Stosunek pracy osoby piastującej mandat radnego podlega szczególnej ochronie. Aby go rozwiązać, pracodawca musi uprzednio uzyskać zgodę rady powiatu wyrażoną w formie uchwały. Tak wynika z art. 22 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. DzU z 2013 r., ?poz. 595 ze zm.). Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku ?z 21 września 2010 r. (II OSK 723/10).

Konieczność uzyskania zgody rady dotyczy każdego rodzaju stosunku pracy z radnym, a więc zarówno nawiązanego na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania, jak i wyboru. Ochrona nie obejmuje radnych wykonujących czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy-zlecenia).

Złożenie pracownikowi oświadczenia woli zmierzającego do rozwiązania łączącego strony stosunku pracy bez zgody rady stanowi czynność dokonaną z naruszeniem prawa (zob. wyrok WSA w Szczecinie z 14 listopada 2012 r., ?II SA/Sz 1033/12).

Ważna jest przyczyna

Wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy lub odmowę pozostawiono uznaniu rady powiatu. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy rada przyjmie, że powodem są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu przez radnego. Wówczas ma obowiązek odmówić wyrażenia zgody na jego zwolnienie (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 29 listopada 2012 r. (II SA/Ke 562/12).

Motywy pracodawcy, który zamierza rozwiązać stosunek pracy z radnym, muszą być zbadane. Od dokonanych ustaleń zależy bowiem, czy rada:

- ?będzie mogła wyrazić zgodę na rozwiązanie z umowy, kierując się okolicznościami konkretnego przypadku; tak orzekł NSA w Warszawie w wyroku z 10 listopada 2011 r. (II OSK 1884/11),

- ?odmówi pracodawcy, który chce zwolnić radnego w związku ze zdarzeniami związanymi z pełnionym przez niego mandatem,

- ?odmówi pracodawcy z innych przyczyn.

Rada powiatu nie ma obowiązku zbierania informacji o rzeczywistych przyczynach zamiaru rozwiązania stosunku pracy z radnym. Mając jednak uzasadnione wątpliwości, może prosić samego radnego o udzielenie dodatkowych informacji (zob. wyrok WSA ?w Opolu z 14 stycznia 2010 r., ?II SA/Op 379/09).

Zgodnie z celem

W myśl wyroku WSA w Kielcach z 19 grudnia 2013 r. (II SA/Ke 931/13), podejmując uchwałę o odmowie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, rada powinna uwzględnić fakt, że szczególna ochrona trwałości jego stosunku pracy przyznana została w celu umożliwienia jednoczesnego realizowania obowiązków wynikających ze stosunku pracy i funkcji publicznych na podstawie powierzonego mandatu. Ochrona ta jest uzasadniona wyłącznie wtedy, gdy zostanie udowodnione, że do rozwiązania stosunku pracy nie doszłoby, gdyby pracownik nie posiadał mandatu radnego. Ponadto uchwała musi zostać poprzedzona ustaleniem, że u podstaw rozwiązania stosunku pracy nie leżą inne zdarzenia, obiektywnie uzasadniające konieczność zwolnienia pracownika.

WSA w Szczecinie w wyroku ?z 30 października 2013 r. (II SA/Sz 679/13), a także WSA w Warszawie w wyroku z 11 stycznia 2012 r. (II SA/Wa 1900/11) orzekł, że rada powiatu, podejmując uchwałę odmawiającą zgody na rozwiązanie umowy o pracę z radnym, powinna w sposób przekonywający uzasadnić, dlaczego nie daje wiary przyczynom wskazanym przez pracodawcę, uznając, że faktycznie jest to związane z jego mandatem. Obowiązek należytego uzasadnienia uchwał stanowi element zasady jawności działania władzy publicznej, co orzekł WSA w Olsztynie ?w wyroku z 29 lutego 2012 r. ?(II SA/Ol 6/12).

—dr Anna Ryl

Zakończenie współpracy czasem jest dopuszczalne

Ochrona stosunku pracy radnego dotyczy ustania zatrudnienia na podstawie jednostronnego oświadczenia pracodawcy. Nie dotyczy zakończenia współpracy na podstawie porozumienia stron lub wypowiedzenia dokonanego przez pracownika, a także rozwiązania umowy z powodu upływu czasu, na jaki została zawarta, lub wykonania określonej pracy.

Szczególna ochrona stosunku pracy radnych nie ma też zastosowania m.in. w sytuacji ogłoszenia likwidacji lub upadłości pracodawcy (art. 411 § 1 kodeksu pracy).