Jak zakończyć działalność gospodarczą

O tym, jak wygląda procedura likwidacyjna, decyduje nie tylko profil działalności.

Ważne jest również to, w jakiej formie prawnej ją prowadziliśmy. Inaczej kończy działalność osoba fizyczna, a inaczej spółka. Swój wpływ mają też rozmiary przedsiębiorstwa. Sposób zamknięcia firmy jest zresztą w dużej mierze determinowany formą, jaką wybraliśmy, rozpoczynając biznes.

Chodzi przede wszystkim o:

- działalność osoby fizycznej prowadzoną pod własnym nazwiskiem,

- spółkę cywilną,

- spółkę osobową (jawną, komandytową, partnerską i komandytowo-akcyjną),

- spółkę kapitałową (z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjną),

- spółdzielnię,

- fundację,

- oddział zagranicznego przedsiębiorcy.

Skoncentrujemy się na omówieniu pierwszych czterech punktów, jako że oprócz indywidualnej działalności to spółki cywilne, osobowe i kapitałowe są właśnie najpopularniejszą formą wybieraną przez polskich przedsiębiorców.

[srodtytul][b]Najmniej pracy mają indywidualni przedsiębiorcy[/b] [/srodtytul]

[b]Rozpoczęcie indywidualnej działalności gospodarczej jest relatywnie najprostsze. To samo można powiedzieć o jej zakończeniu[/b]

Zamknięcie firmy to m.in. konieczność odnotowania tego we właściwych instytucjach i rozliczenia związanych z tym podatków. Jeśli działalność kończy osoba fizyczna, to sformalizowanej likwidacji prowadzić nie musi. Zamknięcie takiego biznesu nie jest bowiem z prawnego punktu widzenia sposobem na ucieczkę od długów. Jeśli byłeś komuś coś winien jako przedsiębiorca, to nie przestaniesz być dłużnikiem jedynie dlatego, że wyrejestrowałeś działalność gospodarczą. Zawarte umowy cały czas cię obowiązują. Musisz więc spłacać kredyty, dostarczyć zamówiony towar itd.

[srodtytul]Przetartym szlakiem[/srodtytul]

Likwidując firmę, odwiedzasz te same instytucje, z którymi kontaktowałeś się przy jej zakładaniu. Działalność wyrejestrowujesz w urzędzie tej gminy, w której mieszkasz. W wojewódzkim urzędzie statystycznym zgłaszasz zakończenie działalności. W oddziale ZUS musisz się w ciągu siedmiu dni wyrejestrować.

Z zamknięciem działalności wiążą się pewne obowiązki podatkowe. Przede wszystkim musisz zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o zamknięciu firmy. Robisz to, składając tzw. zgłoszenie aktualizacyjne. Służy temu formularz NIP-1. To jednak nie koniec. Są też konsekwencje finansowe.

Otóż w razie zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej musisz określić uzyskany dochód. Aby to uczynić, najpierw ustalasz, ile zostało ci na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, niebędących środkami trwałymi. Następnie ustalasz ich wartość, przyjmując za podstawę ceny zakupu. Uzyskaną kwotę mnożysz następnie przez taki wskaźnik procentowy, jaki wynika z udziału twego dochodu w przychodach w ciągu ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc likwidacji. Za datę likwidacji ustawodawca uznaje tę, którą sam wskazałeś w zawiadomieniu. Jeżeli w owych trzech miesiącach dochód nie wystąpił, za podstawę przyjmujesz taki sam okres, tyle że w roku podatkowym poprzedzającym rok likwidacji (art. 24 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

[srodtytul]Konsekwencje podatkowe[/srodtytul]

Po ustaleniu dochodu pozostaje ci już tylko zapłacić podatek. Ma on formę zryczałtowaną i wynosi 10 proc. wyliczonego dochodu. Płacisz go w tym samym terminie, co zaliczkę za ostatni miesiąc prowadzenia działalności (albo ostatni kwartał, jeśli wybrałeś kwartalny sposób wpłacania zaliczek). Pamiętaj, że w tym samym terminie musisz złożyć w urzędzie skarbowym spis pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, w tym także dzieł sztuki, eksponatów muzealnych i aparatury audiowizualnej, niebędących środkami trwałymi, wycenionych według cen zakupu, jeżeli wydatki na ich nabycie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 44 ust. 4 updof).

Istnieje kilka sytuacji, w których można wykpić się od podatku. Wynika to z faktu, że nie ustala się dochodu na dzień likwidacji m.in. wtedy, gdy całkowicie lub częściowo zmieniłeś branżę albo gdy wniosłeś do spółki cywilnej lub spółki handlowej składniki majątku objęte remanentem.

Jeśli prowadzisz podatkową księgę przychodów i rozchodów, musisz też sporządzić tzw. spis z natury. Powinien on dotyczyć nie tylko towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, lecz także wyposażenia (§ 27 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów).

Likwidacja ma też pewne konsekwencje, jeśli idzie o podatek od towarów i usług. Przede wszystkim musisz zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Nie wystarczy wspomniany już NIP-1. Tym razem korzystasz z formularza VAT-Z. Można go dostać w urzędzie skarbowym albo znaleźć w Internecie i wydrukować ([link=http://www.mf.gov.pl]www.mf.gov.pl[/link]).

Niekiedy nie obejdzie się też bez zapłaty podatku. Opodatkowaniu podlegają bowiem towary własnej produkcji i takie, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów (art. 14 updfof).