Pracodawca zamierzający wypowiedzieć umowę zawartą na czas nieokreślony lub rozwiązać ją bez wypowiedzenia z pracownikiem reprezentowanym przez organizację związkową, czyli pracownikiem będącym członkiem związku zawodowego lub pracownikiem niezrzeszonym, wobec którego organizacja ta podjęła się obrony jego praw, musi zawiadomić tę organizację związkową.

Czyni to na piśmie, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie angażu. Obowiązek taki wynika wprost z art. 38 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link], art. 52 § 3 k.p. oraz art. 53 § 4 k.p.

Zatem pracodawca musi wskazać związkowi zawodowemu powód uzasadniający w jego ocenie rozwiązanie umowy o pracę z danym pracownikiem. Przy czym powinno to być wskazanie przyczyny konkretnej i prawdziwej.

[srodtytul]Powtórna rozmowa[/srodtytul]

Dlatego też, [b]jeśli przyczyna ta po przeprowadzeniu konsultacji związkowej ulegnie zmianie, pracodawca powinien ponownie zwrócić się do organizacji związkowej ze wskazaniem, iż obecnie zamierza rozwiązać umowę o pracę z innej przyczyny. Konieczne jest więc w takiej sytuacji powtórzenie trybu konsultacji.[/b]

Tak też wskazywał [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 10 marca 2005 r. (II PK 240/04[/b]), stwierdzając, że jeśli pracodawca dokona wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony, zachowując tryb konsultacji przewidziany w art. 38 § 1 k.p., następnie wycofa wypowiedzenie, po upływie pewnego czasu ponownie poweźmie zamiar wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę, to jest zobowiązany do zawiadomienia na piśmie organizacji związkowej, reprezentującej danego pracownika, o tym zamiarze.

[b]Brak konsultacji w takiej sytuacji skutkuje wadliwością dokonanego wypowiedzenia.[/b]

W zbliżony sposób wypowiadał się [b]SN w wyroku z 17 grudnia 1997 r. (I PKN 438/97), podnosząc, że ponowne zwrócenie się do zakładowej organizacji związkowej jest konieczne, jeżeli wskutek upływu czasu lub zmiany okoliczności faktycznych w chwili dokonywania wypowiedzenia umowy o pracę przyczyna podana wcześniej tej organizacji (art. 38 § 1 k.p.) przestała istnieć[/b], w tym zwłaszcza jeżeli odpadła konieczność dokonywania zwolnień z przyczyn organizacyjnych, które pierwotnie wskazywane były jako uzasadniające wypowiedzenie.

SN wskazywał tu również, że ponowne zwrócenie się do zakładowej organizacji związkowej jest wymagane także wtedy, gdy u pracodawcy dokonywane są wprawdzie w dalszym ciągu zmiany organizacyjne (zmniejszanie zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych, produkcyjnych, technologicznych), jednakże nie są to te konkretne przekształcenia strukturalne (np. ograniczenie określonej produkcji), które wskazane zostały jako przyczyna zwolnienia danego pracownika lub grupy pracowników.

[srodtytul]W razie sporu [/srodtytul]

Zaniechanie ponownej konsultacji związkowej w przypadku zmiany przyczyny rozwiązania umowy o pracę ma istotne konsekwencje, gdyż w razie zaistnienia sporu przed sądem pracy uzna on, że zostały naruszone przez pracodawcę przepisy o wypowiadaniu umów o pracę i może uznać wypowiedzenie za bezskuteczne albo orzec o przywróceniu pracownika do pracy lub zasądzić na jego rzecz odszkodowanie. Podobnie sąd postąpi przy rozwiązaniu przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z pominięciem ponownej konsultacji związkowej.

[ramka][b]Przykład[/b]

Adam Z. był zatrudniony w spółce X. Pracodawca w związku ze zmianami organizacyjnymi postanowił rozwiązać z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem. Ponieważ Adam Z. był członkiem związku zawodowego Budowlani 2010, pracodawca zwrócił się do zarządu tej organizacji z zawiadomieniem, że zamierza wypowiedzieć pracownikowi umowę z powodu zmian organizacyjnych w firmie. Związek zawodowy w terminie trzech dni wskazał, że sprzeciwia się takiej decyzji, gdyż Adam Z. jest dobrym fachowcem, a planowane zmiany nie uzasadniają rozwiązania z nim umowy o pracę.

Pracodawca wobec pozyskania nowych kontraktów zrezygnował z wypowiadania umowy o pracę.

Po kilku tygodniach otrzymał jednak informacje, że Adam Z. pracuje niedbale i codziennie spóźnia się do pracy. Po uzyskaniu tej wiadomości pracodawca wręczył mu wypowiedzenie umowy, wskazując jako przyczynę wypowiedzenia zaniedbywanie obowiązków oraz spóźnianie się do pracy.

Adam Z. wniósł wówczas pozew do sądu, domagając się przywrócenia do pracy. Wskazywał, że pracodawca naruszył art. 38 k.p., gdyż nie przeprowadził konsultacji związkowej. Spółka X podnosiła, że wcześniej już zawiadamiała związek zawodowy o zamiarze wypowiedzenia umowy Adamowi Z.

Sąd jednak uwzględnił powództwo Adama Z. i przywrócił go do pracy, gdyż wypowiedzenie umowy nastąpiło z innej przyczyny niż podana poprzednio w zawiadomieniu do związku zawodowego. [/ramka]

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]