Zgodnie z polskim prawem utworem jest „każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia”. Może to być więc artykuł prasowy, utwór muzyczny czy nawet strona internetowa.

Artykuł 12 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5181689C1381ED125C863691A6CBD2E7?id=181883]prawa autorskiego[/link] mówi, że pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania swoich obowiązków, z chwilą przyjęcia utworu nabywa do niego autorskie prawa majątkowe. Nie jest to jednakże nabycie nieograniczone. Jego zakres jest bowiem uzależniony od celu umowy o pracę oraz zgodnego zamiaru jej stron.

Pracodawca nabędzie zatem majątkowe prawa autorskie do utworu stworzonego przez swojego podwładnego, jeśli ten w zakresie swoich obowiązków ma wskazane tworzenie utworów danego rodzaju. Tym samym przejmie majątkowe prawa autorskie w stosunku do wyników pracy zatrudnionego np. na stanowisku dziennikarza lub rysownika.

Jeżeli jednak osoba zatrudniona na stanowisku niezwiązanym z działalnością twórczą (np. kelnerka) stworzy utwór (np. oprawę graficzną do karty menu), nie będzie możliwe uznanie, iż powstał on w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. W takim przypadku to do pracownika (tj. kelnerki) nadal należeć będą majątkowe prawa autorskie do stworzonego utworu.

Ważne jest więc ustalenie, co należy do obowiązków pracownika wynikających ze stosunku pracy. Mogą o tym decydować: umowa o pracę, polecenia służbowe leżące w zakresie zadań przypisanych do zajmowanego stanowiska, wewnątrzzakładowe akty prawa pracy (np. zbiorowy układ pracy), cele (znane zatrudnionym) realizowane przez zakład itp.

W konsekwencji uznania, że utwór powstał w ramach wykonywania obowiązków wynikających ze stosunku pracy, autorskie prawa majątkowe do niego przechodzą na pracodawcę i nie ma on obowiązku wypłacania autorowi za taki utwór odrębnego wynagrodzenia.

Jeżeli natomiast utwór nie powstał podczas wykonywania służbowych obowiązków pracownika, to nie jest on objęty wynagrodzeniem z umowy o pracę. W tym przypadku to pracownik decyduje o tym, czy i na jakich warunkach przeniesie swoje prawa majątkowe na pracodawcę. Pracownik decyduje też o wysokości wynagrodzenia z tytułu przekazania utworu.

[i]Anna Czyżewska jest starszym prawnikiem w Kancelarii Piszcz, Norek i Wspólnicy[/i]

[i] —oprac. zal[/i]