Przepisy kodeksu spółek handlowych pozwalają już na szybsze i tańsze transgraniczne łączenie się spółek. Mimo, że sama instytucja łączenia transgranicznego pojawiła się w polskim prawie ponad cztery lata temu, jeszcze rok temu liczbę przeprowadzonych do tej pory połączeń transgranicznych szacowano na około trzydzieści.
Liczba ta pokazuje, że przedsiębiorcy jeszcze nie do końca oswoili się z tym rodzajem koncentracji spółek. Być może zmiany do kodeksu spółek handlowych przyczynią się do szerszego wykorzystania tej formy łączenia spółek, zwłaszcza że procedura ta nie jest ani tak skomplikowana ani tak czasochłonna jak mogłoby się wydawać.
Wspólny plan
Proces łączenia transgranicznego zaczyna się od sporządzenia wspólnego planu połączenia prze spółki uczestniczące w połączeniu. Ponieważ w łączeniu transgranicznym biorą udział spółki z różnych systemów prawnych, plan połączenia jest wypadkową wymagań, jakie dla tego dokumentu stawia kodeks spółek handlowych i przepisy prawa obcego, któremu podlega druga z łączących się spółek.
W każdym planie połączenia transgranicznego znajdą się na pewno podstawowe informacje o łączących się spółkach, informacje dotyczące stosunku wymiany udziałów lub akcji spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, podstawowe informacje dotyczące kwestii pracowniczych i księgowych oraz informacje na temat wyceny aktywów i pasywów przenoszonych na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną.
Do planu połączenia transgranicznego należy między innymi dołączyć oświadczenie zawierające informację o stanie księgowym każdej z łączących się spółek. Oświadczenie często sprawia pewną trudność przedsiębiorcom, natomiast w praktyce dołącza się bilans i rachunek zysków i strat przygotowany na dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenia planu połączenia.
Ważne jest ogłoszenie
Kolejnym etapem procedury połączeniowej jest ogłoszenie sporządzonego planu połączenia transgranicznego. Od ponad roku spółki uczestniczące w połączeniu mogą albo ogłosić plan połączenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym albo udostępnić plan połączenia na stronie internetowej.
Po rejestracji połączenia, sąd zagraniczny informuje o tym sąd rejestrowy w Polsce, który z urzędu wykreśla podmiot polski z rejestru przedsiębiorców KRS
Biorąc pod uwagę duże koszty związane z publikacją planów w MSiG oraz czas, jaki musi upłynąć pomiędzy złożeniem wniosku o ogłoszenie i samym ogłoszeniem, na pewno znakomita większość spółek wybierze teraz tę drugą możliwość.
W znacznym stopniu zredukuje to koszty związane z połączeniem transgranicznym i pozwoli skrócić cały proces o około dwa tygodnie, bo tyle zwykle zajmuje publikacja planu połączenia transgranicznego w MSiG.
Co z badaniem przez biegłego
Co do zasady plan połączenia transgranicznego powinien zostać zbadany przez biegłego wyznaczonego przez sąd rejestrowy, ale jeżeli wszyscy wspólnicy wszystkich spółek uczestniczących w połączeniu zgodzą się zrezygnować z badania, badania takiego nie trzeba przeprowadzać. Skraca to w oczywisty sposób całą procedurę połączeniową o ponad dwa miesiące.
Zawiadomienie wspólników
Spółki uczestniczące w połączeniu muszą zawiadomić swoich wspólników dwukrotnie o zamiarze łączenia. Pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane najpóźniej na miesiąc przed planowanym dniem podjęcia uchwały o połączeniu, natomiast drugie zawiadomienie nie wcześniej niż dwa tygodnie po pierwszym zawiadomieniu.
Podobnie jak w zwykłym połączeniu, uchwała o połączeniu spółki krajowej wymaga formy aktu notarialnego.
Zaświadczenie o zgodności
Następnym krokiem w procedurze połączeniowej jest uzyskanie zaświadczenia o zgodności z prawem polskim w zakresie procedury podlegającej prawu polskiemu. Zaświadczenie to ma pokazać sądowi właściwemu dla spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej, że spółka przejmowana lub spółka zawiązująca nową spółkę dopełniła wszystkich obowiązków wynikających z kodeksu spółek handlowych.
Na podstawie tego zaświadczenia oraz innych dokumentów wymaganych przez prawo właściwe dla spółki przejmującej lub nowo zawiązanej sąd zagraniczny dokona rejestracji połączenia. Po rejestracji połączenia, sąd zagraniczny informuje o tym sąd rejestrowy w Polsce, który z urzędu wykreśla podmiot polski z rejestru przedsiębiorców KRS.
Mniej informacji
Łącząc spółki, gdy jedna z nich jest 100 proc. wspólnikiem lub akcjonariuszem drugiej spółki, można skorzystać z uproszczonej procedury łączenia transgranicznego.
Uproszczenie polega na mniejszej ilości informacji, jakie należy zamieścić w planie połączenia i braku konieczności badania planu połączenia przez biegłego wyznaczonego przez sąd rejestrowy.
Izabela Gnieciecka-Krysztofowicz adwokat
Komentuje Izabela Gnieciecka-Krysztofowicz, adwokat Kancelaria Baker&Mc Kenzie
Wykorzystując wszystkie możliwości, jakie daje teraz kodeks spółek handlowych, połączenie transgraniczne można przeprowadzić w przeciągu trzech, czterech miesięcy, przy założeniu że spółka polska jest spółką przejmowaną lub spółką zawiązującą nową spółkę, której siedzibą będzie poza granicami Polski.
Od strony biznesowej połączenie transgraniczne może stanowić odpowiedź na pytanie, w jaki sposób przekształcić spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w oddział spółki zagranicznej. Do momentu wprowadzenia regulacji połączenia transgranicznego, takie przekształcenie było oczywiście technicznie możliwe, ale było znacznie bardziej skomplikowane.
Połączenie transgraniczne może również stanowić alternatywę dla likwidacji spółki w Polsce, który to proces, jeśli wiąże się z podziałem majątku spółki, trwa nie krócej niż sześć miesięcy a praktyka pokazuje, że średni okres likwidacji to około półtora roku. Połączenie transgraniczne pozwala ten czas znacznie skrócić, a efektem jest, tak samo jak przy likwidacji zakończenie bytu prawnego spółki polskiej.
Od strony podatkowej, połączenie transgraniczne jest co do zasady neutralne, co w oczywisty sposób uatrakcyjnia ten typ reorganizacji i restrukturyzacji spółek.
