Umowa spółki jawnej może dowolnie określać powody likwidacji

Zamknięty katalog przyczyn rozwiązania spółki jawnej jest zawarty w art. 58 kodeksu spółek handlowych (dalej: ksh). Są one następujące:

- okoliczności przewidziane w umowie spółki,

- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,

- ogłoszenie upadłości spółki,

- śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,

- wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,

- prawomocne orzeczenie sądu.

Natomiast treść art. 59 k.s.h. jednoznacznie wskazuje, że nawet pomimo zaistnienia przesłanek rozwiązania spółki, ale tylko tych wskazanych w jej umowie, podmiot może istnieć nadal, jeżeli fakt ten zaakceptowali wszyscy wspólnicy, a spółka faktycznie kontynuuje swoją działalność.

W takim przypadku, umowę podmiotu uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony. Uwaga! W sytuacjach określonych w art. 58 k.s.h. (tj. w razie aktualizacji powodów rozwiązania sp.j.) wspólnicy muszą podjąć uchwałę o rozwiązaniu podmiotu i powołać likwidatora/ów, chyba że uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki np. poprzez sprzedaż przedsiębiorstwa).

Przykład 1

W umowie ABC sp.j. składającej się z trzech osób, tj. pań: Aleksandry, Pauliny i Karoliny zapisano, że spółka ulega rozwiązaniu w sytuacji, w której jeden wspólnik podejmie działalność konkurencyjną wobec zakresu działalności ABC sp.j.

Z uwagi na to, że podmiot ten prowadził działalność transportową, a pani Paulina zarejestrowała własną firmę o tożsamym profilu, ziściła się  wskazana w umowie przesłanka rozwiązania ABC sp.j.

Pani Aleksandra i Karolina opowiedziały się jednak za dalszym jej istnieniem. Odmienne stanowisko wyraziła pani Paulina. ABC sp.j. ulegnie zatem rozwiązaniu (co musi być poprzedzone procesem likwidacji, chyba że uzgodniono inny sposób zakończenia jej działalności), bo do przedłużenia jej bytu prawnego konieczna jest zgoda wszystkich uczestniczek spółki.

Przykład 2

Umowę DEF sp.j., zajmującej się robotami budowlanymi, zawarto na czas oznaczony – wybudowania bloku mieszkalnego. Zlecenie to zostało zrealizowane, wspólnicy spółki, tj. panowie:

Marcin, Piotr i Paweł podjęli decyzję o kontynuowaniu działalności przez DEF sp.j. Spółka nie wykonywała jednak innych prac budowlanych.

W związku z tym, nawet wyrażenie zgody na dalsze istnienie podmiotu przez wszystkich jego uczestników, nie spowoduje przedłużenia bytu prawnego DEF sp.j. Nie prowadzi ona bowiem faktycznie swojej działalności.

Kontrakt spółki jawnej może dowolnie określać przyczyny jej rozwiązania. Jego zapisy mogą bowiem stanowić, że obowiązek zgłoszenia otwarcia likwidacji bądź uzgodnienia innego sposobu zakończenia działalności podmiotu będzie na przykład efektem upływu czasu, na jaki został zawarty, podjęcia działalności konkurencyjnej przez minimum jednego wspólnika czy osiągnięcia celu spółki >> patrz przykład 3.

Przykład 3

W umowie N sp.j. wskazano, że spółka podlega rozwiązaniu, jeżeli jej roczny dochód przekroczy poziom 1 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2011 r. dochód N sp.j. wynosił 1 200 tys. zł.

Jej wspólnicy powinni zatem zgłosić do KRS otwarcie jej likwidacji, chyba że uzgodnią inny sposób zakończenia działalności N sp.j.

Aprobata dalszego trwania umowy spółki musi pochodzić od jej wszystkich uczestników. Przy czym, nie ma znaczenia, czy mają oni prawo prowadzenia spraw podmiotu oraz jego reprezentacji, czy też są tych uprawnień pozbawieni. Akceptacja może być wyrażona w dowolnej formie, a więc m.in: uchwały >> patrz wzór, mailowej, ustnej, przez fakt rzeczywistej kontynuacji działalności spółki bądź brak sprzeciwu któregokolwiek ze wspólników wobec podjęcia czynności po zaktualizowaniu się powodów rozwiązania podmiotu przewidzianych w umowie.

Przykład 4

Jedną z przyczyn rozwiązania X sp.j. jest utrata koncesji na prowadzenie jednego z trzech przedmiotów działalności spółki. W dniu 31 lipca 2012 r. X sp.j. straciła koncesję na obrót paliwami.

Z uwagi na  to 1 sierpnia 2012 r. pani Mirella, uczestniczka podmiotu, zainteresowana przedłużeniem jego bytu prawnego, który nadal faktycznie prowadził działalność, skierowała do pozostałych dwóch wspólniczek, pań: Agnieszki i Klaudii, e-mail za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, w którym zakreśliła dwudniowy termin na podjęcie decyzji odnośnie do dalszego istnienia spółki.

Zastrzegła równocześnie, że bezskuteczny upływ podanego terminu będzie równoznaczny z wyrażeniem zgody na dalsze trwanie umowy. Pani Agnieszka 2 sierpnia odpisała pani Mirelli, że popiera jej stanowisko. Pani Klaudia zaś, mimo że potwierdziła otrzymanie wiadomości (stosowny komunikat wyświetlił się na ekranie pań: Mirelli i Agnieszki), nie wypowiedziała się. W świetle tego, umowę X sp.j. uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony.

Autorka jest adwokatem prowadzącym własną kancelarię w Płocku