Przedmiot działalności spółki jest obowiązkowym elementem każdej umowy spółki, przewidzianym przez kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zm.).
O ile sam kodeks nie wymaga by przedmiot działalności zawarty w treści umowy spółki został określony według Polskiej Klasyfikacji Działalności, o tyle ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym (j.t. Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.) stawia przed przedsiębiorcami obowiązek zgłoszenia przedmiotu działalności spółki poprzez podanie kodów PKD. W związku z tym, wiele spółek już na etapie konstruowania swoich umów określa swój przedmiot działalności, odwołując się do kodów PKD.
Czym jest PKD?
Polską Klasyfikację Działalności, czy też w skrócie PKD, można zdefiniować jako umownie przyjęty i usystematyzowany zbiór wszelkiego rodzaju działalności realizowanych przez jednostki gospodarcze.
Zgodnie z art. 40 ust. 3 ustawy o statystyce publicznej (Dz.U. z 1995 r., Nr 88 poz. 439 ze zm.), PKD jest ustaloną klasyfikacją, którą należy stosować we wszystkich ewidencjach, dokumentacji, rachunkowości oraz - co ważne - w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej.
, od 1 stycznia 2008 r. obowiązuje nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2007, która zastąpiła PKD 2004. Zmiana ta była spowodowana wprowadzeniem przez Parlament Europejski i Radę Europejską nowej klasyfikacji działalności gospodarczej - NACE Rev2 (Statystyczna Klasyfikacja Działalności Gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej). Dla celów statystycznych, a przede wszystkim, aby zachować pełną jednolitość i porównywalność metodologiczną, pojęciową, zakresową i kodową na poziomie wspólnotowym wprowadzono w Polsce PKD 2007.
Konieczność zmian
Spółki zakładane po wejściu w życie rozporządzenia, czyli po 1 stycznia 2008 r., zobowiązane są do stosowania przy wpisie do każdej ewidencji kodów PKD 2007. Kwestia ta jest jednak nieco bardziej skomplikowana w przypadku spółek, które przy wpisach do ewidencji stosowały jeszcze PKD 2004.
Wyżej wspomniane rozporządzenie Rady Ministrów przewidywało okres przejściowy począwszy od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2009 r., w trakcie trwania którego PKD 2004 i PKD 2007 uznawano za równorzędne. Zgodnie z § 3 tego rozporządzenia do 31 grudnia 2009 r. przedsiębiorcy byli zobowiązani do wypełnienia ankiety aktualizacyjnej i odesłania jej do właściwego urzędu statystycznego celem zaktualizowania PKD, a urząd statystyczny wystawiał zaświadczenie REGON z nowymi kodami PKD.
Samo przeklasyfikowanie kodów z PKD 2004 na PKD 2007 nie powinno stanowić dla przedsiębiorców większych problemów, gdyż Główny Urząd Statystyczny udostępnił przedsiębiorcom na swoich stronach internetowych klucze powiązań umożliwiające dobór właściwych kodów zgodnie z PKD 2007.
Aktualizacja przedmiotu działalności
Z uwagi na fakt, że wprowadzone rozporządzeniem Rady Ministrów PKD 2007 ma być stosowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS), nasuwa się pytanie, czy spółki są zobowiązane do zgłoszenia swojego przedmiotu działalności według PKD 2007 w KRS?
Niestety, obowiązujące przepisy nie regulują jasno konieczności zmian PKD w Krajowym Rejestrze Sądowym. O ile o obowiązku aktualizacji w urzędzie statystycznym stanowiło samo rozporządzenie, o tyle w przypadku KRS nie jest to już takie oczywiste.
Rozporządzenie Rady Ministrów nie określa czy oraz ewentualnie w jakim trybie spółki powinny zmienić swój przedmiot działalności w KRS, jako że od 1 stycznia 2010 r. wpis przedmiotu działalności według PKD 2004 nie jest już zgodny ze stanem faktycznym.
W rzeczywistości, mają jednak miejsce przypadki wymuszania przez sąd aktywności przedsiębiorców w tym zakresie, o czym świadczy poniższy stan faktyczny dotyczący jednego z klientów KZWS.
Spółka jawna otrzymała postanowienie z sądu wzywające do wpisu zmiany umowy spółki w zakresie przedmiotu działalności, zgodnie z PKD 2007. Spółce wyznaczono 30-dniowy termin na złożenie wniosku o wpis zmian pod rygorem grzywny w wysokości 1000 zł dla każdej z osób uprawnionych do reprezentowania spółki.
Rozwiązaniem tej sytuacji było powzięcie uchwały przez wspólników spółki jawnej w sprawie zmiany umowy spółki, zmieniającej odpowiedni paragraf umowy dotyczący przedmiotu działalności zgodnie z PKD 2007. Spółka w terminie złożyła wniosek o wpis zmian oraz uiściła opłatę w wysokości 650 zł, czego skutkiem było umorzenie postępowania przymuszającego oraz wpis zmian.
Niestety sąd ma uprawnienie do takiego działania. Wszelkie zmiany w KRS dokonywane są bowiem co do zasady na wniosek zainteresowanego podmiotu, a nie z urzędu, jak to miało miejsce w przypadku aktualizacji w GUS. W związku z zajściem okoliczności uzasadniających dokonanie zmiany sąd swoim zarządzeniem wszczął wobec spółki postępowanie przymuszające.
Niebezpieczeństwo związane z wszczęciem postępowania jest znaczące. Sąd, powołując się na art. 24 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w razie niewykonania wezwania może wymierzyć grzywnę w wysokości 1000 zł dla każdej osoby zobowiązanej do zgłoszenia zmian – więc dla każdego członka zarządu lub każdego wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółki.
Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r., Nr 43 poz. 296 ze zm.) sąd może trzykrotnie wymierzyć grzywnę w wysokości 1000 zł, zaś na podstawie ustawy o KRS sąd rejestrowy może grzywnę ponawiać.
Najcięższą sankcją, która może spotkać oporną spółkę jest nawet orzeczenie przez sąd o rozwiązaniu spółki
w trybie art. 25 ustawy o KRS, jeżeli nie wykona ona obowiązków rejestrowych.
Zmiana przedmiotu działalności następuje zawsze w drodze zmiany umowy spółki.
O ile w przypadku spółki jawnej oraz spółki partnerskiej zmiana umowy spółki wymaga wyłącznie formy pisemnej bez konieczności zachowania formy notarialnej, o tyle w przypadku pozostałych spółek objętych obowiązkiem rejestracji w KRS, a więc m.in. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej, procedura ta jest nieco bardziej skomplikowana.
W celu zmiany umowy spółki należy zwołać Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników lub analogicznie Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, które to przed notariuszem zmieni odpowiedni zapis umowy spółki, co w przypadku spółek z udziałem kapitału zagranicznego, w których udziałowcy są cudzoziemcami rozproszonymi często po świecie, może okazać się niemożliwe do wykonania w ciągu zaledwie 30 (a co dopiero 7) dni i skutkować nałożeniem grzywny, a w najgorszym przypadku rozwiązaniem spółki.
Koszty związane z rejestracją zmian
Zmiany umowy spółki, oczywiście za wyjątkiem spółki jawnej i spółki partnerskiej, należy dokonać w formie aktu notarialnego, co powoduje dodatkowe koszty w wysokości taksy notarialnej (maksymalna wysokość taksy notarialnej wynosi w przypadku sp. z o.o. 750 zł netto za protokół NZW oraz w przypadku S.A. 1.100 zł netto za protokół NWZA) plus koszt wypisów aktu notarialnego.
Tak jak każda zmiana wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, również i zmiana przedmiotu działalności wiąże się z kosztami. Zmiana wpisu w KRS to łączny koszt 650 zł obejmujący 400 zł za wpis zmian do rejestru oraz 250 zł za publikację ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Co dalej?
Nasuwa się pytanie: czy sądy będą coraz częściej wszczynać postępowania przymuszające podmioty do zmian PKD w rejestrze?
Na to pytanie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Niemniej jednak warto, by spółki, dokonując rejestracji zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym, zaktualizowały również swój przedmiot działalności według PKD 2007, co pozwoli zaoszczędzić koszt dodatkowej opłaty sądowej.
A korzystając z faktu ewentualnej czynności u notariusza, warto również zmienić odpowiedni paragraf umowy spółki określający przedmiot działalności, co pozwoli zaoszczędzić nie tylko koszt opłaty sądowej ale ewentualnie także część kosztów notarialnych.
Autorka jest asystentką w Dziale Współpracy z Zagranicą, członkiem German Desk w KZWS – RSM International
Zobacz więcej:
» Firma » Firma w sądzie » Krajowy Rejestr Sądowy
