Instrumenty te mimo pewnych podobieństw spełniają różne funkcje. Akredytywa dokumentowa pełni funkcję zabezpieczająco-rozliczającą, natomiast gwarancja bankowa zabezpieczającą. Akredytywa ma znaczenie przede wszystkim w transakcjach zagranicznych o zwiększonym ryzyku. Gwarancja bankowa ma szersze niż akredytywa zastosowanie, nie tylko w handlu zagranicznym, i zabezpiecza beneficjenta, którym może być – w zależności od rodzaju gwarancji – eksporter albo importer.
Gwarancja może bowiem zabezpieczać płatność, wykonanie kontraktu czy zwrot zaliczki, a także zapłatę wadium. Z kolei akredytywa zabezpiecza obie strony kontraktu. Eksporter ma dzięki niej zagwarantowaną płatność, natomiast importer otrzymanie w terminie towaru odpowiedniej jakości. Oprócz tego akredytywa jest instrumentem płatniczym, gdyż stanowi zobowiązanie banku do zapłaty beneficjentowi określonej kwoty pieniężnej po przedstawieniu określonych dokumentów.
W przypadku akredytywy zatem płatność następuje po przedstawieniu przez eksportera dokumentów potwierdzających wykonanie zobowiązań jego strony. W przypadku gwarancji jest odwrotnie – płatność następuje wtedy, kiedy strona nie wywiązała się albo nienależycie wywiązała się z zobowiązań, a beneficjent zgłosił się do banku z żądaniem zapłaty. Innymi słowy: przy akredytywie bank jest aktywny i decyduje o zapłacie, jeśli eksporter dostarczył wymagane dokumenty. Przy gwarancji natomiast bank tylko wtedy uczestniczy w rozliczeniu, gdy importer nie zapłaci za dostarczony towar.
Różnice są też w kwestiach dowodowych. Przy gwarancji bankowej służącej zabezpieczeniu płatności sprzedający nie musi udowadniać, że nie otrzymał zapłaty, wystarczy, jeśli złoży bankowi stosowne oświadczenie. Natomiast w przypadku akredytywy eksporter musi udokumentować, że dostarczył towar, przedstawiając wymienione w akredytywie dokumenty, takie jak faktura, konosamenty, świadectwo pochodzenia czy odpowiednie certyfikaty.
Jak przedsiębiorca może zabezpieczyć transakcje handlowe, zapewniając sobie także pomoc przy odzyskiwaniu należności od kontrahenta?
Przedsiębiorca sprzedający towary lub usługi w kredycie kupieckim ryzykuje, że nie otrzyma zapłaty w podanym na fakturze terminie. Przed taką sytuacją chroni ubezpieczenie należności, które spełnia także szereg innych funkcji, niezwiązanych ściśle z ubezpieczeniem. Dzięki temu produktowi firma ma łatwiejszy dostęp do finansowania zewnętrznego i – jest bardziej wiarygodnym partnerem dla instytucji finansowych, takich jak banki czy faktorzy.
Duże firmy dzięki temu instrumentowi nie muszą tworzyć dużych rezerw uwalniając swoje środki, nie ponoszą aż takich kosztów finansowania zewnętrznego, po które częściej sięga się w sytuacji utrzymywania rezerw. Z kolei małe firmy są chronione przed upadkiem przy niewypłacalności głównego kontrahenta. To wszystko sprawia, że w czasie kryzysu gospodarczego produkt ten zyskuje na popularności.
Polisa chroni przed skutkami kredytowania się kontrahentów kosztem przedsiębiorcy, a także zapewnia płynność i pokrycie strat. Jest narzędziem, dzięki któremu można zwiększyć sprzedaż i uniknąć kredytu bankowego na finansowanie przeterminowanych należności.
Ubezpieczyciel monitoruje standing finansowy klientów firmy, przez co ubezpieczenie umożliwia również właściwe podejmowanie decyzji co do wyboru partnerów handlowych oraz na podstawie prowadzonych analiz określanie bezpiecznego poziomu współpracy.
Firma otrzymuje pomoc nie tylko w prewencji, ale także w windykacji, gdyż towarzystwo pomaga także w dochodzeniu zapłaty. W razie problemów finansowych lub płatniczych odbiorcy towarów przedsiębiorca otrzymuje ostrzeżenie, które pozwala mu podjąć odpowiednie środki zmierzające do uniknięcia strat, zanim problemy kontrahenta nasilą się do tego stopnia, że nie będzie on w stanie uregulować długów.
Należność jest windykowana, a dopiero jeśli windykacja jest nieskuteczna, ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie. Do tego jeśli kontrahent nie płaci, to firmy, które z nim współpracują, zostaną o tym poinformowane, dzięki czemu przedsiębiorcy wysyłający towar za granicę mają szansę, by szybko dowiedzieć się o problemach zagranicznego partnera.