 rozporządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z 6 maja 1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie, DzU nr 25, poz. 117). Jednak badanie osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia po spożyciu alkoholu wykonywane jest na żądanie organu właściwego do prowadzenia śledztwa, dochodzenia lub postępowania w sprawach o wykroczenia, sądu albo kolegium do spraw wykroczeń. Badanie przeprowadza się też w razie odmowy wyrażenia zgody na taką kontrolę.

Ile alkoholu we krwi i oddechu

Stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu ?w organizmie wynosi lub prowadzi do:

- stężenia we krwi od 0,2 do 0,5 promila alkoholu albo

- ?obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

Stan nietrzeźwości zaś występuje wtedy, gdy zawartość alkoholu ?w organizmie wynosi lub prowadzi do:

- stężenia we krwi powyżej 0,5 promila alkoholu albo

- ?obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg ?alkoholu w 1 dm3.