Zgodnie z art. 30 ust.1 megaustawy właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, niebędący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, jest obowiązany zapewnić przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu dostęp do nieruchomości, w tym do budynku, oraz miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable lub przewody telekomunikacyjne doprowadzone do lokalu w tym budynku.
Polega on w szczególności na:
? zapewnieniu możliwości wykorzystywania istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku, jeżeli powielenie takiej infrastruktury byłoby ekonomicznie nieopłacalne lub technicznie niemożliwe,
? umożliwieniu doprowadzenia przyłącza telekomunikacyjnego lub wykonania instalacji telekomunikacyjnej budynku, o ile nie jest możliwe wykorzystanie istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku lub do budynku nie jest doprowadzone takie przyłącze lub budynek nie jest wyposażony w taką instalację,
? umożliwieniu odtworzenia istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub wykonaniu instalacji telekomunikacyjnej budynku, które uległy likwidacji, zniszczeniu, uszkodzeniu lub też wymagają przebudowy na skutek prowadzonych w pobliżu prac budowlanych.
Zgodnie z art. 30 ust. 3 mega- ustawy właściciel kabla telekomunikacyjnego, instalacji telekomunikacyjnej budynku lub przyłącza, niebędący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, jest obowiązany udostępnić przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu takie przyłącze, instalację, całość lub część kabla, w tym włókno światłowodowe, jeżeli doprowadzenie przyłącza telekomunikacyjnego, wykonanie instalacji telekomunikacyjnej budynku, doprowadzenie kolejnego kabla do budynku lub umieszczenie go w istniejącej kanalizacji byłoby nieopłacalne lub technicznie niemożliwe.
Wszystko w umowie
Warunki dostępu, o którym mowa w ust. 1 i ust. 3 art. 30 megaustawy, powinna określać umowa zawarta na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego między nim a właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub zarządcą nieruchomości, właścicielem kabla, instalacji lub przyłącza.
Analogicznie jak przy regulacjach odnoszących się do dostępu na podstawie art. 139 ust. 1 pr.t. umowa regulująca zasady dostępu powinna zostać zawarta w ciagu 30 dni od dnia wystąpienia przez przedsiębiorcę z wnioskiem o jej zawarcie. W przypadku niepodjęcia negocjacji w sprawie zawarcia umowy o dostęp do infrastruktury przez podmiot do tego zobligowany, odmowy współkorzystania lub udzielenia dostępu do infrastruktury technicznej lub niezawarcia umowy o współkorzystaniu lub o dostępie do infrastruktury wnioskodawca może zwrócić się do prezesa UKE z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie określenia zasad współkorzystania lub dostępu.
Z kolei art. 33 ust. 1 w przeciwieństwie do art. 30 ust. 1 megaustawy umożliwia przedsiębiorcom telekomunikacyjnym korzystanie z nieruchomości i instalowanie na nieruchomościach urządzeń telekomunikacyjnych w celu niezwiązanym z zapewnieniem telekomunikacji w budynku. Zgodnie z art. 33 ust 1 megaustawy właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, niebędący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, jest obowiązany umożliwić operatorom oraz innym ustawowo uprawnionym podmiotom, umieszczenie na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej w celu niezwiązanym z zapewnieniem telekomunikacji w budynku znajdującym się na tej nieruchomości.
W szczególności chodzi o instalowanie urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzanie linii kablowych pod nieruchomością, na niej lub nad nią, umieszczanie tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i konserwację, jeżeli nie uniemożliwia to racjonalnego korzystania z nieruchomości i nie prowadzi do zmniejszenia jej wartości. Warunki korzystania z nieruchomości powinno ustalić się w umowie. Korzystanie z nieruchomości jest odpłatne chyba, że strony ustalą inaczej.
Decyzja starosty
Jeżeli we wskazanym terminie nie zostanie zawarta umowa, stosuje się przepisy art. 124 i art. 124a ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z nimi starosta może ograniczyć w drodze decyzji sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości m.in. przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody.
Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. W zakresie urządzeń łączności publicznej decyzję w sprawie zezwolenia starosta wydaje w uzgodnieniu z prezesem UKE.
Przepisy megaustawy są kluczowe, jeśli chodzi o możliwość dotarcia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego z własną siecią do użytkownika końcowego, gdy nieruchomości będące przedmiotem dostępu należą do podmiotów nieprowadzących działalności telekomunikacyjnej.
Ułatwiają w ramach budowy sieci opartych na technologiach kablowych pokonanie najtrudniejszego odcinka w drodze do użytkownika końcowego, czyli tzw. ostatniej mili.
Dostęp telekomunikacyjny oparty na megaustawie umożliwia przedsiębiorcom telekomunikacyjnym współpracę w zakresie rozbudowy infrastruktury nie tylko z innymi przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi, ale również z podmiotami niezaangażowanymi w taką działalność. Szansę w wykorzystaniu megaustawy na rozwój własnej firmy upatrywać powinni zwłaszcza mniejsi przedsiębiorcy. Dzięki niej mają możliwość dotarcia do skupisk abonentów, budowania własnej pozycji i konkurowania z dużymi operatorami.