Jeśli samozatrudniony jest zmuszony chwilowo wycofać się z biznesowej aktywności, a ma małe dziecko, warto, aby przeanalizował wady i zalety dwóch możliwości zawieszenia firmy – tej klasycznej i tej nowej, rodzicielskiej. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby umiejętnie skorzystać z obu tych możliwości.
WARIANT 1 – opieka nad dzieckiem
Od 1 września br. przedsiębiorczy rodzic ma możliwość korzystniejszego zawieszenia biznesu niż dotychczas. Nie dość, że może ją wstrzymać nawet na 3 lata, to jeszcze budżet sfinansuje za niego składki ubezpieczeniowe. Wszystko dzięki nowo dodanym art. 14a ust. 1d-e ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 672 ze zm.).
Taką możliwość ma jednak tylko mama/tata dziecka, które nie ukończyło jeszcze 5. roku życia. Jeśli maluch jest starszy lub gdy na wychowawczym opiekuje się nim drugi z rodziców, zawieszenie biznesu w tym szczególnym trybie nie jest możliwe. Tak samo będzie, gdy oboje parają się własną działalnością. Jeśli mama wcześniej zrezygnuje z samodzielnej aktywności (działalności czy zlecenia) i pozostanie w domu z maluchem, to tata nie zawiesi firmy z prawem do budżetowych składek.
Zgodnie z art. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych budżet państwa opłaci składki za rodzica zawieszającego biznes, aby opiekować się dzieckiem tylko wtedy, gdy spełni on wszystkie ustawowe wymogi. Samozatrudniony bezpośrednio przed zawieszeniem musi mieć.
- uzbierany przynajmniej półroczny staż ubezpieczeniowy z działalności,
- opłacone za ten czas składki emerytalno-rentowe,
- na dzień składania oświadczenia nie może zatrudniać pracowników.
Jeśli przedsiębiorca spełnia wszystkie te wymagania, ZUS rozliczy za niego pełne składki – emerytalną, rentową i zdrowotną. Jeśli nie spełnia choćby jednego z tych kryteriów, za czas takiego niepracowniczego wychowawczego budżet opłaci za niego tylko składkę emerytalną. W tym przypadku przedsiębiorca nie może liczyć na bezpłatną opiekę medyczną.
Niestety ZUS nie ma obowiązku informować samozatrudnionego ani o wyniku przeprowadzonej weryfikacji ubezpieczonego, ani o tym, na jakie ryzyka ubezpieczeniowe będzie za niego łożyć w okresie zawieszenia biznesu. Jeśli ubezpieczony nie spełnia któregoś z wyżej wymienionych warunków, ZUS przyjmie oświadczenie o zawieszeniu, ale odprowadzi za tę osobę jedynie składkę emerytalną. Aby mieć pewność, że bud- żet opłaci także zdrowotną, warto przed złożeniem oświad- czenia o zawieszeniu udać się do ZUS po zaświadczenie o nie- zaleganiu w składkach. Wówczas nawet niewielka, np. 10 zł zaległość, nie przekreśli prawa do państwowej opieki medycznej.
RODZICIELSKIE ZAWIESZENIE
ZALETY
- biznes można wstrzymać nawet na 3 lata
- przy 6-miesięcznym stażu z działalności budżet finansuje m.in. opiekę zdrowotną przedsiębiorcy
- rośnie staż emerytalny (ZUS nalicza składkę emerytalną i rentową)
- można skorzystać z tego prawa, mimo wcześniejszego klasycznego zawieszenia biznesu na 2 lata
WADY
- mała zaległość może pozbawić prawa do ubezpieczenia zdrowotnego
- ZUS nie musi informować przedsiębiorcy o tym, do jakich ubezpieczeń go zgłosił
- w razie choroby nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego
WARIANT 2 – przerwa w biznesie
Przedsiębiorca zawsze może wybrać klasyczną formę zawieszenia biznesu. Jeśli nie zatrudnia pracowników, może zawiesić działalność na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Czas ten może być oznaczony w dniach, miesiącach albo w miesiącach i dniach. Liczy się go na podstawie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Tak wynika z art. 14a ust. 1-1c ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Trzeba jednak pamiętać, że w czasie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać działalności ani osiągać bieżących przychodów z biznesu. Oczywiście nie oznacza to, że nie ma prawa w tym czasie otrzymywać żadnych dochodów. Może m.in. przyjmować należności powstałe przed datą zawieszenia biznesu czy zbywać własne środki trwałe i wyposażenie.
Zawieszenie biznesu powoduje, zgodnie z art. 36a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych od dnia zawieszenia do dnia poprzedzającego dzień wznowienia biznesu. W tym czasie przedsiębiorca nie podlega obowiązkowo ani ubezpieczeniom społecznym (nie musi płacić składek emerytalno-rentowych), ani zdrowotnemu. Może się do nich zgłosić dobrowolnie.
Nie ma jednak możliwości, aby został objęty ubezpieczeniem chorobowym. Jest ono zarezerwowane tylko dla niektórych osób, które podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym.
KLASYCZNE ZAWIESZENIE
ZALETY
- nie trzeba zamykać biznesu np. sezonowego lub w razie przejściowych kłopotów
- możliwość wstrzymania działalności od 30 dni do 24 miesięcy
- w okresie zawieszenia nie trzeba opłacać składki emerytalnej, rentowej ani zdrowotnej
WADY
- firmowa aktywność pozbawia prawa do składkowego zawieszenia
- jeśli przedsiębiorca nie opłaci składek dobrowolnie, nie rośnie mu staż ubezpieczeniowy
- w razie choroby nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego
