Firmy często przyjmują pracowników na tzw. łączone stanowiska, co wynika najczęściej z potrzeb zatrudniającego. W ten sposób jedną osobą obsadzają dwa stanowiska pracy.
Ekonomicznie uzasadnione
Gdy wymiar tej pracy na każdej z posad jest niewielki, ma to dla pracodawcy ekonomiczne uzasadnienie. Ponadto kodeks pracy zobowiązuje szefa do ustalenia w umowie rodzaju umówionej pracy, a zatem wskazanie połączonych stanowisk jest jak najbardziej właściwe. Problem pojawia się jednak, gdy każde odrębnie z połączonych stanowisk podlega innym regulacjom. Tak będzie przy zatrudnieniu pracownika zaangażowanego jako kierowca-mechanik.
Najczęściej nie ma bowiem ścisłego podziału, w jakiej części dnia czy w które dni wykonuje on pracę kierowcy, a kiedy mechanika. Zależy to najczęściej od bieżących potrzeb firmy. Oba rodzaje zadań może ta osoba wykonywać w podobnym wymiarze godzin lub też jedno z nich ma charakter przeważający. Jaką zatem ustawę przyjąć do mechanika-kierowcy? Czy zawsze wyłącznie jedną, czy różne, w zależności od tego, jakie wykonuje czynności w danym momencie?
Przewóz po drogach
Ustawę z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (DzU nr 92, poz. 879 ze zm.)
należy stosować do pracownika zatrudnionego na stanowisku mechanika- kierowcy zawsze w tych dniach, w których wykonywał on czynności kierowcy nawet przez krótki czas. Natomiast w dniach, kiedy jego praca polegała wyłącznie na naprawianiu samochodów, będzie podlegał
.
Ustawa o czasie pracy kierowców odnosi się do szoferów zatrudnionych na podstawie umowy o pracę wykonujących przewóz drogowy, w rozumieniu rozporządzenia unijnego 561/2006, pojazdami nieobjętymi zakresem tego rozporządzenia (m.in. pojazdami o dopuszczalnej maksymalnej prędkości nieprzekraczającej 40 km/h, pojazdami specjalistycznymi używanymi do celów medycznych, pojazdami będącymi własnością sił zbrojnych) oraz umową europejską (AETR).
Według rozporządzenia 561/2006 przewóz drogowy to każdy przewóz odbywany w całości lub w części po drogach publicznych przez pojazd, z ładunkiem lub bez, używany do przewozu osób lub rzeczy. Ponadto ustawę o czasie pracy kierowców stosuje się do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak również osób niebędących pracownikami wykonujących przewozy regularne na trasach nieprzekraczających 50 km.
Jeśli kierowca-mechanik tylko w niektórych dniach tygodnia lub miesiąca pracuje jako szofer, to tylko w tych dniach będą mu przysługiwały uprawnienia wynikające z ustawy o czasie pracy kierowców.
Przykład
Pracownik jest zatrudniony na stanowisku kierowca-mechanik w podstawowym systemie czasu pracy po osiem godzin na dobę od poniedziałku do piątku. Od poniedziałku do środy w każdym tygodniu transportuje używane samochody z zagranicy. W czwartek i piątek prowadzi serwis oraz naprawia przywiezione auta przed ich wystawieniem do sprzedaży. Tu pracownik od poniedziałku do środy będzie podlegał ustawie o czasie pracy kierowców, natomiast w czwartek i piątek kodeksowi pracy.
Co przeważa
Większe problemy mogą się pojawić, gdy zatrudniony na łączonym stanowisku podczas jednej doby roboczej będzie wykonywał czynności podlegające różnym przepisom.
Przykład
Zatrudniony jako kierowca-mechanik w podstawowym systemie wykonuje każdego dnia zarówno przewóz drogowy, jak i świadczy pracę mechanika pojazdowego.
Tu nie można rozgraniczać poszczególnych regulacji prawnych do różnych części tej samej doby pracowniczej.
Pracodawca powinien stosować wtedy przepisy bardziej rygorystyczne, czyli ustawę o czasie pracy kierowców, która zapewnia zwiększoną ochronę pracownika, nawet jeżeli w danym dniu jako szofer pracował krótko.
W podobnej sprawie wypowiedział się też Główny Inspektorat Pracy 17 grudnia 2010 r. (GPP-364-4560-96-1/10/PE/RP). Jego zdaniem „gdy rodzaj wykonywanej pracy zostanie określony przez wskazanie dwóch stanowisk pracy, np. kierowca-mechanik, do kompetencji pracodawcy należy określenie, który rodzaj zadań ma charakter przeważający w ramach świadczenia pracy przez danego pracownika. Przyjęte w tym zakresie ustalenia przesądzają o tym, które przepisy prawa pracy regulują prawa i obowiązki pracownika, w tym związane z odbywaniem podróży służbowych”.
To stanowisko trudno jednak odnieść do wykonującego pracę kierowcy i mechanika w podobnym wymiarze godzin. W takim wypadku oba rodzaje pracy są równorzędne i nie można wskazać, który z nich przeważa.
Poza tym, gdyby nawet podwładny wykonywał przez więcej godzin czynności mechanika i pracodawca wskazał ten rodzaj pracy jako dominujący, to w razie kontroli przy wykonywaniu pracy kierowcy przez inspektorów Transportu Drogowego szef zapewne nie uniknąłby kar. Za to, że do zatrudnionego nie stosuje przepisów o czasie pracy kierowców. Dlatego bezpieczniej wybrać tę ustawę nawet w tych dniach, w których podwładny pracuje jako kierowca nawet w niewielkim wymiarze.