Kasa rejestrująca może być zaliczona przez przedsiębiorcę albo do środków trwałych, albo do wyposażenia (jeśli cena jej nabycia nie przekracza 3500 zł).

W momencie zakończenia działalności obowiązuje specjalny tryb postępowania z tym urządzeniem. Wymagane jest zakończenie pracy w trybie fiskalnym z udziałem pracownika urzędu skarbowego, polegające na pozbawieniu kasy pamięci fiskalnej (urządzenia umożliwiającego trwały jednokrotny zapis danych dopuszczonych programem pracy kasy bez możliwości ich likwidacji oraz wielokrotny odczyt tych danych, które są nieusuwalne bez zniszczenia samego urządzenia). To, co pozostaje z kasy rejestrującej po zakończeniu działalności, nie jest więc tym samym, co podatnik kupił przy jej rozpoczęciu.

[srodtytul]To nie jest towar konsumpcyjny...[/srodtytul]

Zwrócił na to uwagę [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 9 kwietnia 2008 r. (I SA/Lu 27/08)[/b], orzekając, że „sformułowanie art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług: »towary, które nie zostały odprzedane« oznacza, iż w przepisie tym mowa jest o towarach, które mogły być odprzedane w takim charakterze, w jakim zostały nabyte”.

Sąd orzekł, że uzasadnieniem tej regulacji ustawowej jest opodatkowanie konsumpcji. Jeżeli podatnik odliczył podatek od towarów, które potem zostały przeznaczone w istocie na konsumpcję, to obciąża go podatek należny. Tymczasem kasa fiskalna jest szczególnym urządzeniem, którego podstawowym zadaniem jest kontrola fiskalna prowadzonej działalności gospodarczej. [b]Ze względu na brak możliwości zmiany NIP może być wykorzystywana do rejestrowania obrotu przez jednego podatnika. Po zlikwidowaniu działalności nie może być odprzedana w celu użytkowania jej przez inny podmiot[/b]. Nie nosi więc cech towaru, który mógłby być odprzedany w takim charakterze, w jakim został nabyty – skonstatował sąd.

[srodtytul]...i nie może być przedmiotem dostawy[/srodtytul]

Podobne rozstrzygnięcie zapadło przed [b]lubelskim WSA 10 czerwca 2009 r. (I SA/ Lu 116/ 09, wyrok prawomocny)[/b]. Sąd przywołał cytat z książki A. Bartosiewicza i R. Kubackiego „VAT 2008, 1335 wyjaśnień i interpretacji” (wydawnictwo Wolters Kluwer): „Brzmienie art. 14 ust. 1 i ust. 5 ustawy VAT wprost wskazuje, że podatnik jest obowiązany ująć w spisie z natury takie towary, które nie były przedmiotem dostawy, ale co do zasady mogą być przedmiotem dostawy. W tym stanie prawnym nie są objęte obowiązkiem ujęcia w spisie z natury te towary, których dostawa nie jest dopuszczalna”.

Dalej sąd argumentował, że „kasa rejestrująca służy wyłącznie ustawowemu obowiązkowi ewidencji obrotu i kwot podatku należnego podatnika dokonującego sprzedaży w warunkach art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Wyłącznie w tym celu podatnik ma obowiązek ją nabyć. Nie służy wykonywaniu przez tego podatnika czynności podlegających opodatkowaniu. Nie może służyć w dalszej kolejności innym podatnikom wykonującym czynności podlegające opodatkowaniu. Nie stanowi towaru, który może być przedmiotem dostaw tego podatnika. Po zaprzestaniu przez podatnika wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu kasa rejestrująca nie staje się przedmiotem konsumpcji byłego podatnika podatku od towarów i usług. Nie staje się składnikiem majątku, który może być w jakikolwiek sposób wykorzystywany przez konsumenta (choćby przez zbycie). (...) [b]Poddanie kasy rejestrującej reżimowi art. 111 ust. 1 – 9 ustawy o VAT stanowi wyłączenie jej z zakresu art. 14 ust. 1 i ust. 5 ustawy o VAT[/b]”.

[srodtytul]Urządzenie bez pamięci nie jest kasą[/srodtytul]

Sąd przypomniał też, że z chwilą obowiązkowego pozbawienia pamięci fiskalnej kasa rejestrująca przestaje istnieć, bo nie spełnia koniecznego warunku technicznego.

Dodatkowo zauważył, że kasy rejestrujące mogą być wprowadzane do obrotu przez producenta lub importera, nie przez każdego podatnika VAT, który je nabył dla ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego. Producenci i importerzy kas rejestrujących są obowiązani przed wprowadzeniem ich od obrotu uzyskać decyzję ministra finansów o spełnieniu wszystkich wymogów dotyczących warunków i kryteriów technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące stosownie do przepisów rozporządzenia.

Tymczasem podatnik nie jest producentem ani importerem uprawnionym do wprowadzania kas rejestrujących do obrotu.

Niestety, [b]wyroki te nie mogą być uznane za argument przeciwko objęciu remanentem likwidacyjnym wszystkich innych oprócz kasy fiskalnej środków trwałych i wyposażenia[/b]. W tym drugim orzeczeniu lubelski sąd w ogóle nie rozpatrywał problemu w tym kontekście. W pierwszym potwierdził, że w remanencie należało uwzględnić samochód, który był środkiem trwałym w firmie podatnika na dzień jej likwidacji.