Zgodnie z art. 52 § 1 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]kodeksu pracy[/link] rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia może nastąpić w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika jego podstawowych obowiązków.
Co do nich należy, określa art. 100 k.p., który przewiduje wprost m.in. obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy.
Ciąży on na pracowniku także w czasie przebywania przez niego na zwolnieniu lekarskim. Do jego realizacji ma służyć takie korzystanie ze zwolnienia, które umożliwi mu jak najszybszy powrót do zdrowia, a co za tym idzie i do świadczenia pracy. Ponadto pracownik, który w czasie choroby podejmuje się czynności sprzecznych z jego celem, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, a zwłaszcza wykonuje zajęcia, które mogą doprowadzić do przedłużenia absencji, działa sprzecznie z takimi obowiązkami, jak: obowiązek świadczenia pracy i usprawiedliwienia nieobecności.
[srodtytul]Zawinione zachowanie[/srodtytul]
Dlatego też pracodawca w razie stwierdzenia, że pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego, zamiast się leczyć, wykonuje inną pracę zarobkową lub dodatkowe zajęcia mogące mieć zły wpływ na jego stan zdrowia, może rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy.
[b]Wykorzystanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem może stanowić uzasadnioną przyczynę natychmiastowego rozwiązania angażu tylko wtedy, gdy pracownikowi można przypisać winę co najmniej w postaci rażącego niedbalstwa[/b] (por. [b]wyrok SN z 21 października 1999 r., I PKN 308/99).[/b]
Pracodawca musi więc ustalić, czy niewłaściwe korzystanie ze zwolnienia lekarskiego, a w szczególności praca w czasie zwolnienia, stanowi zawinione naruszenie podstawowych obowiązków.
[ramka][b]Gdy brak jest przeciwwskazań[/b]
[b]Jeżeli zachowanie pracownika nie jest sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiego, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, i nie grozi przedłużeniem się jego nieobecności w pracy z powodu choroby, to nie można uznać takiego zachowania jako ciężkiego (umyślnego) naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.[/b] Podobne stanowisko wyraził też [b]SN w wyroku z 10 sierpnia 2000 r. (I PKN 757/99).[/b] [/ramka]
[srodtytul]Niezgodnie z celem[/srodtytul]
Na ogół tak jest, jeśli pracownik postępuje świadomie wbrew zaleceniom lekarskim, wykonując w czasie zwolnienia prace zarobkowe lub inne czynności (np. wymagające znacznego wysiłku fizycznego), które mogą negatywnie wpłynąć na jego stan zdrowia.
Podobnie wypowiedział się także [b]SN w wyroku z 26 września 2001 r. (I PKN 638/00),[/b] wskazując, że jeśli pracownik w czasie zwolnienia lekarskiego podejmuje czynności pozostające w sprzeczności z celem tego zwolnienia, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy, a zwłaszcza czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, to godzi przez to w dobro pracodawcy i działa w sposób sprzeczny ze swoimi obowiązkami, takimi jak lojalność wobec pracodawcy i obowiązek usprawiedliwiania nieobecności.
Zbliżone stanowisko zajął też [b]SN w wyroku z 11 czerwca 2003 r. (I PK 208/02).[/b]
[ramka][b]Przykład[/b]
Jan J. był zatrudniony w spółce X. Z powodu choroby kręgosłupa otrzymał zwolnienie lekarskie na 21 dni. W czasie kontroli wykorzystania tego zwolnienia stwierdzono, że Jan J. zamiast kuracji wykonuje pracę w ramach prowadzonej przez swoją żonę działalności gospodarczej i od kilkunastu dni ciężko pracuje przy remoncie budynku. Praca ta była zakazana w jego aktualnym stanie zdrowia.
Dlatego też pracodawca uznał, że Jan J. korzystał ze zwolnienia w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem, co mogło spowodować przedłużenie się jego nieobecności w pracy, przez co w sposób rażący naruszył swój obowiązek pracowniczy w postaci dbania o dobro zakładu pracy oraz lojalności wobec pracodawcy.
Z tych względów zwolnił go dyscyplinarnie. Jan J. wniósł powództwo o przywrócenie do pracy. Sąd jednak oddalił jego pismo, uznając, że pracodawca postąpił prawidłowo.[/ramka]
[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]
