Poprzez zawarcie umowy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pracodawca ma prawo za udzielone wsparcie wymagać od pracownika, aby pozostał na etacie w trakcie tej nauki oraz po jej ukończeniu. Jeśli finansuje edukację i po jej finiszu podwładny ma nadal pracować, wcześniej należy zawrzeć z nim umowę na piśmie. Określa ona wzajemne prawa i obowiązki stron oraz szczegółowe zasady ponoszenia przez pracodawcę kosztów oraz sposób wyliczenia kwoty ich zwrotu, gdyby pracownik nie wywiązał się z tego kontraktu.
Jakie warunki zwrotu
Co do zasady szef może żądać oddania zapłaconych kosztów, np. czesnego, podręczników, noclegów i przejazdów. Na podstawie art. 1035 k.p. roszczenie o ich zwrot przysługuje mu wtedy, gdy:
Kwotę zwrotu należy wyliczyć w odpowiedniej proporcji, tj. uwzględniając okres pozostawania pracownika w zatrudnieniu oraz ten, przez jaki zobowiązał się pracować po ukończeniu nauki lub w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Szef nie może domagać się oddania kosztów podnoszenia kwalifikacji w sytuacjach, których nie określają przepisy ani umowa. Chodzi np. o takie, gdy w trakcie okresu odpracowania angaż zostanie rozwiązany np. za porozumienia stron, bez wypowiedzenia przez pracodawcę bez winy pracownika, wskutek wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę w przypadkach innych niż w art. 52 k.p., czy z nadejściem terminu, na który została zawarta umowa o pracę.
Pracodawca nie będzie też mógł dopominać się o zwrot takich świadczeń jak wynagrodzenie za czas urlopu szkoleniowego czy za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy, aby zatrudniony mógł punktualnie dotrzeć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.
Dodatkowe gwarancje
Często ciążący na pracowniku wymóg pozostawania na etacie przez określony czas niedostatecznie chroni interesy pracodawcy. Inna firma może bowiem zaoferować podwładnemu lepsze warunki oraz wypłatę dodatkowej kwoty, którą uczący musiałby zwrócić wskutek rozwiązania angażu w okresie, w którym miał pracować dla dotychczasowego pracodawcy. Uwzględniając takie ryzyko, warto rozważyć zawarcie z podwładnym dodatkowej umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Jeśli jednak szef się na nią zdecyduje, wypłaca pracownikowi odszkodowanie.
Prawa i obowiązki związane z finansowaniem kształcenia osób zaangażowanych w firmie można określić w odmienny sposób przy innych formach niż stosunek pracy (np. na podstawie zlecenia).
—Barbara Majerczyk, radca prawny w kancelarii PwC Legal
WNIOSEK
Choć umowa dotycząca podnoszenia kwalifikacji zawodowych niewystarczająco chroni pracodawcę, to warto inwestować w kształcenie załogi i podniesienie użytecznej wiedzy. Ta bowiem jest fundamentalnym czynnikiem rozwoju współczesnych firm, a pozostałe elementy pełnią jedynie rolę uzupełniających czynników wytwórczych.
