Zmienia się w ogóle filozofia, główny cel nowego prawa: ma nim być ratowanie przedsiębiorstw przed upadłością, przede wszystkim poprzez zawarcie układu z wierzycielami, danie drugiej szansy.
Wicepremier Janusz Piechociński i minister Marek Biernacki, szefowie ministerstw gospodarki i sprawiedliwości oraz wiceministrowie Michał Królikowski i Mariusz Haładyj prezentowali we wtorek konkretne rozwiązania nowej ustawy, która zastąpi niedrożne regulacje układowe i znacznie zmieni prawo upadłościowe.
Co ma zachęcić wierzycieli do zawierania układu z firmą w kłopotach, gdy niezbędny próg, tj. 2/3 głosów za, nadal będzie wymagany? Otóż brane pod uwagę będą tylko głosy głosujących, a nie nieobecnych, którzy teraz zwykle torpedują powodzenie postępowania układowego. Przewidziano kilka procedur restrukturyzacyjnych, w tym bardzo szybką i niejawną (a więc niestygmatyzującą przedsiębiorcy) niemal prywatnego zwierania układu, w którym przedsiębiorca sam zbierze za nim głosy. Będzie też możliwe zawarcie układu tylko z bankami.
Podniesione zostaną też progi kwalifikujące firmę do upadłości: ma to być trzymiesięczna niewypłacalność (teraz wystarczy, że przedsiębiorca nie spłaci dwóch faktur różnych wierzycieli). Nadal wierzyciel będzie mógł zgłosić wcześniej wniosek, ale musi wykazać, że przedsiębiorca kwalifikuje się do upadłości.
Przewidziano wreszcie rodzaj przygotowanego z góry układu (pre-pack), który umożliwi zaoferowanie np. fabryki zainteresowanemu klientowi, oczywiście po cenie ustalonej wcześniej przez rzeczoznawcę. To powinno skrócić postępowanie z półtora roku (kiedy postępuje destrukcja zakładu) do dwóch tygodni, by nabywca mógł kontynuować produkcję.
Zwiększonym uprawnieniom zarówno dłużników, jak i wierzycieli będą towarzyszyć dodatkowe zabezpieczenia i sankcje na wypadek nieuczciwego wyprowadzania majątku z przedsiębiorstwa zagrożonego upadłością.
Oczywiście nic nie uchroni części firm od bankructwa, ale szybsze, wykorzystujące elektronikę postępowanie upadłościowe ma ograniczyć straty wierzycieli.
Sędzia Cezary Zalewski, członek zespołu, który przygotowuje projekt ustawy, powiedział, że sądy upadłościowe, a sam w takim orzeka, są przygotowane na nowe procedury. Jedna, za to bardzo istotna kwestia jest wciąż sporna. To propozycja zniesienia przywileju fiskusa, polegającego na tym, że podatki nie byłyby jak teraz spłacane z masy upadłości przed wierzytelnościami przedsiębiorców. Dla tych drugich często więc nie starcza pieniędzy. Co gorsza, przywilej ten zmniejsza bardzo skuteczność postępowań układowych, bo fiskus nie jest zainteresowany układem ani redukcją wierzytelności, gdy w upadłości może uzyskać więcej. Uprzywilejowanej pozycji fiskusa w upadłościach broni jednak minister finansów, wskazując, że jej zniesienie utrudni i zmniejszy ściągalność należności Skarbu Państwa.
– To jest zasadnicza kwestia – powiedział wicepremier Piechociński – czy dać priorytet doraźnym potrzebom fiskusa czy patrzeć dalej, dać przedsiębiorcom drugą szansę, a potem na nich zarobić.
Ma o tym zadecydować rząd na najbliższym posiedzeniu.
