Dbanie o dobro zakładu pracy jest jednym z obowiązków pracownika wymienionych w art. 100 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link].
Naruszeniem tego obowiązku będzie między innymi podjęcie działalności konkurencyjnej czy ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa.
Art. 100 kodeksu pracy § 2 określa przykładowe obowiązki związane z wykonywaniem pracy. Zgodnie z tym przepisem pracownik powinien:
- przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
- przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
- przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
- dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
- przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
- przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Osoby mające dostęp do ważnych informacji finansowych, ekonomicznych i handlowych mają obowiązek zachowania tajemnicy w odniesieniu do tych informacji.
Przekazanie ich podmiotom zewnętrznym albo wykorzystanie we własnej działalności konkurencyjnej w stosunku do pracodawcy może narazić pracodawcę na szkodę. Obowiązek zachowania tajemnicy dotyczy nie tylko pracowników zajmujących stanowiska kierownicze, ale wszystkich osób zatrudnionych u danego pracodawcy.
Przepis dotyczący zachowania tajemnicy jako naruszenie obowiązku wskazuje każde działanie, które mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Powstanie szkody nie jest zatem konieczne do ustalenia naruszenia obowiązku.
Wystarczy sama możliwość powstania szkody po ujawnieniu informacji.
Dbanie o dobro zakładu pracy zawiera w sobie również powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej. Kodeks pracy reguluje zakaz konkurencji w art. 101[sup]1[/sup] – 101[sup]4[/sup] k.p., zgodnie z którymi pracodawca może zawrzeć z pracownikiem umowę szczegółowo określającą tę sferę.
Niezależnie od takiej umowy pracownik, dbając o dobro zakładu pracy, powinien się powstrzymać od jakichkolwiek działań mogących naruszyć to dobro.
Zgodnie z wykładnią przedstawioną w [b]wyroku Sądu Najwyższego z 1 lipca 1998 r. (I PKN 218/98):[/b]
„Podjęcie działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 30 § 4, art. 45 KP) zarówno wtedy, gdy pracownik prowadzi ją wbrew umowie o zakazie konkurencji (art. 101[sup]1[/sup] § 1 k.p.), jak również wtedy, gdy takiej umowy strony stosunku pracy nie zawarły”.
Wykorzystanie danych o klientach pracodawcy do prowadzenia własnej działalności konkurencyjnej w stosunku do pracodawcy z pewnością stanowi naruszenie obowiązku wynikającego z art. 100 pkt 4 k.p.
Naruszenie takiego obowiązku może być w ekstremalnych przypadkach podstawą do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. „Prowadzenie działalności konkurencyjnej po odmowie zawarcia umowy o zakazie konkurencji oraz pomimo sprzeciwu pracodawcy jest świadomym naruszeniem przez pracownika obowiązku dbałości o dobro zakładu (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.)i może stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) – [b]wyrok SN z 3 marca 2005 r., I PK 263/04.[/b]
Określone w art. 100 pkt 4 obowiązki mogą być traktowane szeroko. Przykładowo w ocenie Sądu Najwyższego [b](wyrok z 5 kwietnia 2005 r., I PK 208/04)[/b] organizowanie przez pracownika przejścia kilku innych pracowników do pracodawcy prowadzącego działalność konkurencyjną jest podstawą do rozwiązania umowy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p.
[b]Podstawa prawna:[/b]
[i]– [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]ustawa z 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (DzU nr 24, poz. 142 ze zm.)[/link].[/i]
[i]Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Prawnej Atys i Wspólnicy[/i]
