Mówi o tym art. 83 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172511]ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.)[/link].

Zgodnie z nim ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek – podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie. Istotne jest jednak to, że do przyznania tego świadczenia niezbędne jest łączne spełnienie wszystkich wymienionych wcześniej warunków.

Podejmując decyzję o przyznaniu świadczenia w drodze wyjątku, prezes ZUS ma obowiązek podejmować wszelkie niezbędne kroki zmierzające do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy. – wynika z [b]wyroku WSA w Warszawie z 5 sierpnia 2010 r. (II SA/Wa 535/10)[/b].

H.S. starał się o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku. ZUS odmówił mu przyznania świadczenia. Innego zdania był jednak WSA.

Sąd stwierdził, że ZUS przy podejmowaniu decyzji powinien ustalić, czy istotnie skarżący uległ wypadkowi w zatrudnieniu w 1997 r., i jakie były następstwa tego wypadku dla oceny stanu jego zdrowia w następnych latach.

Powinien też ustalić, do jakiego czasu korzystał on z renty inwalidzkiej i czy po wygaśnięciu tego świadczenia posiadał pełną zdolność do pracy, czy też była ona w jakiś sposób ze względów zdrowotnych ograniczona. Jeżeli zdolność ta była ograniczona, powinien ustalić, jaki to miało wpływ na możliwość podjęcia pracy w miejscu zamieszkania lub w okolicy.

WSA podkreślił również, że H.S. może rozważyć możliwość ponownego starania się o rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w trybie zwykłym. Drogę taką otwiera mu [b]uchwała Sądu Najwyższego z 23 marca 2006 r. (I UZP 5/05)[/b], stwierdzająca, że [b]mężczyzna, który ma 25 lat stażu pracy, i kobieta, która ma ich 20, nie muszą spełniać innych warunków, aby otrzymać świadczenie z tytułu niezdolności do pracy[/b].