Możliwość taką daje [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/eurlex/ojl.spr?id=213192]rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty (Dz. Urz. UE L 399 z 30 grudnia 2006 r.)[/link].

Wybór postępowania dotyczącego europejskiego nakazu zapłaty jest możliwy wówczas, gdy sprawa ma charakter transgraniczny, a więc gdy przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania w innym państwie członkowskim niż państwo sądu rozpoznającego sprawę (np. powód jest z Polski, a pozwany z Niemiec). Miejsce zamieszkania ustala się zgodnie z art. 59 i 60 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych.

[srodtytul]Jaki sąd będzie właściwy[/srodtytul]

Przy ustaleniu jurysdykcji krajowej dotyczącej ENZ przepisy odsyłają do rozporządzenia 44/2001. Jeśli jednak roszczenie dotyczy konsumenta, to właściwy jest wówczas wyłącznie sąd, w którym strona pozwana (konsument) ma miejsce zamieszkania.

[ramka][b]Przykład [/b]

Wierzyciel z Polski chce dochodzić roszczenia pieniężnego od dłużnika z Niemiec, który jest konsumentem. Musi go pozwać przed właściwy sąd niemiecki.[/ramka]

Kiedy mamy do czynienia z konsumentem? Wtedy, gdy umowa została zawarta w celu, który nie jest związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą lub zawodową.

Warto pamiętać, że zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości [b]za konsumenta nie można uważać osoby, która zawiera umowę dotyczącą towaru przeznaczonego do użytku po części gospodarczego i po części prywatnego, z wyjątkiem sytuacji, gdy użytek gospodarczy jest do tego stopnia marginalny, że w ogólnym kontekście odgrywa nieistotną rolę (wyrok ETS z 20 stycznia 2005 r. w sprawie C-464/01 Johann Gruber v. Bay Wa AG; (Dz.Urz. UE 2005, I-0000).

Z kolei w wyroku z 21 czerwca 1978 r. (150/77 Societe Bertrand v. Paul Ott KG, ECR 1978 P.1431)[/b] ETS stwierdził m.in. że uprzywilejowana jurysdykcja jest zastrzeżona dla kupujących, którzy wymagają ochrony, gdyż znajdują się w gorszej sytuacji ekonomicznej niż sprzedający.

[srodtytul]Można skorzystać z prawa krajowego[/srodtytul]

Europejski nakaz zapłaty nie pozbawia możliwości dochodzenia roszczeń na podstawie innej procedury określonej prawem krajowym danego państwa członkowskiego lub prawa wspólnotowego. Z procedury ENZ można skorzystać wówczas, gdy sprawa ma charakter transgraniczny i doręczenie nakazu następuje pozwanemu za granicą. Gdy jest szansa na doręczenie nakazu zapłaty w kraju, to wówczas można skorzystać z regulacji prawa krajowego dotyczącego postępowania nakazowego (art. 484[sup]1[/sup] i inne k.p.c.) lub upominawczego (art. 497[sup]1[/sup] i inne k.p.c.).

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym lub upominawczym jest dodatkową możliwością dla europejskiego nakazu zapłaty wyłącznie wtedy, gdy jego doręczenie pozwanemu nastąpi w kraju. Jednakże krajowe postępowania nakazowe i upominawcze mogą być stosowane także w sporach o charakterze transgranicznym. W celu uzyskania przez powoda zbliżonego skutku jak w przypadku procedury o wydanie europejskiego nakazu zapłaty można doprowadzić do nadania nakazowi zapłaty zaświadczenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego na podstawie rozporządzenia 805/2004 i art. 795[sup]1[/sup] – 795[sup]5[/sup] k.p.c. lub wnosić o uznanie i wykonanie krajowego nakazu zapłaty wydanego w Polsce w innym państwie Unii na podstawie rozporządzenia 44/2001. Rozporządzenie 1896/2006 nie zastępuje w żaden sposób już istniejących w porządkach krajowych państw członkowskich Unii postępowań w dochodzeniu bezspornych roszczeń pieniężnych.

[srodtytul]Dowody w pozwie [/srodtytul]

Powód, wnosząc pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, nie jest zobowiązany do załączania dowodów w celu wykazania zasadności swojego roszczenia. Pozew musi zawierać jedynie opis dowodów na poparcie roszczenia. Koresponduje to m.in. z oświadczeniem powoda, iż podane przez niego w pozwie informacje są zgodne z jego najlepszą wiedzą. Sąd orzeka na podstawie twierdzeń wskazanych przez powoda w pozwie, które zostały poświadczone tylko opisem dowodów.

[srodtytul]Wniesienie sprzeciwu[/srodtytul]

Od europejskiego nakazu zapłaty można wnieść sprzeciw. Wystarczy tu oświadczenie pozwanego, iż wnosi on sprzeciw od nakazu ze wskazaniem dnia jego wydania. Nie wymaga się od pozwanego żadnego uzasadnienia sprzeciwu, co ma ścisły związek z brakiem konieczności dołączania do pozwu dowodów na poparcie roszczenia powoda. W przypadku wniesienia sprzeciwu postępowanie w sprawie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty jest zakończone. Oznacza to, iż dalsze postępowanie odbywać się będzie przed właściwymi sądami w państwie członkowskim wydania jako zwykłe postępowanie cywilne, chyba że powód wyraźnie zażądał jego zakończenia.

[srodtytul]Automatyczna wykonalność[/srodtytul]

Jeżeli wykonalność europejskiego nakazu zapłaty zostanie stwierdzona w innym państwie członkowskim Unii, to w Polsce będzie on wykonywany automatycznie. Nadanie mu klauzuli wykonalności odbywać się będzie na podstawie reguł przewidzianych dla krajowych tytułów egzekucyjnych, a nie przez udzielenie zagranicznemu orzeczeniu zgody na jego wykonanie poprzez nadanie mu klauzuli wykonalności (art. 1150 i in. k.p.c.). W innym przypadku wymaganie klauzuli wykonalności dla europejskiego nakazu zapłaty, który został wydany przez sąd zagraniczny, stałoby w sprzeczności z zasadą niedyskryminacji tytułów egzekucyjnych pochodzących z innych państw Unii. Rozporządzenia wspólnotowe obowiązują bezpośrednio, jednak właściwe stosowanie rozporządzenia 1896/2006 w krajowym porządku prawnym wymaga wprowadzenia do k.p.c. przepisów uzupełniających i wykonawczych.

[srodtytul]Co w razie przeprowadzki[/srodtytul]

Jeżeli dłużnik z Niemiec zmieni swoje miejsce zamieszkania i przeprowadzi się do Hiszpanii, to aby wykonać nakaz zapłaty w tym państwie, należy przedstawić organowi egzekucyjnemu odpis europejskiego nakazu zapłaty, którego wykonalność została stwierdzona przez sąd niemiecki, oraz uwierzytelnione tłumaczenie europejskiego nakazu zapłaty na hiszpański, uwzględniając reguły hiszpańskiej procedury cywilnej. Sąd hiszpański nie może żądać wniesienia zabezpieczenia, gwarancji czy kaucji.

[i]Autor jest aplikantem radcowskim we Wrocławiu, Katedra Nauk Prawnych Centrum Studiów Niemieckichi Europejskich im. Willy Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego[/i]