Osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym, zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, mogą mieć płatne dni wolne z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem. Prawo do zasiłku ma więc nie tylko rodzic z umową o pracę, ale także ten z umową-zleceniem czy prowadzący działalność gospodarczą, jeśli odprowadza składki chorobowe.
Zwolnienie na dziecko przewiduje ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.). Rodzice nie otrzymują pensji, tylko zasiłek opiekuńczy wypłacany przez ZUS. Jego wysokość stanowi 80 proc. wynagrodzenia.
Jak długo w domu
Zasiłek przysługuje, gdy jedno z rodziców musi zaopiekować się zdrowym dzieckiem do lat ośmiu, np. z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, oraz chorym dzieckiem do lat 14. Jeśli jednak jest inny członek rodziny, który może się nim zająć, rodzice nie mogą skorzystać z zasiłku. Jeśli mama ma umowę o pracę, a tata umowę o dzieło i nie płaci składek na ubezpieczenia chorobowe, to mama nie ma prawa do świadczenia.
Konieczne zwolnienie
Są jednak dwa wyjątki od tej zasady. Ograniczenie nie dotyczy opieki nad chorym dzieckiem do lat dwóch. W tym przypadku pracujący tata ma prawo do zasiłku, nawet jeśli mama nie jest zatrudniona. Wolne może też mieć ubezpieczony małżonek niepracującego rodzica, jeśli ten z powodu swojej choroby lub porodu nie może sprawować opieki nad dzieckiem.
W roku kalendarzowym rodzice mogą mieć łącznie 60 dni opieki nad zdrowym dzieckiem do lat ośmiu i chorym do lat 14. Na starsze jest już tylko 14 dni.
Jeśli na jedno dziecko mama wykorzysta 40 dni opieki, na drugie i kolejne zostanie jej lub tacie 20. Jeśli zwolnienie będzie wypisane na weekend, to sobota i niedziela zostaną wliczone do tego limitu. Podobnie dni wolne od pracy, np. 1 maja.
Aby otrzymać zasiłek na chore dziecko, lekarz musi wystawić zwolnienie lekarskie na formularzu ZUS ZLA. Jeśli natomiast niezbędna będzie opieka nad zdrowym dzieckiem, to należy złożyć oświadczenie o nieprzewidzianym zamknięciu żłobka, przedszkola czy szkoły. W razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w szpitalu potrzebne będzie zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie. Pracownik, zanosząc zwolnienie lub oświadczenie do pracy, zostanie poproszony o wypełnienie wniosku o wypłatę zasiłku (tzw. druk ZUS Z-15).
Rodzic zatrudniony na podstawie umowy o pracę, wychowujący co najmniej jedno dziecko do lat 14 ma ponadto prawo do zwolnienia od pracy na dwa dni z prawem do wynagrodzenia. Jest to tzw. zwolnienie na opiekę wynikające z art. 188 kodeksu pracy. Z tym że z tego uprawnienia może korzystać tylko jeden rodzic. Jeśli mama wykorzysta dwa dni wolnego na opiekę w danym roku, tata już nie może.
Opinia
Grzegorz Ruszczyk, radca prawny z kancelarii Raczkowski i Wspólnicy
Jeśli chore dziecko przebywa w szpitalu, jest domniemanie, że rodzic nie musi się nim opiekować, bo robią to lekarze i pielęgniarki. Wtedy – w celu uzyskania zasiłku opiekuńczego – pracownik mógłby przedstawić zaświadczenie lekarskie ze szpitala, uzasadniające konieczność jego pobytu z dzieckiem w placówce w celu sprawowania nad nim opieki. Najlepiej, by było to zaświadczenie wydane przez lekarza, który opiekuje się małym pacjentem. W innym wypadku ZUS może kwestionować zasadność wypłaty zasiłku, twierdząc, że skoro dziecko przebywa w szpitalu, gdzie powinno mieć zapewnioną opiekę, rodzic może normalnie pracować.
Czytaj także w serwisach:
»
»
»
»
»
»
»
»
