Hotele a odpowiedzialność i zobowiązania przedsiębiorcy

Zakładając i prowadząc hotel, należy pamiętać o podstawowych regułach odpowiedzialności związanych z tego rodzaju działalnością. Zasady te określone zostały w art. 846–852 kodeksu cywilnego.

Zgodnie z podstawową zasadą przedsiębiorca utrzymujący zarobkowo hotel odpowiada za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez osobę korzystającą z usług hotelu – gościa. Odpowiedzialność ta jest jednak wyłączona w przypadku, gdy szkoda wynikła ?z właściwości samej rzeczy wniesionej lub powstała na skutek działania siły wyższej. Właściciel hotelu nie będzie ponosił odpowiedzialności również wtedy, kiedy szkoda powstała z wyłącznej winy poszkodowanego albo osoby, która mu towarzyszyła, odwiedzała go lub dla niego pracowała.

Należy pamiętać, że odpowiedzialność, o której piszemy, ma charakter ustawowy, a więc wiąże bez względu na to, czy strony zawarły ze sobą jakąkolwiek umowę czy też nie. Podstawową przesłanką jest bowiem wniesienie rzeczy do hotelu.

Przykład

Jan K. przybył do hotelu Lazur prowadzonego przez Adama P. Strony mają zamiar zawrzeć umowę na siedmiodniowy pobyt ?w hotelu. Przed zawarciem umowy Adam P. polecił Janowi K. umieszczenie bagażu w poczekalni. Bagaż ten został skradziony jeszcze przed zawarciem umowy. Jan K. pomimo niezawarcia umowy z Adamem P. może dochodzić od niego odpowiedzialności z tytułu utraty bagażu.

Na zasadzie ryzyka

Odpowiedzialność prowadzącego hotel została ukształtowana na zasadzie ryzyka. Koniecznymi jej przesłankami jest istnienie stosunku faktycznego lub prawnego pomiędzy gościem a prowadzącym zarobkowo hotel, wniesienie przez gościa rzeczy oraz jej utrata lub uszkodzenie przy istnieniu związku przyczynowego między tymi zdarzeniami.

Rzeczy wniesione w rozumieniu przepisów to rzeczy, które w czasie korzystania przez gościa z usług hotelu znajdują się w nim albo znajdują się poza nim, a zostały powierzone utrzymującemu hotel lub osobie przez niego zatrudnionej. Za taką rzecz należy uznać również rzecz umieszczoną we wskazanym przez prowadzącego hotel (lub jego pracownika) miejscu >patrz przykład wyżej.

Z kategorii rzeczy wniesionych wyłącza się pojazdy mechaniczne, rzeczy pozostawione w tych pojazdach oraz żywe zwierzęta.

Opisywana odpowiedzialność rozpoczyna się z chwilą, w której rzeczy można uznać za wniesione. Taką chwilą może być zarówno wniesienie rzeczy na teren hotelu, jak ?i powierzenie jej pracownikowi tego hotelu.

Przykład

Jan K. zamierza zatrzymać się ?w hotelu Orka. Zrobił odpowiednią rezerwację. Po jego przyjeździe ?do miasta na dworzec kolejowy została wysłana po niego hotelowa taksówka w celu odbioru rzeczy ?i przywiezieniem gościa do hotelu. Niestety, w drodze do hotelu kierowca taksówki uszkodził bagaż Jana K. W takiej sytuacji roszczenie o naprawienie bagażu Jan K. może kierować do osoby prowadzącej hotel.

Są wyjątki

Nie zawsze jednak, pomimo fizycznego wniesienia rzeczy do hotelu, osoba prowadząca go będzie odpowiadać za ich utratę bądź uszkodzenie. Dla przykładu właściciel hotelu nie będzie odpowiadał za utratę lub uszkodzenie rzeczy, które osoba zainteresowana zawarciem umowy, po uzyskaniu informacji o braku możliwości jej zawarcia, pozostawia w recepcji, a sama udaje się w poszukiwanie innego miejsca noclegowego.

Ile czasu na zgłoszenie roszczenia

Co równie istotne, roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z utraty lub uszkodzenia rzeczy wniesionej do hotelu przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, ?w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, ?a w każdym razie z upływem roku od dnia, w którym poszkodowany przestał korzystać z usług hotelu.

Są granice odpowiedzialności

Ustawodawca wyraźnie określił również maksymalny zakres odpowiedzialności utrzymującego hotel, która ogranicza się – w stosunku do jednego gościa – do wysokości stukrotnej należności za dostarczone mu mieszkanie, liczonej za jedną dobę. Jednak odpowiedzialność za każdą rzecz nie może przekraczać 50-krotnej wysokości tej należności. Wskazane ograniczenia odpowiedzialności nie mają zastosowania w sytuacjach, gdy utrzymujący hotel przyjął rzeczy należące do gościa na przechowanie albo odmówił ich przyjęcia, mimo że był do tego zobowiązany. Pamiętajmy, że oddanie określonych rzeczy na przechowanie jest jedynie prawem, a nie obowiązkiem gościa.

Z winy umyślnej

Scharakteryzowane ograniczenia nie mają także zastosowania w przypadku, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa utrzymującego hotel albo osoby u niego zatrudnionej.

Przykład

Piotr S. jest gościem hotelu Irys. Jego bagaże zawierające drogocenną biżuterię zostały skradzione z pokoju hotelowego. W wyniku dochodzenia ujawniono, iż sprawcą kradzieży był Marcin W., pracownik hotelowy. W związku z tym Jan K., właściciel hotelu Irys, ponosić będzie pełną odpowiedzialność za utratę bagażu Piotra S., tj. odpowiedzialność nieograniczoną żadnymi limitami finansowymi.

Na koniec warto również dodać, iż osoby utrzymujące hotel są ustawowo zobowiązane do zorganizowania przechowalni pieniędzy, papierów wartościowych i innych cennych przedmiotów. Miejsce takiej przechowalni nie musi się znajdować w hotelu, ale może być powierzone przedsiębiorcy zawodowo trudniącemu się tego typu działalnością, np. bankowi. W przypadku oddania przez gościa przedmiotów, dla których złożenia pomyślano organizowanie przechowania, między gościem a utrzymującym hotel nawiązuje się umowa przechowania, ?z tym zastrzeżeniem, że odmiennie niż w typowej umowie hotelowej ukształtowana została odpowiedzialność za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie. W tym przypadku odpowiedzialność przechowawcy została ukształtowana na zasadzie ryzyka, przy możliwości zwolnienia się z niej poprzez wskazanie jednej z trzech przesłanek egzoneracyjnych, o których mowa w art. 846 § 1 k.c.

Autor jest radcą prawnym

Kancelaria Radców Prawnych ?i Doradców Podatkowych Bernatowicz Komorniczak Mazur sp.p.