- Pracownik naszej firmy, jadąc na spotkanie służbowe, wypadł z drogi i uderzył w drzewo. Twierdzi, że stało się tak, bo chciał uniknąć zderzenia z innym pojazdem, który jechał z naprzeciwka i wyprzedzał w nieprawidłowy sposób. Czy mamy szansę na odszkodowanie za naprawę uszkodzonego samochodu? Czy pracownik może wystąpić z roszczeniami przeciwko pracodawcy w związku z wypadkiem?

Tak, ale wyłącznie wtedy, kiedy pracownik doznałby rozstroju zdrowia na okres powyżej 14 dni. Odpowiedzialnym za wypłatę odszkodowania jest Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, a szkodę należy zgłosić do dowolnego zakładu ubezpieczeń oferującego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Na podstawie art. 98 ust.1 pkt 2 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych do zadań UFG należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, za szkody powstałe na terytorium Polski:

- na osobie, gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości;

- w mieniu, w przypadku szkody, w której równocześnie u któregokolwiek uczestnika zdarzenia nastąpiła śmierć, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, trwający dłużej niż 14 dni, a szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu lub kierującego pojazdem, a nie ustalono ich tożsamości.

Naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia po- winny zostać stwierdzone orzeczeniem lekarza, posiadającego specjalizację w dziedzinie medycyny odpowiadającej rodzajowi i zakresowi naruszeń czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia. W przypadku szkody w pojeździe świadczenie Funduszu podlega zmniejszeniu o kwotę stanowiącą równowartość 300 euro, ustalaną przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszane go przez NBP obowiązującego w dniu ustalenia odszkodowania.

W pierwszej kolejności,  jeśli chodzi o opisane zdarzenie, należy zadbać o to, aby jego przebieg mógł zostać potwierdzony przez inne osoby. Na miejsce wypadku  zawsze warto wezwać  policję, która sporządzi pisemną informację. Jeśli nie ma wątpliwości, że szkoda powstała z winy innego, niezidentyfikowanego uczestnika ruchu, szkodę można zgłosić do Funduszu, ale nie bezpośrednio. Zgodnie z art. 108 ustawy uprawniony do odszkodowania zgłasza swoje roszczenia do Funduszu przez którykolwiek zakład ubezpieczeń wykonujący działalność ubezpieczeniową w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe. Zakład  nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody. Po otrzymaniu zgłoszenia roszczenia przeprowadza postępowanie w zakresie ustalenia zasadności i wysokości dochodzonych roszczeń i niezwłocznie przesyła zebraną dokumentację do Funduszu, powiadamiając o tym osobę zgłaszającą roszczenie. Fundusz jest obowiązany zaspokoić roszczenie, o którym mowa w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania akt szkody od zakładu. W przypadku, gdy wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności Funduszu albo wysokości świadczenia w ww. terminie było niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w terminie 14 dni od dnia wyjaśnienia tych okoliczności, z tym że bezsporna część świadczenia powinna być spełniona przez Fundusz w podstawowym terminie 30 dni.

Poza ustaleniem, że sprawcą jest inny kierowca, którego tożsamości nie udało się ustalić, odszkodowanie za uszkodzony pojazd będzie wypłacone wyłącznie w sytuacji naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 14 dni. Jeśli poszkodowany kierujący wyszedł ze zdarzenia bez szwanku lub z niewielkimi obrażeniami, odszkodowanie za uszkodzony samochód nie zostanie wypłacone przez Fundusz.

Jeżeli poszkodowany, w przypadku szkody w mieniu, może zaspokoić roszczenie na podstawie umowy ubezpieczenia dobrowolnego, Fundusz wyrównuje szkodę w części, w której nie może być zaspokojona, wraz z uwzględnieniem utraconych zniżek składki oraz prawa do zniżek składki. A zatem, jeśli pojazd miał ubezpieczenie autocasco, to świadczenie będzie miało wyłącznie charakter uzupełniający. Tytułem przykładu, jeśli w umowie autocasco został wskazany udział własny 2 tys. zł, to Fundusz powinien dopłacić do odszkodowania taką kwotę.

Opisane zdarzenie miało charakter wypadku przy pracy. Dlatego wszelkie roszczenia pracownik powinien skierować do ZUS. W przypadku, gdy uzyskane kwoty uzna za zbyt niskie, może wystąpić do Funduszu w opisanym wyżej trybie o świadczenia uzupełniające. Z takim roszczeniem pracownik będzie mógł wystąpić do swojego pracodawcy. Pracodawca będzie posiadał roszczenie regresowe w stosunku do Funduszu. Roszczenia w zakresie uszczerbku na zdrowiu istnieją bez względu na rozmiar rozstroju zdrowia. Nie ma więc ograniczenia, jakie występuje w przypadku dochodzenia od Funduszu odszkodowania za uszkodzone mienie, tj. minimalny 14-dniowy rozstrój zdrowia.

Fundusz ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane na osobie i w mieniu, gdy posiadacz zidentyfikowanego pojazdu, którego ruchem szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów.

—Tomasz Poznański, adwokat