Opłatę, tak jak podatki, można obliczyć samemu lub zatrudnić do tego odpowiednią firmę.

Skomplikowane jest zwłaszcza wyliczenie opłaty z dużych lub nietypowych instalacji, dla których nie ma stawek ryczałtowych. Żeby to zrobić, trzeba znać procesy technologiczne, w których powstają poszczególne zanieczyszczenia, a także ilości emitowanych substancji. W takim wypadku lepiej zatrudnić specjalistę. Niestety, koszt obliczeń czasem wielokrotnie przewyższa opłatę, która ma zostać uiszczona.

Znacznie mniej problemów jest wtedy, gdy stawki są ryczałtowe. W takich sytuacjach można się pokusić o samodzielne rachunki.

[srodtytul]Za wodę, gazy i odpady[/srodtytul]

Rozliczający się za korzystanie ze środowiska wnoszą opłaty za:

- wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza (środki transportu, ogrzewanie, różnorodne technologie powodujące emisję do powietrza nie tylko z dużych instalacji, także takie jak spawanie, lakierowanie, klejenie itp.),

- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, w tym za wody roztopowe i opadowe pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych (utwardzone place, parkingi, ulice itp.),

- pobór wód z ujęć własnych,

- składowanie odpadów.

[srodtytul]Kto musi[/srodtytul]

Za korzystanie ze środowiska muszą się rozliczać:

- przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej,

- jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami,

- osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami (a więc prowadzący działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, wykonujący zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki oraz inne osoby fizyczne) korzystające ze środowiska w zakresie, który wymaga pozwolenia środowiskowego.

[srodtytul]Do 400 zł nie trzeba płacić[/srodtytul]

Każda firma korzystająca ze środowiska ma obowiązek przygotowania i złożenia sprawozdań zwanych wykazami. Sporządza się je na podstawie prowadzonej we własnym zakresie ewidencji. Trzeba je przekazać w dwa miejsca: marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska (WIOŚ). Inaczej jest tylko przy odpadach, w tym wypadku drugi egzemplarz trzeba przesyłać nie do WIOŚ, lecz do właściwego wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.

Jeśli opłata za pół roku przekroczy 400 zł za dany rodzaj korzystania ze środowiska (np. za pobór wód), to firma musi płacić. Jeżeli jest mniejsza, nie musi, ale nie zwalnia to ze składania sprawozdań.

Za drugie półrocze 2010 r. przedsiębiorcy rozliczają się na formularzach, których wzory są zamieszczone w [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2009/97/poz.816.htm]rozporządzeniu w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (DzU z 2009 r. nr 97, poz. 816)[/link].

Stawki opłat określa [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/mp/2009/57/poz.780.htm]obwieszczenie w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010 (MP z 2009 r. nr 57, poz. 780)[/link]. Obwieszczenie podaje też górne jednostkowe stawki opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2010, nie służą one jednak do rozliczeń, a tylko określają maksymalny pułap dla organu ustalającego stawki jednostkowe.

Natomiast szczegółowe zasady, zgodnie z którymi trzeba się rozliczać, ustala [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2008/196/poz.1217.htm]rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (DzU z 2008 r. nr 196, poz. 1217)[/link].

[srodtytul]Samochód ryczałtem[/srodtytul]

Dość łatwo jest rozliczyć się za spaliny z samochodów i innych urządzeń spalinowych (np. wózków widłowych na gaz). Ryczałtami są też objęte łodzie i statki (w żegludze śródlądowej) oraz motocykle i motorowery.

Wymienione wyżej akty prawne określają też ryczałty dla pojazdów wolnobieżnych oraz maszyn i urządzeń na gaz propan-butan. Są też ryczałtowe stawki dla biodiesla i sprężonego gazu ziemnego. Stawki można wprost albo po przeliczeniu według podanych wzorów stosować dla biometanu, bioetanolu i innych biopaliw.

[b]Uwaga![/b] Jeżeli firma korzysta z preferencyjnych stawek dla pojazdów mających homologację Euro 1, Euro 2, Euro 3, Euro 4 lub Euro 5, musi potwierdzić to wyciągiem ze świadectwa homologacji lub odpowiadającym mu dokumentem. Podobnie jest z ciągnikami rolniczymi, dla których wystawiane są dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań etapów I, II lub IIIA.

Zryczałtowane stawki dla pojazdów znajdują się w tabeli J załącznika nr 2 do obwieszczenia w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska.

Jeżeli jednak danego rodzaju pojazdu nie ma w tabeli ryczałtów, obliczenia stają się bardziej skomplikowane. Rozporządzenie w sprawie opłat zawiera szczegółowy wykaz substancji, dla których najpierw trzeba określić wielkości emisji ze spalania paliwa (na podstawie pomiarów, informacji producenta silnika albo innych danych technicznych lub technologicznych).

Później trzeba pomnożyć ilość każdego z zanieczyszczeń przez odpowiednią stawkę jednostkową dla danego zanieczyszczenia określoną na 2010 rok w tabeli G załącznika nr 2 do obwieszczenia w sprawie wysokości stawek opłat. Następnie sumuje się otrzymane wyniki, uzyskując kwotę opłaty. W takich wypadkach nie można się posługiwać opłatami ryczałtowymi ani pomijać urządzeń, które emitują spaliny.

[srodtytul]Litry na tony przeliczy kalkulator[/srodtytul]

Jednostkowe stawki opłat za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych są określane w obwieszczeniu w zł/Mg (czyli w zł za tonę). Natomiast na fakturach wielkość zużytego paliwa jest podawana w litrach. Przy obliczaniu opłaty należy więc przeliczyć litry na tony.

W tym celu przedsiębiorca może skorzystać z przeliczników podanych w rozporządzeniu o wzorach wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat.

Znacznie wygodniej, zamiast samodzielnie wykonywać ryczałtowe obliczenia, skorzystać z pomocy specjalnego kalkulatora. Trzeba go szukać na stronach internetowych niektórych urzędów marszałkowskich, np. [link=http://www.wrotapomorza.pl/pl/]www.wrotapomorza.pl/pl/bip/umwp/urzad/sprawy/sprawy_do_zalatwienia/srodowisko[/link].

Uwzględnia on oficjalnie ogłoszone przeliczniki (gęstość paliw) określone w rozporządzeniu w sprawie wzorów wykazów. Trzeba jednak bardzo uważać, bo kalkulator zawiera ponad 100 pozycji i o pomyłkę nietrudno. Pod tym samym adresem jest też kalkulator dla kotłów grzewczych.

Kalkulatory opłat można też znaleźć na niektórych portalach ekologicznych, korzysta-nie z nich jest jednak często odpłatne.

Korzystający z kalkulatora podaje tylko w odpowiednim rzędzie ilość zużytego paliwa w litrach. Następnie wyliczone automatycznie wielkości wpisuje do obowiązujących formularzy, wypełniając jedynie te rubryki w wykazie, które go dotyczą.

Za gazy i pyły z małych kotłów grzewczych można także zapłacić ryczałtem. Chodzi o urządzenia o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW. Stawki zryczałtowane dla nich są ujęte, podobnie jak te za spaliny z silników, w obwieszczeniu ze stawkami opłat.

[ramka][b]Zapłacisz także za auto w leasingu[/b]

Przedsiębiorcy mają wątpliwości, kto ma obowiązki sprawozdawcze przy korzystaniu z leasingowanych pojazdów.

W prawie ochrony środowiska obowiązuje zasada zanieczyszczający płaci. Leasingowanie auta nie oznacza, że opłaty i sprawozdania związane z jego gospodarczym wykorzystaniem znajdują się w gestii leasingodawcy. Czyli sprawozdania wysyła i ewentualnie opłaty uiszcza ten, kto rzeczywiście zanieczyszcza środowisko.

Przyjęto, że robi to ten przedsiębiorca, na którego wystawione są faktury za paliwo. Czyją własnością jest samochód, nie ma w tym wypadku znaczenia. Korzystający z takiego pojazdu przedsiębiorca musi uiścić opłatę, jeżeli kwota od wszystkich zanieczyszczeń trafiających do powietrza przekracza 400 zł za półrocze.

Nie ma przy tym znaczenia liczba pojazdów. Jeżeli więc przedsiębiorca ma kilka samochodów, musi zsumować opłatę; gdy tak wyliczona kwota nie przekracza 400 zł, wtedy nie płaci. [/ramka]

[ramka] [b]Czytaj też w serwisie [link=http://www.rp.pl/temat/74105.html]o opłatach środowiskowych[/link][/b][/ramka]