Są wtedy dwie możliwości. Jeśli to ty jesteś dłużnikiem bankruta, to musisz być przygotowany, że w jego imieniu syndyk albo zarządca będzie starał się je wydobyć – choćby na drodze sądowej. Jeśli natomiast to upadły był ci coś winien, przyjdzie ci nauczyć się kilku nowych przepisów, które teraz będą regulować los tych pieniędzy.

[srodtytul]Po kolei[/srodtytul]

Przede wszystkim odsetki nie cieszą się w postępowaniu upadłościowym jakąś uprzywilejowaną pozycją. Wręcz przeciwnie. Pamiętajmy, że na potrzeby postępowania upadłościowego wierzyciele bankruta – a ściślej, przysługujące im wierzytelności – dzieleni są na kilka kategorii. Klasyfikacja ta ma charakter zhierarchizowany o tyle, że wierzytelności należące do kategorii dalszych można zaspokajać dopiero wtedy, gdy spłaceni zostaną wierzyciele z kategorii wyższych. W efekcie często jest więc tak, że dla tych dalszych wierzycieli nic już nie zostaje.O kategoriach wierzycieli piszemy w ramce obok. Jak widać, odsetki zaspokajane są po trochu w różnych kategoriach.

To, że nie uzyskamy należnych odsetek w postępowaniu upadłościowym, nie oznacza jeszcze, że nam one przepadną. Przynajmniej teoretycznie. Jako wierzyciel możesz je próbować ściągnąć także później, już po wyjściu syndyka czy zarządcy z firmy. Oczywiście pod warunkiem, że taka firma cały czas działa i zdobędzie jakikolwiek majątek. Ale i od tej reguły są pewne odstępstwa. W postępowaniu zakończonym układem z wierzycielami odsetek można dochodzić tylko w takim zakresie, w jakim nie ograniczył tego układ.

[ramka] [b]Przykład[/b]

Wierzyciele upadłego przegłosowują układ. Postanawiają w ten sposób o umorzeniu 20 proc. jego zobowiązań. Tym samym także kwota odsetek od dotychczasowych zobowiązań spadnie do 80 proc.[/ramka]

To jednak niejedyny wyjątek. Poza tym możliwa jest i taka sytuacja, że sąd upadłościowy umorzył długi bankruta (art. 369 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=169085]prawa upadłościowego i naprawczego[/link]). Wtedy o uzyskaniu odsetek w ogóle nie ma mowy. Na szczęście dla wierzycieli umorzenie zobowiązań możliwe jest jedynie wtedy, gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna. Możesz zatem spać spokojnie, jeśli twoim dłużnikiem jest np. spółka czy jakiś inny podmiot.

[srodtytul]Co z transakcjami[/srodtytul]

Dodatkowe komplikacje pojawiają się przy wierzytelnościach objętych przywoływaną tu już ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Znalazł się w niej bowiem pewien wielce tajemniczy przepis. Otóż ustawy nie należy stosować do długów objętych postępowaniami prowadzonymi na podstawie przepisów prawa upadłościowego i prawa układowego.

Co to oznacza? Z pewnością tyle, że jeśli umówisz się na dostawę z syndykiem, to nie będziesz mógł zażądać od niego odsetek po 30 dniach, jeśli nie będzie to wynikało z zawartej umowy. Choćby termin zapłaty zastrzeżony został na 1000 dni, nic nie zmienisz. Co jednak z roszczeniami, które powstały jeszcze przed ogłoszeniem upadłości? Czy ogłoszenie upadłości sprawia, że naliczone już odsetki przepadają – albo ściślej, że ulegają swoistemu unieważnieniu? Wniosek taki można by niewątpliwie wyprowadzić z przepisów ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

[srodtytul]Postępowanie naprawcze[/srodtytul]

Na losy odsetek wpływ ma wszczęcie alternatywnego wobec upadłości postępowania naprawczego. Przypomnijmy, że jest to szczególna procedura przewidziana dla firm, które jeszcze spłacają swoje długi terminowo, ale istnieje realne zagrożenie, że przestaną to robić. Postępowanie naprawcze ma się zakończyć porozumieniem takiego przedsiębiorcy z wierzycielami. Znajduje ono wyraz w przyjętym w głosowaniu dokumencie zwanym układem.Co z tym wspólnego mają odsetki? Otóż z chwilą otwarcia postępowania naprawczego naliczanie odsetek przedsiębiorcy ulega zawieszeniu (art. 498 pun). Jest to kłopot wierzycieli. Z kolei dłużnik może mieć odsetkowe problemy, jeśli sąd odmówi zatwierdzenia układu dlatego, że:

- brak było podstaw do prowadzenia postępowania naprawczego,

- przedsiębiorca nie złożył wymaganych w sprawie dokumentów,

- dane zawarte w dokumentach i oświadczeniach przedsiębiorcy były nieprawdziwe,

- przedsiębiorca złamał zakaz zbywania lub obciążania swego mienia.W każdej z tych sytuacji odsetki od zobowiązań przedsiębiorcy należne za okres postępowania naprawczego przysługują wierzycielom w podwójnej wysokości (art. 515 ust. 1 pkt 3 pun).

[ramka] [b]Kategorie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym[/b]

- [b]Pierwsza:[/b] koszty postępowania upadłościowego, należności z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe pracowników, należności ze stosunku pracy, należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego za ostatnie dwa lata, renty należne za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, ciążące na upadłym zobowiązania alimentacyjne, należności powstałe wskutek czynności syndyka albo zarządcy, należności z zawartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości umów wzajemnych, których wykonania żądał syndyk albo zarządca, należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości oraz należności, które powstały z czynności upadłego dokonanych za zgodą nadzorcy sądowego.

- [b]Druga:[/b] podatki, inne daniny publiczne oraz niepodlegające zaspokojeniu w kategorii pierwszej należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne należne za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości wraz z należnymi od nich odsetkami i kosztami egzekucji.

- [b]Trzecia:[/b] inne wierzytelności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w kategorii czwartej, wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości, z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji.

- [b]Czwarta:[/b] odsetki, które nie należą do wyższych kategorii – w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów. [/ramka]