Uprawnienie do prowadzenia spraw spółki  może być odebrane  wspólnikowi jedynie przez sąd i to tylko z ważnych powodów. Chodzi o przypadki, w których wspólnik nie wyraża zgody na dobrowolne ujęcie mu opisanego prawa bądź  jeszcze na etapie sporządzania umowy spółki, bądź w późniejszej uchwale.

Przyczyny do oceny

Rangę przyczyn, które skłaniają uczestników spółki do wystąpienia z pozwem o odebranie jednemu z nich prawa prowadzenia jej spraw, ocenia sąd gospodarczy właściwy dla jego siedziby. Następuje to z uwzględnieniem całokształtu okoliczności danej sprawy.

Kodeks spółek handlowych nie zawiera katalogu owych ważnych powodów. Żadnych wskazówek w tej kwestii nie dostarcza również orzecznictwo. Mogą być one jednak określone w umowie spółki i dotyczyć wszelkich zachowań, niekoniecznie zawinionych przez wspólników.

Wydaje się, że można do nich zaliczyć m.in.

- prowadzenie przez uczestnika działalności konkurencyjnej lub sprzecznej z interesem spółki,

- długotrwałe uchylanie się przez niego od obowiązku prowadzenia spraw spółki,

- długotrwałą chorobę uniemożliwiającą mu świadczenie pracy >patrz wzór pozwu.

Jaka opłata

Pozbawienie wspólnika spółki jawnej prawa prowadzenia jej spraw należy do spraw ze stosunku spółki, a więc do kategorii spraw gospodarczych.  Pozew  wnosi się więc do sądu gospodarczego właściwego według siedziby spółki.

Jeżeli wartość przedmiotu sporu (czyli wartość udziału pozwanego) nie przekracza 100 000 zł, wówczas powództwo wytacza się przed sąd rejonowy. W sytuacji gdy wartość ta jest wyższa od 100 000 zł (wynosi np. 100 000,01 zł), pozew należy złożyć w sądzie okręgowym.

Opłata sądowa od pozwu wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu.

Uwaga!

Ważny powód musi wystąpić przy sądowym pozbawieniu wspólnika prawa prowadzenia spraw spółki. Takiej konieczności nie ma, gdy wspólnik sam rezygnuje z tego uprawnienia w umowie podmiotu albo uchwale podjętej przez wszystkich jego uczestników włącznie z zainteresowanym.

Zobacz wzór Pozew o odebranie wspólnikowi spółki jawnej prawa prowadzenia jej spraw

Właściwa procedura

Z pozwem o odebranie wspólnikowi prawa prowadzenia spraw spółki mogą wystąpić pozostali jej uczestnicy. Z uwagi na to, że kwestia ta należy do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu, do wytoczenia omawianego powództwa konieczna jest zgoda wszystkich wspólników wyrażona w drodze uchwały.

Wobec braku aprobaty  ten, komu odmówiono zgody, może wystąpić z przedmiotowym powództwem przeciwko spółce i pozostałym uczestnikom podmiotu.

Sąd rozstrzyga sprawę pozbawienia wspólnika prawa prowadzenia spraw spółki jawnej wyrokiem, który ma charakter konstytutywny, co oznacza, że odjęcie przedmiotowego prawa następuje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Pamiętaj o ważnych zasadach

- Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały uczestników podmiotu prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed załatwieniem takiej sprawy choćby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej realizacji, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników.

- Prowadzenie spraw spółki może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom bądź na mocy umowy spółki, bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw podmiotu.

Jeżeli prowadzenie spraw spółki powierzono kilku wspólnikom, do prowadzenia przez nich spraw stosuje się przepisy k.s.h. dotyczące prowadzenia spraw przez wszystkich wspólników. Uchwałę wszystkich wspólników zastępuje wówczas uchwała tych uczestników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki.

- Jeżeli w sprawach nieprzekraczających zwykłych czynności spółki wymagana jest uchwała wspólników, konieczna jest jednomyślność wszystkich uczestników mających prawo prowadzenia spraw spółki.

- W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także tych wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.

- Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały jej uczestników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić podmiotowi poważną szkodę.

Podstawa prawna

art. 39 – 40, art 42 – 44 oraz art. 47 ustawy z 15 września 2000 Kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.)

art. 16, art. 17 pkt 4, 30 i art. 479

1

§ 2 pkt 1

ustawy z 17 listopada 1964 Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 1964 r. nr 43, poz. 296 ze zm.)

art. 13 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (DzU z 2005 r. nr 167, poz. 1398 ze zm.)

Autorka jest adwokatem, prowadzi własną kancelarię w Płocku

Zobacz serwis » Dobra Firma » Firma » Spółki » Prawa i obowiązki wspólników